Brok bezoekt onder druk staande schapensector
NieuwsLIPPENHUIZEN De dag staat dik omlijnd in de agenda. Op 14 mei worden alle schapen van Martin en Elsa Reitsma gevaccineerd tegen blauwtong. Maar dat betekent niet dat de ervaring van vorig jaar is vergeten, zo hoorde commissaris van de Koning Arno Brok vrijdag.
In de stal aan de Compagnonsfeart worden de laatste lammeren van dit jaar geboren. De lammerpiek ligt op het schapenbedrijf van de familie Reitsma al aan het begin van het jaar. Zodat de Schoonebeeker schapen op tijd met hun begrazingsprojecten kunnen beginnen. Martin Reitsma legt uit dat bij het scannen bleek dat zo’n zeventig ooien niet drachtig waren. “Dêr hat de raam op ‘e nij by west.”
Commissaris van de Koning Arno Brok luistert geïnteresseerd, net als burgemeester Andries Bouwman. Eerder, aan de koffietafel, heeft Brok al uitgebreid gevraagd naar de impact van de blauwtonguitbraak vorig jaar. Bij Martin en Elsa Reitsma overleefden zo’n 300 schapen de blauwtong niet. “Op guon dagen kamen ús meiwurkers thús mei tweintich deade skiep achter yn de auto. Dat docht wol wat mei in minsk.”
Dure schapen
Naast de emotionele schade is er ook de de financiële schade van honderdduizenden euro’s. Het gaat niet alleen om de dode schapen, maar ook om het verlies van circa 300 lammeren die de ooien anders zouden opleveren. Martin: “En wy moasten 300 skiep bykeapje. Dan hast it dus eins oer skea fan 900 skiep.” Blauwtong kostte landelijk circa 50.000 fokooien het leven, vult Albert van der Ploeg van LTO Nederland aan. “Troch de krapte dy’t der no is, leit de priis fan skiep hiel heech.” De familie Reitsma had geen keuze, ze moesten wel bijkopen. De contracten met verschillende gemeenten, de provincie en andere partijen over begrazing liepen door. “Dat kinne wy net ôf mei minder skiep.” De kudde van de familie Reitsma telt dit jaar ruim 2.000 dieren.
Aan de koffietafel wordt duidelijk dat de door blauwtong getroffen schapenhouders geen enkele financiële steun hebben gekregen. Blauwtong valt niet onder de Veewetziekten. Ook de vaccinatie, vijf euro per schaap, is voor eigen rekening. Vaccinatie is wel nodig om te proberen zo’n rampjaar als vorig jaar te voorkomen. Reitsma en Van der Ploeg verwachten dat de voor de uitbraak van de ziekte verantwoordelijke knut nog volop in het land aanwezig is. Van der Ploeg: “Wy ha in hiele sachte winter hân. Yn july en augustus sille wy it sjen. De faksinaasje moat fierdere problemen foarkomme.”
Oprukkende wolf
Niet alleen blauwtong komt aan de orde. De hele schapensector staat onder druk. Veel hobby-schapenhouders geven er volgens Van der Ploeg de brui aan. Naast blauwtong speelt ook de mestwetgeving een rol. “En de tanimmende problemen mei de wolf dogge ek in soad. At je dêr in pear kear mei te meitsjen hân ha, dan is de lol der wol ôf.” Reitsma heeft bij zijn kuddes nog geen aanval van wolven meegemaakt. Bescherming tegen de wolf is volgens Martin lastig én vanwege de benodigde mankracht duur. Eigenlijk moeten de vier medewerkers op het bedrijf dan het hele jaar in dienst zijn, maar dat kan niet uit op basis van de huidige begrazingscontracten.
Van der Ploeg verwacht dat na de Europese verkiezingen de beschermingsstatus van de wolf wordt verlaagd. “Wy moatte nei behearsing ta. En dat freget ek moed by beliedsmakkers.” Brok kan en wil geen politieke uitspraken doen. “Mar yn it kolleezje prate wy der sawat alle wiken oer. Fryslân hat in breed ferskaat oan boerebedriuwen en dat wolle wy graach sa hâlde.” De commissaris van de Koning zegt wel toe de gang van zaken rond de aanbesteding van de begrazingsprojecten onder de aandacht te brengen bij de gedeputeerde. “Miskien sit dêr sjoen de aktualiteit wat fan in coulanceregeling yn.”
