Nominaties Gouden Turf 2016

12 april 2017, 11:56 Nieuws

Het bruist van energie in dorpshuis De Swingel. Energie van mensen die vastbesloten zijn samen in 2025 hun dorp energieneutraal te maken. Dit betekent dat er lokaal evenveel duurzame energie opgewekt wordt als dat het dorp gebruikt. Vier jaar geleden kwamen Jaap Laansta en Frans Pool met dit idee naar Plaatselijk Belang. Ze zijn geïnspireerd door energiebesparing en duurzame opwekking. In korte tijd droegen ze hun enthousiasme over aan hun dorpsgenoten. Van de 600 gezinnen in Wijnjewoude zijn er ruim honderd bij het project betrokken. Voorzitter Pieter de Kroon: “Ik ben een coöperatieman. Ik geloof heel erg in positieve bewegingen van onderop. Gemeentelijke of provinciale politiek is eigenlijk niet interessant meer. Het gaat mij om de mobilisatie van mensen, die samen iets moois van de grond willen krijgen. Steeds meer mensen melden zich aan om over duurzame energie in hun dorp mee te denken. De energiecoöperatie is in 2015 opgericht. De droom van WEN is een lokale hechte gemeenschap, die gezamenlijk energiebesparing realiseert en duurzame opwekking organiseert. Bestuurslid Janssen: “Natuurlijk gaat het lukken onze droom in 2025 te realiseren. We halen overal deskundigheid vandaan en steken energie in steeds weer nieuwe deelprojecten. Echt, we krijgen van dit vrijwilligerswerk zelf ook energie.” Projecten die nu in het dorp lopen zijn onder andere: isolatie van woningen, energieneutrale scholen, energie uit rioolslib, zonnepanelen op woningen en bedrijven, mestvergisting, aardwarmte en opslag van zonnewarmte. Wijnjewoude wil graag een coöperatieve dorpswindmolen, maar dan moet het provinciale beleid eerst veranderen. Vijf woningen in het dorp kunnen al zonder gasaansluiting. WEN is lid van de Friese organisatie Ús Koöperaasje en verschillende leden betrekken energie van NLD (Noordelijk Lokaal Duurzaam) en Greenchoice, waardoor WEN een bijdrage ontvangt voor haar lokale activiteiten. WEN neemt ook deel aan de Energiewerkplaats en is in overleg met Elkien over verduurzaming van huurwoningen.

Vrijwilligers zijn belangrijk voor de samenleving. Daarom organiseert OpsterLanders al een aantal jaren de verkiezing van de Gouden Turf, de publieksprijs voor de Opsterlandse vrijwilligersorganisatie van het jaar. Stemmen kan vanaf december. De komende weken portretteert Sa! negen genomineerde organisaties. Deze week de eerste drie.

Wijnjewoude Energie Neutraal (WEN)

‘Daar word je warm van’       

LETS-kring Ureterp

Duurzaam en sociaal     

Vanaf de start van de LETS-kring Ureterp in 2013 is er een samenwerking met LETS-Drachten, omdat het opstarten van een nieuwe kring veel ingewikkeld papierwerk met zich meebrengt. LETS staat voor Lokaal Economisch Transactie Systeem. Een LETS-kring organiseert het onderling ruilen, aan de handel komt geen geld te pas. Er wordt betaald met een Cyclos-ruilpuntensysteem, transacties worden onderling verrekend en een internetsite koppelt vraag en aanbod. Iedereen begint met 40 startpunten. Maandelijkse is er een LETS-café, zoals onlangs over het thema omgaan met mobieltjes en iPads. Voorbeelden van andere onderwerpen: Russisch, eten koken, samen naar een museum gaan, banden plakken, truien breien voor Afrika, cursus tekenen. Bestuurslid Riet Bal: “De sociale contacten bij LETS zijn belangrijk. Je kunt voor iemand iets betekenen zonder dat een directe tegenprestatie is vereist. Op ieder moment, dus niet aan tijd gebonden. Daarnaast staat de ruilkring voor gelijkwaardigheid: alle lagen van de bevolking zijn welkom.” Joke Stoutjesdijk uit Donkerbroek verhuisde een aantal jaren geleden van de stad naar het platteland en wilde via de LETS-kring meer mensen leren kennen. Ook vindt zij de sociale component en gelijkwaardigheid van LETS een groot voordeel: “Een uur schoonmaakwerk is net zoveel waard als een andere klus die een uur duurt. De mens is sociaal en wil een beroep kunnen doen op anderen. Andersom kun je zelf iemand dolblij maken met een klus. Sommige mensen krijgen hierdoor meer zelfvertrouwen en bloeien helemaal op.” Medeoprichter Doety Weima is enthousiast over de duurzaamheid. Overbodige spullen worden niet weggegooid, maar hergebruikt. Een ander pluspunt: “In veel situaties wordt benadrukt wat iemand niet kan. Hier is het andersom. Hier draait het om de kracht in de mensen. Iedereen heeft namelijk wel een vaardigheid waar hij of zij goed in is.”

Vrijwilligers De Miente & Voltawerk

‘Leefplezier voor iedereen’  

Voltawerk is een kleinschalige woonvorm (verpleeghuiszorg) voor 36 ouderen die psychogeriatrische zorg nodig hebben. De Miente beschikt over 75 appartementen; een ontmoetingsruimte wordt bijgebouwd. Vrijwilligerscoach Coby de Vegt vindt de bijdrage van vrijwilligers belangrijk voor het welzijn van de bewoners. “Daarom investeren wij graag in onze vrijwilligers door goede voorlichting en ondersteuning te geven. Wij streven naar de perfecte match tussen de vraag van de bewoner en de mogelijkheden van de vrijwilliger. Zodat beide tevreden zijn. We hebben nu bijvoorbeeld een oudere die graag iedere week wil vissen, wij zoeken daar dan een vrijwilliger bij.”

Marissa van der Walle en Janoeska Jeeninga zijn beide welzijnscoaches. “Het vrijwilligerswerk is heel divers. Het kan bestaan uit ondersteuning bij (kleinschalige) groepsactiviteiten, zoals een high tea, koffieochtend, bloemschikken of een muziekactiviteit. Ook helpen vrijwilligers bij een ritje op de duo-fiets of als gastheer/gastvrouw.”

Immie Krekt werkt al tien jaar als persoonlijk maatje. “Ik werd zelf afgekeurd voor betaald werk en zocht nieuwe contacten. Eén keer per week bezoek ik in De Miente een mevrouw en gaan we samen iets leuks ondernemen.” Aukje de Groot- de Vries (85) werkte twintig jaar als vrijwilligster in De Miente. “Ik ben een Liphúster. Toen mijn man overleed ben ik weer in deze buurt gaan wonen en zocht ik vrijwilligerswerk om onder de mensen te komen.” Vrijwilliger Gerard Varela Put is in het dagelijks leven onderzoeker Zorg en Welzijn. “Juist omdat ik met beleid en onderzoek bezig ben, vind ik het interessant om op de werkvloer te ervaren hoe het in de praktijk gaat. De ene week organiseer ik een koffieochtend; een andere keer zing ik samen met een bewoner een liedje.” Voltawerk maakt gebruik van zogenaamde beleefboxen met voorwerpen die bij bewoners herinneringen en interesses oproepen.