Biodiverse oase aan De Ripen
AlgemeenNIJ BEETS Ze hopen bij Zorgboerderij De Ripen dat hun project Biofer- skaat besmettelijk is. Dat er meer plekjes komen waar flora en fauna floreren in een biodiverse oase. Inmiddels ligt er een prachtige poel te midden van kruiden- en grassoorten en wacht de vogelwand op de eerste oeverzwaluwen.
In de veenpolder tussen Nij Beets en Aldeboarn ligt de dikke hectare biodiversiteit verscholen tussen maïsveld en groene weilanden als biljartlakens. Het terrein werd gebruikt als hooiland voor de boerderijdieren van zorgboerderij De Ripen. “Wy fregen ús ôf wat wy dermei woenen. Foar it hea wiene wy altyd ôfhinklik fan in leanbedriuw en sterke buorlju”, zegt Tineke de Vries van de zorgboerderij. Met partner Paul Roorda mijmerde ze lang over een andere invulling. “Doe sei Paul: ik wol wol in swimfiver, dat sette ús op it paad fan wetter.”
Een zwemvijver werd het niet, een royale poel kwam er wel, passend bij de roep van de politiek om meer plekken voor waterberging. Met dit in het achterhoofd en de ruime ervaring met natuurvriendelijk tuinieren en werken, groeiden de plannen voor het project Bioferskaat. “De provinsje jout hjir subsydzje foar, dat helpt fansels.” Ook enkele regionale fondsen verleenden een bijdrage. Ze toonden zich enthousiast over het project omdat het past bij de manier waarop de zorgboerderij al jaren werkt.
Natuurvriendelijk, meer diversiteit, duurzaam, het is dagelijkse kost voor De Ripen. Zorg en aandacht zijn er niet alleen voor de hulpboeren die hier elke dag bezig zijn, maar ook voor de natuurrijke en groene omgeving. Vijf compostvaten voor de moestuin, vijf regentonnen voor het regenwater, chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest zijn taboe, er worden kooklessen gegeven met eigen groentes, er wordt gevilt met de wol van eigen schapen en plastic is schaars op de zorgboerderij.
Bioferskaat past er naadloos bij. Een voorbeeld om mensen bewust te maken. Tineke en Paul denken na over recreatieve mogelijkheden voor de zorgboerderij, die tegelijkertijd de integratie van de hulpboeren kunnen bevorderen. Tineke: “Miskien eerst in leuke knapsekrûte mei picknickplakjes by de poel.”
De start van het project verliep vertraging op door corona, een koud voorjaar en een daarop volgende druipnatte periode. Loonbedrijf Lageveen kon pas 5 juli vorig jaar echt van start. Hester Dijkstra van de stichting: “We hienen ús goed taret, mar jo witte lang net alles. Doe ha we deskundige Nico Minnema ynskeakele, hy hat ús tige holpen mei de plannen.” De grote poel met vier niveauverschillen ligt nu klaar. Een aangeschaft windmolentje overleefde de voorjaarsstorm niet, zodat het juiste waterpeil wat langer op zich liet wachten.
Gaandeweg het project kwamen er meer ideeën. Tineke: “Dy grutte bal- stiennen midden yn de fiver stienen bygelyks net yn it plan. Lageveen sei: wy ha se wol lizzen.” Zo kregen ze ook de grote boomstronken die her en der rond de waterplas liggen. Het uiteinde van de plas kreeg een betonwand met gaten, speciaal voor de oeverzwaluw of misschien voor het ijsvogeltje dat al in de buurt gesignaleerd is.
Op de kop van een langgerekte zandrug ligt een schelpeneiland voor de scholekster, vertelt Hester. “We ha in protte wetter- en oeverplanten krigen fan Nico en sels ha we 21 soarten krûden en gers ynsiedde.” Nog te realiseren zijn een steiger en een vogelkijkhut, achter op het terrein. Waar water uit de boerensloot in de poel wordt gepompt, komt een helofytenfilter voor een natuurlijke waterzuivering.
Het meest biodiverse stukje ligt nu achter op het terrein. “De rûchskerne, in bult mei rûge dong’, vertelt Tineke. De hulpboeren rijden af en aan met kruiwagens mest van de boerderijdieren. Het zoemt er van insecten, bloeiers schieten de grond uit. Maar ook de grote ridderzuring. Hester: “We ha no noch in soad wurk om dy poddeblêden en de rusken fuort te krijen.” Gelukkig helpen de hulpboeren mee om deze restanten van het boerenland, de in de grond aanwezige zaadbank, de baas te worden.
Bioferskaat is zo aangelegd dat ‘alles wat zwemt, vliegt, zweeft of groeit’ zich kan ontwikkelen. Tineke beschikt over een vrijwillig ‘Team Groen’ dat samen met de hulpboeren het terrein regelmatig observeert en waarnemingen vastlegt. Maar er is meer. Niet alleen liggen zorgboerderij en Bioferskaat letterlijk en figuurlijk in elkaars verlengde, voor de zorgboerderij is de natuur ook een bron voor kunst en creativiteit. De hulpboeren presenteren op 11 juni een eigen expositie met als titel: ‘Ik wou dat ik een gedicht was, of een schilderij’. Ze maakten een zelfportret in hout-, vilt- of schildertechniek en een vrij werk.
Open dag De Ripen
Zaterdag 11 juni (13.00-16.00 uur) staan de deuren wijd open bij zorgboerderij De Ripen aan De Ripen 16 in Nij Beets. Tijdens deze open dag wordt getoond wat er zoal gedaan kan worden op de creatieve zorgboerderij. Daarnaast is er een originele expositie door de hulpboeren en kan het project Bioferskaat bezocht worden. deripen.nl
