De verschillende werelden van de gebroeders Rinsma
NieuwsKomende zondag zijn ze voor het eerst in lange tijd weer eens samen in de Ontmoetingskerk in Gorredijk. Gerard leidt een speciale Top 2000-dienst, Gerk Jan zit in het publiek. Ze zijn gereformeerd opgevoed, hun ouders waren vaste kerkgangers. “Zij waren vroeger ook het gezicht van de modezaak. Ze lieten zich graag overal zien en kenden de mensen”, vertelt Gerk Jan. “Herkennen en erkennen. Daar draait het in de winkel nog steeds om.” Gerk Jan trad in het spoor van zijn vader en ontwikkelde zich tot een grote mode-ondernemer. Gerard zocht zijn levensdoel in de kerk. “Discussie over de winkel was er tussen ons nooit, ik had daar geen belangstelling voor.” Het edele ambt van dominee was de familie trouwens niet vreemd, de familielijn van moederskant kende meerdere dominees.
Gerard (58) en Gerk Jan (54) Rinsma, twee broers die in het leven een heel andere route kozen. Gerard is dominee, Gerk Jan ondernemer in mode. Maar beide kleuren ze graag een beetje buiten de lijntjes. Een tweegesprek over verschillen, raakvlakken en wat ze van elkaar leren.Zakelijk en muziek
Gerk Jan dacht vroeg zakelijk. Gerard herinnert zijn broer aan de krantenwijk van vroeger. “Jij moest het Friesch Dagblad rondbrengen, maar besteedde dat weer uit aan anderen.” Volgens Gerk Jan kon hij dan wat uitslapen, bovendien waren de abonnees tevreden. “Iedereen kreeg de krant mooi op tijd.” Gerard ontwikkelde al snel belangstelling voor muziek. ‘Mijn gebed’ van D.C. Lewis was een van zijn eerste singeltjes. “In de zomer van 1970 ontdekte de popmuziek de religie. Gospelrock, Les Humpries Singers, Jesus Christ Superstar, Let it Be van The Beatles, Bridge over Troubled Water. De popmuziek is religie.” Gerard is bijvoorbeeld lyrisch over ‘In Nije Dei’ van De Kast.
Asto it doarst mei my.
Hjir is myn hân, hjir is myn hert.
‘k Jou myn bestean oan dy.
“Dat is puur een paastekst. Kun je zo in de kerk gebruiken. Popmuziek krijgt zo een hele religieuze lading. Deze tekst komt nog een keer extra binnen doordat het in de memmetaal wordt gezongen.”
Gerard legt graag verbanden. Tussen religie en muziek, maar ook tussen de winkel van zijn broer en zijn eigen kerk. “Ik mag graag in de winkel rondkijken en met mijn broer over de winkel praten. Ik denk erover na en het inspireert mij.” Beide zijn ze het gezicht van hun ‘onderneming’. Gerk Jan van de winkel, Gerard van zijn tempel. Gerk Jan: “Mensen komen in de winkel om iets te halen.” In de tempel van Gerard is dat ook steeds meer het geval. “Vroeger kwamen ze brengen, ze offerden. Nu offeren ze vooral nog een stukje kostbare tijd. Maar halen is belangrijker geworden dan brengen.”
Gerk Jan benijdt zijn broer niet. “Ik ben zelf baas. Gerard heeft te maken met een kerkenraad die hij tevreden moet houden.” Gerard beaamt dat dit soms betekent dat hij op eieren moet lopen. Een dominee heeft tegenwoordig niet meer de status die hij vroeger had. “Een kerkelijke gemeente kan het de dominee heel lastig maken. Mijn vader heeft mij daar destijds voor gewaarschuwd. En helaas kreeg hij gelijk. Wij hebben het al een paar keer behoorlijk voor de kiezen gekregen.”
Tevredenheid
In de winkels van Rinsma Fashion spreken ze volgens Gerk Jan niet over klanten, maar over gasten. “Ons doel is hen vooral blij maken met mooie kleding. We sturen meer op tevredenheid dan op omzet. Gasten hebben ook altijd gelijk, ook al hebben ze dat niet. Iemand die klaagt is vooral iemand die vraagt.” Het is een instelling die de kerk volgens Gerard goed kan gebruiken. “Daar kan ik van leren. Als iemand vindt dat ik geen goede dienst heb gedraaid, dan moet ik zijn mening accepteren en tegelijk proberen te ontdekken waar de schoen wringt.”
Dat er in de kerk wat moet gebeuren is voor Gerard wel duidelijk. “Het is voor de traditionele kerk vijf voor twaalf. We moeten ons afvragen waarom mensen niet naar de kerk komen en we moeten duidelijker maken wat we te bieden hebben. Ik begrijp niet dat Gerk Jan en zijn vrouw Coby in Gorredijk nooit eens door de kerk zijn gevraagd hoe zij het zouden aanpakken.” Gerard is na zijn terugkeer in Friesland al weleens in Drachten in de volop publiek trekkende Bethelkerk van dominee Orlando Bottenbley geweest. Maar die werkwijze spreekt hem niet aan. Beide dominees kennen elkaar van de theologieopleiding aan de VU in Amsterdam, maar na het eerste jaar vertrok Bottenbley al naar een orthodoxere opleiding in Kampen. “Hij verkondigt een oerorthodoxe, fundamentalistische boodschap op een gelikte Amerikaanse stijl, dat is voor mij over de top. Hij verkoopt wel emotie.”
Gerk Jan heeft waardering voor hoe zijn broer probeert andere vormen in de kerk te introduceren. “Het is nu te veel oude wijn in oude zakken. Er is geen duidelijk imago, PR-matig lopen ze achter. Ik snap de kerken niet. Je moet continu veranderen. Hadden we dat met de winkel niet gedaan, dan hadden we niet gestaan waar we nu staan. Mijn broer probeert het in ieder geval.”
Gerard Rinsma is predikant in Goutum, dicht bij de grootschalige uitbreiding aan de zuidkant van Leeuwarden. “Daar is nog geen kerk, maar wij organiseren daar pioniersplekken, zoals een ontdekkerkerk in Zuiderburen. We proberen in te spelen op nieuwe doelgroepen. Wat is hun behoefte? Welke activiteiten willen ze op welke momenten?” Enthousiast werd Gerard ook van een bezoek aan Assen, waar het stadscentrum veel leegstand kent. “Een dominee heeft daar nu een pop-up winkel geopend. Iedereen mag binnenstappen. De kerk is aanwezig, zo zijn er wel meer kerken die zichzelf opnieuw proberen uit te vinden.”
Top 2000-kerkdienst in Gorredijk
Zondag 12 februari (19.30 uur) is Gerard Rinsma samen met rockband Grace in de Ontmoetingskerk in Gorredijk met een Top 2000 kerkdienst. “We doen dit al een paar jaar, het is een geweldige combinatie van oude kerkelijke tradities en popmuziek. Deze muziek verbindt belangrijke levensmomenten met muziek en teksten. De Top 2000 is eigenlijk bij elkaar gebrachte levensgeschiedenis van mensen. Ik geloof in de kracht van popmuziek.” Thema van de dienst is: ‘Uit de droom’. De kerkdienst kent alle vaste onderdelen als gebed en schriftlezing. Rinsma verbindt de elementen met muziek aan elkaar.
