Beetsterzwaag koestert eigen karakter op beleefdag

BEETSTERZWAAG Over belangstelling heeft Beetsterzwaag geen klagen. Fietsers, wandelaars, dagjesmensen zijn er ook deze zomer volop en wonen in Beetsterzwaag is uitermate populair. De ondernemersvereniging en Plaatselijk Belang kijken echter ook vooruit. Naar kansen, naar bedreigingen. Een vorm van Algemene Sweachster Beschouwingen.

Hoe gepast kan een locatie zijn. Liesbeth de Boer en Lieuwe Krol zitten op het terras achter Restaurant Prins Heerlijck. Vanaf de Hoofdstraat wijzen bordjes naar het sfeervolle terras dat vanaf de straat niet zichtbaar is. Het staat misschien wel symbool voor wat Beetsterzwaag allemaal in huis heeft. “Hiel folle Sweachsters witte net wat der allegearre yn eigen doarp te finen is”, vertelt Krol, voorzitter van de Ondernemersvereniging.\

In de voorbereiding op Beleef Beetstersweach (zie pagina 20) ontdekte hij zelf bijvoorbeeld het bestaan van een gemengd zangkoor. “Sa sil it mei mear ynwenners wêze”, verwacht De Boer, voorzitter van Plaatselijk Belang Beetsterzwaag-Olterterp. “Wy wolle de Sweachsters dêrmei graach helpe.” Het plan voor een dergelijk evenement was er al veel eerder. Maar ja, corona. Komende zaterdag is daar dan toch Beleef Beetstersweach. Vooral bedoeld als ontdekkingstocht voor de eigen inwoners, maar ook als Beetsterzwaagpromotie.

Woningen

Beide voorzitters spreken vol geestdrift over Beetsterzwaag en zijn aantrekkelijkheid. Maar op de vraag naar de grootste behoefte van het dorp hoeft Liesbeth de Boer ook niet lang na te denken: “Huzen foar jongeren en jonge húshâldingen. Dêr hat elk doarp ferlet fan, mar Beetstersweach heielendal.” Het dorp heeft grote aantrekkingskracht op mensen vanuit het hele land. “Der is in moai soad griis folk. En dêr is neat mis mei.” Het past bij de landelijke trend van trek vanuit het westen naar de rest van het land, zoals onlangs ook weer uit cijfers bleek. “En in part fan dizze minsken wurdt ek fuort aktyf yn it doarp as frijwilliger.” Maar volgens De Boer is het wel belangrijk om het evenwicht in de bevolkingsopbouw in de gaten te houden.

Doorstroming op de woningmarkt is daarvoor belangrijk, al beseffen beiden dat dit lastig te sturen is. Aan plannen in ieder geval geen gebrek. De Koningshof, specifiek voor ouderen uit eigen dorp. Appartementen in Huize Bordena. En vorige week ineens het plan voor veertig appartementen aan de kop van de Hoofdstraat. Op de plek van het huidige Lomanhuis en de naastgelegen garage. Maar veel hiervan is nog niet concreet. Dat geldt zeker ook voor de eventuele komst van de Lelylijn. Krol: “Dat hat grutte gefolgen foar De Sweach. It spoar komt by it doarp del, mei in stasjon yn Drachten tichtby. Dan wurdt it doarp hiel geunstich foar forenzen.”

Aard en schaal

Beide voorzitters juichen het maken van plannen voor Beetsterzwaag toe. Zolang de aard en de schaal maar in evenwicht zijn. Krol: “It doarp moat yn beweging bliuwe. Mar wy moatte der ek om tinke it eigen karakter te hâlden. Dat is in wankel evenwicht.” De grote steun in het protest om het Lomanhuis te behouden is volgens hem tekenend voor het feit dat dit besef er in het dorp ook wel is.

Krol bekijkt de ontwikkeling van het dorp ook vanuit het perspectief van de ondernemers. Die hebben niet alleen baat bij groei van het aantal woningen en de doorstroming op de woningmarkt, maar zeker ook van het aantal mensen dat Beetsterzwaag bezoekt. “De bereidheid fan minsken om nei De Sweach te reizgjen is grut. Dêr moatte wy gebrûk fan meitsje en tagelyk moatte wy derfoar soargje dat dy belangstelling der bliuwt.” 

Beetsterzwaag heeft de afgelopen decennia al een goede naam opgebouwd, vinden Krol en De Boer. Met een combinatie van culinair, cultuur en natuur. Krol wijst op onderzoek van Merk Fryslân dat concludeert dat de provincie in trek is bij kwaliteitstoeristen. “Foar dy groep ha wy genôch te bieden. Al is it spitich dat de lêste jierren der hiel wat galerieën ferdwûn binne.” 

De Boer wijst erop dat het dorp wel wat meer overnachtingsplekken kan gebruiken. Natuurlijk is er Lauswolt met haar eigen publiek, en kun je overnachten bij Het Witte Huis en een aantal B&B’s. “Mar foar campers is der neat. In camperplak mei foarsjennings soe hiel goed wêze foar it doarp”, vindt Krol. “Dêr is De Sweach hiel geskikt foar.”

Infrastructuur

Beide voorzitters hebben ook oog voor de infrastructuur. Parkeren in het dorp is al jaren een probleem. De informatievoorziening in het dorp voor bezoekers kan beter en verkeersveiligheid blijft een belangrijk onderwerp, zeker ook voor de eigen inwoners. De Boer: “Der dendert hjir wat troch it doarp, de ferkearsdruk is heech. Dat smyt ek lûd en stank op. Dat hearst ek werom fan toeristen. Mar wy witte ek dat de oplossing net maklik te finen is.”

Leefbaarheid

Het aantrekkelijk houden van Beetsterzwaag voor mensen van buiten het dorp is niet alleen goed voor de ondernemers. De Boer en Krol zijn er ook van overtuigd dat dit enorm bijdraagt aan de leefbaarheid in het dorp. En daar profiteren de bewoners weer van. De Sweach- sters doen graag mee om hun dorp op de kaart te houden. Aan saamhorigheid geen gebrek, vinden beide voorzitters.

Ze wijzen naar het grote aantal grote activiteiten dat wordt georganiseerd. Koningsdag, het Kunstweekend, Bourgondisch Beetsterzwaag, de kunstmarkt, Open Monumentendag. En daar komen grote eenmalige culturele manifestaties als de Tinco-tentoonstelling en de tentoonstellingen rond de kunstcollectie van de familie Van Lynden en Jeanne Bieruma Oosting nog bij. De Boer: “Do sjochst dat dit yn it doarp ek hiel folle enerzjy losmakket. Dat is moai om te sjen. Der is op De Sweach in soad potinsjeel, mar je moatte wol dwaande bliuwe dat oerein te hâlden.” Het is een van de gedachten achter Beleef Beetstersweach.

Er zijn nog altijd veel verenigingen in het dorp. “De biljart- en de klaverjasclub dogge it goed”, lacht De Boer, verwijzend naar de vergrijzing. Sportverenigingen hebben het lastiger, al bracht de corona-pandemie de tennisvereniging veel nieuwe leden. “De oanwas fan frijwilligers is in stik lestiger. Mar dêr ha alle doarpen mei te meitsjen.” Als voorbeeld noemt Krol het net door hem ontdekte zangkoor De Sjongerij, al meer dan honderd jaar oud. Het voortbestaan van het koor is in gevaar door het uitblijven van nieuwe bestuursleden. “Wa wit bringt Beleef Beetstersweach hjir ek in oplossing.”