Eigen bouwplan Terwispel vraagt veel geduld

TERWISPEL Ze zijn er helemaal klaar voor. En eigenlijk langzamerhand ook wel een beetje klaar mee. Johannes, Jan Sietse en Jelle willen net als veel andere jongeren maar wat graag een eigen woning in Terwispel. Het dorp waar ze zijn opgegroeid en waar ze zich heel erg mee verbonden voelen. Ze staan al jaren op een wachtlijst van een nieuwbouwplan dat door het dorp zelf is ontwikkeld. Maar de procedurele raderen draaien langzaam, hun geduld wordt op de proef gesteld. 

Het is al een paar dorpsfeesten terug, toen in de buurtkamp ineens een nieuwe buurtvereniging opdook. Onder de naam Terwispel-Zuid deed een forse groep jongeren mee, opgegroeid in Terwispel, maar noodgedwongen wonend in Gorredijk. Omdat ze in eigen dorp, vanwege een woningtekort, niet terecht kunnen. Johannes Bijstra (36) is een van hen. Toen hij als begin twintiger het ouderlijk huis eigenlijk wel wilde verlaten, zat er niet veel anders op dan naar het grote buurdorp te trekken. 

“Ik wenje der al, mar fierder leit myn hiele sosjale leven yn Terwispel. Ik fyn De Gordyk eins mar neat.” Hij deed ook al enkele keren tevergeefs een bod op een woning in Terwispel. “Mar dy huzen binne fierstente djoer.” Uiteindelijk kocht hij in Gorredijk een huis, maar hij wil maar wat graag terug. “Ik fyn eins dat de gemeente Opsterlân harsels deaskamje moat dat der sûnt 2004 gjin hûs mear boud is yn Terwispel.”

Jelle Hof (25) woont nog in zijn ouderlijk huis, net als Jan Sietse de Boer (22). Ze hebben geen problemen thuis, maar nu ze beiden een baan hebben, willen ze ook graag op eigen benen staan. En dus zoeken ze een woning, het liefst in eigen dorp. Jelle: “Ik ha fierder alles yn Terwispel, de sport mar ek it frijwilligerswurk.” Datzelfde geldt voor Jan Sietse. “Ik tink dat fan myn tsien maten der wol sân binne dy’t op syk binne nei eigen wenrûmte yn eigen doarp.” Het tekent Terwispel, vindt Johannes. “It is in hecht doarp, ik tink sels dat it hieltyd hechter wurdt.”

Starterswoningen

De drie mannen zijn dan ook laaiend enthousiast over het initiatief van de Stichting Moai Wenplak Terwispel, ontstaan vanuit een denktank van Plaatselijk Belang. “De basis fan ús plan is dat der starterswenningen komme moatte, dêr is it mei begûn”, vertelt Janco van der Werf, een van de bestuursleden. Uitgangspunt van de stichting is een starterswoning voor 180.000 euro, inclusief grond. “Dat kin. Wy ha kontakt mei trije oannimmers, dy’t it dwaan kinne.”

Het plan in Terwispel gaat over 26 nieuwbouwwoningen, waarvan zes huurappartementen in de sociale sector. Van de twintig woningen zijn er vier echte starterswoningen, de rest heeft een plusje, bijvoorbeeld omdat het hoekwoningen zijn. “Mar mei 200.000 euro binne it ek noch huzen dy’t reedlik geunstich prize binne ast it fergelikest mei oare nijbouplannen.” 

De kosten worden in de hand gehouden doordat één aannemer de huizen als project realiseert. “Dan kin je it goedkeapst wurkje.” Bovendien heeft dat ook de voorkeur van de jongeren. Zij hebben liever de sleutel in de hand van een kant-en-klare woning dan dat ze zelf alles moeten uitvoeren. De financiering speelt in de kosten ook een rol. Jos en Riek van der Veldt helpen met particulier geld het plan op gang, zonder winstoogmerk. Jos: “Wij investeren via de stichting omdat we zo iets goed met ons geld kunnen doen. Terwispel verdient nieuwe woningen voor de jeugd. Dat is ook essentieel voor de school en de andere voorzieningen in het dorp.”

Voorwaarden stellen

De stichting ontwikkelt het plan helemaal zelf. Dat heeft voordelen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld meer voorwaarden stellen aan de kopers van de woningen. De stichting wil voorrang geven aan jongeren uit eigen dorp of jongeren die binding met Terwispel hebben. Kopers moeten zelf de woning betrekken en er komen voorwaarden om te voorkomen dat de starterswoningen binnen korte tijd met forse winst worden doorverkocht. Van der Veldt: ”We moeten deze voorwaarden nog verder uitwerken, maar omdat we een zelfstandige stichting zijn, is dit juridisch mogelijk.” De stichting wil ook graag dat de starterswoningen starterswoningen blijven. Van der Werf: “Dat soe hiel moai wêze. Dat der nei in pear jier wer oare starters yn kinne. Mar dat kin wolris lestich wêze om te realisearjen.”

Het project kent al een voorgeschiedenis van een jaar of vijf. “Opsterlân wol eins omgekeard wurkje, dat de doarpen mei eigen plannen komme”, aldus Van der Werf. “Mar eins wit it gemeentehûs net hoe’t se inisjatyfnimmers betsjinje moatte.” Uiteindelijk kregen de initiatiefnemers de handen van de bestuurders op elkaar. Ook provinciale bestuurders kwamen in Terwispel langs. Het is nu wachten op de benodigde wijziging van het bestemmingsplan en de verkoop van de grond door de gemeente aan de stichting. Het bestuur van de stichting moet zelf nog beslissen of ze het dan vervolgens onder voorwaarden aan een aannemer overdraagt of zelf alles verder gaat ontwikkelen. De stichting verwacht nog dit jaar met realisatie van het plan te kunnen beginnen.  

Spoorboekje

De initiatiefnemers hopen dat Opsterland leert van hoe het in Terwispel is gegaan. Van der Veldt: “Er moet eigenlijk een soort spoorboekje voor dit soort initiatieven liggen. Wij werden steeds weer opnieuw met nieuwe vragen geconfronteerd. Dat werkt heel vertragend en soms ook demotiverend. Omgekeerd krijgen wij op onze vragen maar lastig antwoord.”

Als voorbeeld noemt Van der Werf de aansluiting op de bestaande riolering. “Hoe’t dat der útsjen moat, krije wy mar net boppe wetter, mar it kin wol tsientûzenen euro’s skele.” En dan is het heel lastig om een goede begroting te maken, vult Jelle Hof aan. Hij zit inmiddels ook in het stichtingsbestuur, met directe lijnen naar de doelgroep.

Belangstelling is er voldoende. De lijst gegadigden telt bijna vijftig namen. De volgorde van aanmelding speelt mee in de mogelijke toekenning van een kavel. Het dorp Terwispel reageert over het algemeen positief op de plannen. Al hebben een aantal Terwispelers, die dicht bij het beoogde plan wonen, bedenkingen. De stichting stelt graag met hen in overleg te gaan om samen te zoeken naar oplossingen. Van der Werf: “Mei goede grienbuffers tinke wy dat genôch mooglik is. En wy moatte mei elkoar yn it belang fan it doarp tinke.”