Hoe dik wordt de vinger in de pap bij Plan Kortezwaag?

GORREDIJK Er resten nu twee smaken in het vervolg van het Mienskipsvoorstel rond Sportcentrum Kortezwaag in Gorredijk. Of doorgaan met het voorgestelde stichtingsmodel, maar dan zo aangepast dat de gemeente minder financieel risico loopt en een veel dikkere vinger in de pap krijgt. Of een meer traditionele uitwerking met een sturende rol voor het gemeentehuis. Hoe dan ook, de positie van de Mienskip staat onder druk. 

Dat het college van B en W op basis van extern advies grote bedenkingen heeft bij de huidige plannen van de Mienskip voor de toekomst van Sportcentrum Kortezwaag, leverde veel reacties op. In een brief naar de gemeenteraad stellen de initiatiefnemers onaangenaam verrast en teleurgesteld te zijn. Over de inhoud van het besluit, maar ook over de manier waarop wethouder Anko Postma dit heeft gecommuniceerd. Voorzitter Bart Maats van de Kopgroep van de Mienskip kreeg dinsdagavond een telefoontje van de wethouder over wat er een dag later in deze krant zou staan. Diezelfde avond kregen de initiatiefnemers en de gemeenteraad ook het raadsvoorstel.

‘Sowieso’

Wethouder Postma zegt ook positieve reacties te hebben gehad, onder andere omdat er nu duidelijkheid is. “En de nieuwe sporthal komt er sowieso.” Tegen direct betrokkenen heeft de wethouder gezegd dat wat hem betreft de eerste schep voor het einde van het jaar de grond ingaat. “Daar ga ik mij heel hard voor maken.” Hoe het college dat gaat realiseren is nog onduidelijk. Uit het raadsvoorstel blijkt dat het college van B en W grote bedenkingen heeft tegen het voorgestelde stichtingsmodel, zoals dat er nu ligt (zie kader). Postma: “Het is ook volgens de externe onderzoeker niet verantwoord om met gemeenschapsgeld de risico’s te nemen die met deze constructie samenhangen. Dat durven wij als college niet voor onze rekening te nemen.”

Twee opties

Maar hoe dan wel? Het raadsvoorstel waarover de gemeenteraad op 31 januari voor het eerst discussieert, geeft twee opties. De raad kan kiezen om verder te gaan met het stichtingsmodel. Het college stelt dan wel dat de gemeente meer invloed zou moeten krijgen in het proces en dat de risico’s naar een aanvaardbaar niveau gebracht moeten worden. Het is nog onduidelijk hoe die afspraken er dan uit moeten zien. Daarvoor is volgens Postma eerst nog aanvullend onderzoek nodig. Het college verwacht dat dit traject waarschijnlijk veel tijd gaat kosten. De andere optie is direct kijken naar een alternatieve, meer traditionele route om tot het gezamenlijke doel te komen. Kortom: de gemeente neemt de kartrekkersrol weer over van de Mienskip. De initiatiefnemers van de Mienskip zien nog voldoende mogelijkheden in de eerste optie. Wethouder Postma wil onder voorwaarden ook heel graag door met de Mienskip. “Wat mij betreft gaan we daags na de besluitvormende raadsvergadering direct om tafel. Ik wil graag gebruik blijven maken van de kwaliteiten van de initiatiefnemers.”

Tegelijkertijd geeft Postma aan dat hij vindt dat de discussie de laatste jaren heel veel over het vehikel stichtingsmodel is gegaan en dat de plannen concreetheid missen. “Daar had meer onderbouwing onder kunnen liggen. Met een eerste vlekkenplan over hoe het eruit moet komen te zien, met een eerste financiële onderbouwing. Dan hadden we nu een andere discussie gehad. Ik heb daar ook om gevraagd, maar men wilde eerst een akkoord op het stichtingsmodel.”

Betere afspraken

Terugkijkend vond Postma het proces soms lastig. “Ik wilde mij wel meer met het proces bemoeien, maar met de raad was afgesproken dat de mienskip de ruimte moest krijgen. Het college moest op de handen zitten. Het experiment is niet mislukt, het is een andere manier van werken waar we allemaal van leren. Het werk van de mienskip is ook niet voor niets geweest, dat kunnen we zeker in het vervolg gebruiken. Het is alleen wel duidelijk dat er in het vervolg bij dit soort processen van tevoren duidelijkere afspraken gemaakt moeten worden.”

Het stichtingsmodel

Het voorstel van de Mienskip van Gorredijk gaat uit van een model waarin een stichting uit de mienskip het hele proces van planvorming, opdracht, investering, financiering, exploitatie en onderhoud van de accommodatie voor haar rekening neemt. Door het project ‘in eigen handen’ te nemen, kan het sneller worden gerealiseerd. De Mienskip wil zonder aanbesteding bouwbedrijf Van Wijnen Gorredijk inschakelen voor de ontwikkeling en realisatie van de accommodatie, er zijn waarborgen ingebouwd voor marktconforme prijzen. De Mienskip Gorredijk heeft de regie over het hele project, maar houdt rekening met de wensen van de gemeente, die ook een stem krijgt bij de exploitatie. Het project wordt extern gefinancierd, Opsterland hoeft niets te investeren. Alle prijsrisico’s in de bouw zijn voor Van Wijnen. Opsterland moet wel voor 80 procent borg staan voor de financiering. De stichting garandeert de exploitatie voor dertig jaar, maar vraagt wel een jaarlijkse exploitatiebijdrage van de gemeente.

Op verzoek van de gemeenteraad bekeek de Antea Group als externe deskundige het voorgestelde stichtingsmodel: de investering, de financiering, de verhuur, de financiële risico’s en de wijze van besturen. Conclusie van de analyse: de gemeente loopt te veel risico’s, legt zich voor dertig jaar vast aan afspraken en heeft te weinig invloed op de gang van zaken. Kortom: te weinig zeggenschap en te veel risico’s. Bovendien verwacht Antea dat wanneer Opsterland meer invloed wil, de noodzaak van aanbesteding steeds groter wordt. En dat wilde het stichtingsmodel nu net voorkomen.