Vergister met eigen neus en ogen bekeken
NieuwsWIJNJEWOUDE Mestvergisting houdt Wijnjewoude al jaren bezig. Enkele tientallen inwoners van het dorp keken afgelopen weekend in Koudum hoe zo’n monomestvergister eruit kan zien en wat de praktijkervaringen zijn. Ook tegenstanders van centrale mestvergisting reageerden enthousiast.
Sinds ruim twee jaar draait de mestvergister op het bedrijf van de familie Stokman. “Wij oogsten in de stal verse mest.” Dagelijks goed voor de productie van duizend kuub biogas, dat op het bedrijf wordt opgewaardeerd tot gas dat direct het aardgasnet op gaat.
Om de installatie te kunnen exploiteren produceren de circa driehonderd koeien echter onvoldoende mest. Daarom leveren ook twee andere melkveehouders in de buurt mest aan. “Met het gas uit de veertig kuub per vrachtwagen heeft een doorsnee gezin voor een half jaar voldoende”, aldus Antoon Stokman.
De tankauto’s gaan niet leeg terug. Ze nemen restproduct van de vergister mee. Stokman houdt een stok onder een straaltje van deze verwerkte mest. Degenen die eraan ruiken, merken op dat er amper geur aan de mest zit. Volgens Stokman geldt dit ook bij het uitrijden. “Maar de kwaliteit van deze mest is juist beter. Het is dunner, de gehalten meststoffen zitten er nog in en de stikstof uit de mest wordt beter benut.”
Vergelijkbaar
In de buurt van Wijnjewoude staan meer monomestvergisters. De werkgroep Leefbaarheid koos de installatie bij Stokman uit voor een bezoek, omdat het bedrijf relatief dicht bij het dorp ligt en er mest vanaf andere locaties wordt aangevoerd. Volgens de werkgroep dus deels vergelijkbaar met de beoogde opzet in Wijnjewoude.
Een buurtbewoner van de familie Stokman gaf vrijdagavond aan ook bezorgd te zijn geweest over de installatie. “Maar door de openheid van de familie Stokman is dat verdwenen. We weten wat er gebeurt. Stank is er niet, van de transporten merken we ook nagenoeg niets. Alleen klinkt er wel een vervelend geluid met hoge tonen, dat ver draagt.” Dat viel het bezoek uit Wijnjewoude ook al op. Enkele deelnemers met een technische achtergrond verwachtten dat dit wel te verhelpen is met geluidsisolatie of een aanpassing van de frequentieregeling.
Grotere schaal
De meeste deelnemers toonden zich onder de indruk van de installatie. Op weg naar Koudum had Arjen Bosch, voorzitter van de werkgroep Leefbaarheid, nog voor enige schrik gezorgd. De installatie in Koudum draait op mest van 500 koeien, in Wijnjewoude gaat het om de verwerking van mest van circa 2.500 koeien. Vijf keer zo veel.
Dat vertaalt zich ook in de omvang van de installatie. De vergister in Koudum heeft een doorsnede van achttien en een hoogte van acht meter. Harm de Kroon van WEN schat dat de installatie in Wijnjewoude een doorsnede van dertig en een hoogte van zestien meter krijgt.
Getallen die indruk maken op de deelnemers aan het bezoek, al is lastig voor te stellen hoe groot dit is. Naast de omvang van de installatie boezemt ook het aantal mesttransporten naar de beoogde centrale vergister aan de nabijgelegen Tolleane de bewoners van Klein Groningen angst in.
Klein Groningen
Bij de excursie op vrijdagavond waren vier bewoners van Klein Groningen van de partij. Ook zij toonden zich enthousiast. “Eigenlijk is dit wat wij willen”, vertelt Marga Oosterveld. “Vergisting bij de boer op het erf of van een paar boeren samen. Maar niet een centrale vergistingsinstallatie voor de mest van tientallen boeren.”
De locatie van de voormalige waterzuivering aan de Tolleane, die Wijnjewoude Energie Neutraal (WEN) in bezit heeft, zou in haar ogen een mooie plek zijn voor een buurtaccu om energie op te slaan. “Samen met mestvergisting op een aantal locaties kan dat voor iedereen in het dorp een acceptabele situatie zijn.”
Miljoen kuub
Wijnjewoude Energie Neutraal streeft naar een energieneutraal dorp in 2025. Onderdeel van dit plan is de jaarlijkse productie van een miljoen kuub groen gas uit koeienmest. De werkgroep Leefbaarheid presenteerde vorig jaar een tussenbalans na bestudering van verschillende opties. Conclusie: centrale mestvergisting is het meest kansrijk.
Deze optie wordt nu verder uitgewerkt, met de voormalige waterzuivering aan de Tolleane als beoogde locatie. Bewoners van het nabijgelegen buurtschap Klein Groningen ageren al sinds het begin tegen deze optie. Zij vrezen veel overlast van de installatie. Daar stelt WEN tegenover dat de installatie er niet gaat komen als dat niet zonder overlast gaat.
