Opsterland is schade aan borden beu

GORREDIJK Circa tweehonderd verkeersborden en bebouwdekomborden vervangt de gemeente Opsterland jaarlijks. Puur omdat de oude borden zijn vernield of gestolen. Een fikse kostenpost, stelt wethouder Durk Durksz. “Ferhipte spitich. Dat jild sette wy leaver yn foar nuttige saken.”

Het ene bord wijst op 30, het andere op 60. Twee borden die de maximumsnelheid aangeven en waren gemonteerd onder een bebouwdekombord. Wat nu rest is verwrongen staal. “Dat hat gjin gewoan fjoerwurk west dat tusken dizze buorden plaatst is”, concludeert Johan de Boer, medewerker van de gemeente Opsterland die is belast met de verkeersborden. “Dizzen kinne by it âld izer.”

Die bestemming is weggelegd voor meer vervangen borden die op het gemeentebedrijf bij elkaar liggen, als stille getuigen van vandalisme. De komende maanden, wanneer er meer vuurwerk in omloop is, zijn voor hem de drukste maanden van het jaar. Met veel schade. De Boer houdt alles nauwkeurig bij. Vorig jaar kwam het totaal aan vervangen borden uit op circa tweehonderd, grofweg vier per week. Vernield of gestolen.

Feesten

Johan de Boer heeft een vast maandagritueel. Dan maakt hij een rondje door de gemeente om de schade te inventariseren. “Seker as ik wit dat der yn in doarp in evenemint lykas in doarpsfeest west hat, wol ik dêr al efkes sjen. Faak is der dan wol in boerd fuort of is der in poging dien om in boerd te fernielen of mei te nimmen.” In een aantal situaties is snelheid geboden. Het verwijderen van sommige borden kan de verkeersveiligheid in gevaar brengen. Wethouder Durk Durksz weet van elders een situatie waarin na het verwijderen van een schrikhek een ernstig verkeersongeval ontstond. “Dat wolle je dochs net op je gewisse ha.” Durksz heeft sowieso geen goed woord over voor dit soort vandalisme. “Je ha fan in oar syn guod ôf te bliuwen.” 

Met de vervanging van de borden is jaarlijks bovendien circa 100.000 euro gemoeid. “Dat jild kinne wy ek goed brûke foar tal fan oare saken.” Een fiks aantal van de vervangen borden zijn vuurwerkslachtoffer. Maar sommige borden blijken ook heel aantrekkelijk te zijn om gewoon mee te nemen. De Boer: “Yn Bakkefean ferfange wy byge- lyks nochal wat kombuorden. We ha gjin bewizen, mar je soene hast tinke dat toeristen it in moai souvenir fine.” Maar sommige straatnaamborden zijn ook populair, zoals ‘It Paradyske’. Of de speciale borden met padden erop die jaarlijks op de Poastwei stonden bij de paddentrek. “Dy setten wy de iene dei del en de oare dei wienen se fuort.”

Bewust op pad

De buitendienst probeert schade en diefstal te voorkomen met bijvoorbeeld speciale bevestigingsbeugels. Volgens De Boer is soms echter duidelijk dat de vandalen gereedschap hebben meegenomen. Of zijn borden compleet met palen meegenomen. Durksz concludeert dat er dan een kar of een bestelbusje in het spel moet zijn geweest. “Dat is gjin baldadigheid mear, dan geane je bewust op paad om te fernielen of te stellen. Dêr kin ik mei myn holle net by.” De Boer vertelt dat ze ooit eens een zendertje in een bord hadden verstopt. “Mar dy ha wy nea weromsjoen neidat it boerd mei barstend geweld út elkoar knald is.”

Fryske nammen

Durksz verving onlangs ook zelf een bebouwdekombord. Nieuwe Opsterlandse komborden krijgen zowel de Friese als de Nederlandse dorpsnaam. “Mei de Fryske namme boppe. In moai foarbyld om it Frysk te stimulearjen.” Ook straatnaamborden met een Nederlandse naam krijgen bij vervanging ook een toevoeging van de Friese naam. ‘De Hoofdstraat’ krijgt dus ook de vermelding ‘De Haadstrjitte’. Omgekeerd gebeurt het niet. Een al bestaande Friese straatnaam wordt niet vertaald in het Nederlands. Durksz ziet dat niet als taalachterstelling. “Promoasje fan it Nederlânsk is hjir net nedich.”