Nieuws
In Bakkeveen hebben ze al ervaring met een gezamenlijke inkoop van zonnepanelen. In Frieschepalen staan ze in de startblokken om energieprojecten te ontwikkelen. Beide dorpen willen graag kennis delen. Een dorpenbijeenkomst op 17 mei vormt daarvoor de aftrap. Bij Michel de Jong viel het kwartje een paar jaar geleden tijdens een hbo-opleiding Engineering. Het woord ‘duurzaam’ viel met de regelmaat van de klok. “Doe kaam ik der wol achter dat wy net trochgean kinne sa’t wy no dwaande binne. Ik wit dat der genôch minsken binne dy’t dat besef noch net ha.” Hij voelt zich maatschappelijk betrokken en wilde met het energievraagstuk aan de gang. Michel bezocht de koffietour van de gemeente Opsterland in zijn dorp Frieschepalen. Ambtenaren brachten hem vervolgens in contact met de mensen van Wijnjewoude Energie Neutraal. Met een clubje van drie vrijwilligers wil Michel nu in eigen dorp aan de slag. Vorige week kwam het onderwerp aan de orde tijdens de jaarvergadering van Plaatselijk Belang. “Men frege hoe’t wy dat dan dwaan wolle. Us antwurd wie: tegearre mei jim.” Concrete plannen zijn er nog niet. Doel is om voor de zomer een plan van aanpak klaar te hebben en in 2020 concreet aan de slag te gaan. “Wy wolle net de fouten meitsje dy’t yn oare doarpen al makke binne. Dat is sûnde fan de enerzjy en dy tiid ha wy ek net.” Michel zal op 17 mei dan ook de vraag stellen wat de valkuilen in een lokale organisatie zijn.
Gezamenlijke inkoop
In Bakkeveen hebben ze al twee jaar ervaring met het onderwerp energie. “We zijn heel dicht bij de basis begonnen”, vertelt Fred Hoogenboom. “Met een inventarisatie van de vragen die bij de mensen leven. Over zonnepanelen, over woningisolatie, over warmtepompen. Rond die onderwerpen organiseerden we drukbezochte informatieavonden. Het besef dat energietransitie een thema is, is er nu wel. En in plaats van dat iedereen zelf op zoek gaat naar antwoorden, hebben we dat gezamenlijk gedaan.” Het leidde tot mooie resultaten. Aanvankelijk hadden zo’n 45 woningeigenaren interesse in het plaatsen van zonnepanelen. Gezamenlijk zijn er offertes aangevraagd en is een leverancier geselecteerd. Op basis van een raamcontract kan iedereen nu zelf concrete afspraken maken met de leverancier. Hoogenboom: “Momenteel is men bezig met de installatie van een paar honderd panelen. Uiteindelijk zijn nu ongeveer twintig woningen meegegaan in het project. De gezamenlijke inkoop scheelt ongeveer 15 procent in de investering.” Rond woningisolatie speelt een vergelijkbaar initiatief, waarbij nu tien woningeigenaren zijn betrokken. “Maar isolatie is meer woningspecifiek. Dat is lastiger dan zonnepanelen.” In Bakkeveen is bewust nog niet gesproken over bijvoorbeeld een eigen energiecorporatie. “Daar komt veel bij kijken. Bovendien betwijfel ik zelf of energievoorziening wel iets moet zijn van kleine partijen.” Op de dorpentop is Hoogenboom erg geïnteresseerd in initiatieven van anderen dorpen. “Ik hoor er graag wat we moeten vermijden en wat we goed kunnen overnemen.”
Verbinding
Wim Wierda is projectleider energietransitie bij de gemeente Opsterland. De voorbeelden van Frieschepalen en Bakkeveen spreken hem aan. “Ik zie dat er in de dorpen veel ideeën leven. Het is een taak van de gemeente om de verbinding te leggen tussen de dorpen.” Wierda is ervan overtuigd dat maatwerk nodig is, plannen met draagvlak in eigen dorp. Opsterland wil niets bepalen, maar wel ondersteunen. “Wijnjewoude is met WEN bijvoorbeeld heel ver. Maar niet ieder dorp hoeft het zo uitgebreid te doen. We zijn blij met ieder initiatief.” Opsterland wil graag dat dorpen van elkaar leren en elkaar inspireren. Zodat ze ook samen oplossingen vinden voor de problemen waar ze allemaal tegenaan lopen, zoals het creëren en houden van draagvlak. “Geen dorp is gelijk, dus is er ook geen aanpak die voor ieder dorp geldt. Dat moet een dorp zelf intern bepalen.”
Energiebesparing met ambassadeurs
De energietransitie gaat niet alleen om het zoeken naar alternatieve vormen van energieopwekking. Energiebesparing is minstens zo belangrijk. Want wat je niet verbruikt, hoef je ook niet op te wekken. Opsterland heeft de ambitie om in 2035, wanneer de gemeente energieneutraal wil zijn, 35 procent minder energie te gebruiken. Om dat te bereiken kiest Opsterland voor een persoonlijke aanpak, met energieambassadeurs in ieder dorp. Dit zijn vrijwilligers die dorpsgenoten helpen inzicht te geven in mogelijkheden om energie te besparen. Wim Wierda: “Dicht bij de burgers werkt het best. Dat hebben projecten in Bakkeveen en Wijnjewoude al laten zien. Alleen een duurzaamheidsloket op het gemeentehuis is niet genoeg.”
Warmteplan per dorp
Onderdeel van het Klimaatakkoord van Parijs is het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving in 2050. De Nederlandse overheid heeft de gemeenten daarom opgedragen om uiterlijk in 2021 een warmteplan op te stellen waarin staat hoe dorpen en wijken in de toekomst zonder aardgas kunnen. Volgens projectleider Wim Wierda is dat een hele strakke planning. Hij vindt draagvlak voor dergelijke plannen heel belangrijk en dat kost tijd. Bovendien verwacht Wierda de komende jaren nog veel nieuwe technieken. “Dat weten wij in 2021 allemaal nog niet.”
Bijeenkomst 17 mei
De gemeente Opsterland organiseert op vrijdag 17 mei (15.00-18.00 uur) een netwerkbijeenkomst over Energie in Opsterland. Iedereen is welkom om met elkaar ideeën en ervaringen uit te wisselen. Bestaande initiatieven krijgen de gelegenheid kort te vertellen over hun projecten en ervaringen. Ze kunnen dan ook de meest prangende vraag stellen waarop ze graag een antwoord willen. Na de presentaties is er de mogelijkheid om onderling ervaringen uit te wisselen en andere te helpen met antwoorden op hun vragen. Locatie: Locatie: Dúndelle, Mjûmster Wei 16, Bakkeveen. Aanmelden kan via een mail naar bitoen.tran@opsterland.nl.
