Plannen voor biogashub bij Nij Beets
NieuwsNIJ BEETS Het plan van veertien melkveehouders om in Nij Beets groen gas te produceren krijgt steeds meer vorm. De vergunningsaanvragen voor de plaatsing van mono-mestvergisters op ieders bedrijf zijn inmiddels ingediend. Omwonenden zijn vorige week geïnformeerd.
De initiatiefnemers van het plan zijn melkveehouders uit Nij Beets, Terwispel, Tijnje, Beetsterzwaag, Boornbergum en De Veenhoop. Samen zijn ze goed voor circa tweeduizend stuks melkvee. De boeren willen de mest van hun koeien op het eigen bedrijf vergisten in een mono-mestvergister. Dat betekent dat er geen andere te vergisten materialen aan de mest worden toegevoegd. Het in de vergisters geproduceerde biogas wordt via een leidingenstelsel naar een centrale opwerkingsinstallatie gepompt, een zogenaamde biogashub. Hier wordt het gas opgewaardeerd van biogas naar groen gas, zodat het geschikt is voor het aardgasnet.
Centrale opwerking
De centrale installatie staat gepland aan de Legewei in Nij Beets. Dat is volgens Sytze Zwaagstra uit Nij Beets, een van de initiatiefnemers, een gunstige plek vanwege de nabijheid van een voldoende grote gasleiding om het gas op het net te brengen. “Dy sintrale ynstallaasje is net grutter as in kontener en komt gewoan op in boerehiem.” De melkveehouders verwachten jaarlijks op deze manier circa 1,2 miljoen kuub groen gas te kunnen produceren.
Het duurt nog wel even voor het hele project is gerealiseerd. Zwaagstra verwacht op zijn vroegst in 2025, maar in ieder geval binnen vier jaar nadat de SDE-subsidie is verstrekt. “Dat wurdt ek easke by dizze subsydzje.” Om de subsidie te kunnen aanvragen, is eerst een vergunning nodig. Vandaar dat de ondernemers allemaal een aanvraag hebben ingediend, hoewel ze aanvankelijk dachten met een melding toe te kunnen. De gemeenten redeneren echter dat de installatie bedoeld is voor het opwekken van energie en niet direct bedoeld is voor de agrarische bedrijfsvoering. Vandaar dat wel een vergunning nodig is.
De SDE-subsidie is volgens Zwaagstra niet altijd nodig voor een gezonde exploitatie van de gasinstallatie. “Dat hinget fan de gasprizen ôf. Mar it is in garân- sjepriis dy’t ek nedich is foar de finansiering fan it projekt.” Na de zomer is de volgende ronde waarin projecten al dan niet in aanmerking komen voor de SDE-subsidie. Het is voor het project in Nij Beets volgens Zwaagstra zeker geen gelopen race. “Der binne yn Fryslân mear as twahûndert oanfragen. De konkurrinsje is grut.”
Het hele plan vergt een investering van circa 7,5 miljoen euro. Dat is inclusief een inschatting van de kosten die de deelnemers moeten maken voor het aanpassen van hun stallen. Die zijn nodig om de vergister te kunnen voorzien van dagverse mest. De financiering van het plan is nog niet geregeld.
Achttien kilometer
Voor het plan is de aanleg van ongeveer achttien kilometer gasleiding nodig, tussen de deelnemende melkveehouders en de centrale opwerkingsinstallatie. De leidingen lopen hoofdzakelijk over eigen land van de boeren, maar zullen ook deels langs wegen lopen en sloten en kanalen moeten passeren. De initiatiefnemers zoeken hiervoor samenwerking met de provincie Fryslân, om de verantwoordelijkheid en de risico’s van de gasleiding te kunnen delen.
Want de eventuele toekomstige opkoop van melkveebedrijven mag volgens Zwaagstra geen consequenties hebben voor de overige deelnemers aan het project. “De provinsje is boppedat fer- antwurdlik foar de gebiedsgerichte oanpak, foar de stikstof- oanpak en de enerzjytransysje. Dêr wurket ús plan ek bot oan mei.” Volgens de initiatiefnemers zorgt het project voor 46 procent ammoniakreductie en 32 ton kunstmestbesparing. Bovendien moet de vervanging van aardgas en een lagere methaanuitstoot uit de stallen een emissiereductie van 6.400 ton CO2 opleveren.
Vorige week presenteerden de boeren hun plannen in dorpshuis ‘t Bynt in Boornbergum aan hun buren. Er waren circa 35 aanwezigen. Raadslid Jimke Nicolai (GroenLinks Opsterland) heeft raadsvragen gesteld om meer duidelijkheid te krijgen over het plan en de verantwoordelijkheden voor het toezicht op de veiligheid en het juiste gebruik van de vergisters. Ook wil hij weten wat de consequenties zijn voor de weidegang van de koeien.
