Anderhalve eeuw mechanisatie
Nieuws Rubber aan rubber, bijna manshoog. Binnen blijkt pas hoe groot die trekkers echt zijn. En dat voelt echt anders, veel imponerender dan vanaf de buitenkant gezien. Leden van de Club van Sa! gingen op bezoek bij landbouwmechanisatiebedrijf Broekens in Gorredijk.Landbouwmachines worden steeds groter en geavanceerder. Innovatie is het toverwoord. Waar de machines vroeger één rij aardappels rooiden, wordt dat nu gedaan in vier rijen tegelijk. En waar melkveehouders vroeger zoveel mogelijk kunstmest op het land brachten, besparen ze nu veel door een slimme gps-techiek aan boord van de trekker.
Zonder overlap
Plaatsspecifiek bemesten heet die slimme techniek, vertelt Gerrit Broekens van Broekens mechanisatie. “In boer wol tsjintwurdich sa min mooglik grûn oerlappe mei it útriden fan keunstmest.” Het gebruik van gps levert een besparing op van tien tot vijftien procent in het kunstmestgebruik. Het gps-signaal voorkomt dat strooibanen elkaar overlappen en verdeelt de kunstmest gelijkmatig, ook op niet-rechthoekige percelen. Om perceelgegevens in kaart te brengen en in het systeem te laden, maakt Broekens gebruik van een vliegtuigje met camera die taakkaarten kan maken. “Mar eins is dat al wer efterhelle. Tsjintwurdich kinst in abonnemintsje nimme by Google, dan krijst seis kear yn ’t jier in update fan dyn lân. Dat wa’t ús fleantúchje keapje wol….”Met behulp van gps worden locaties tot op twee centimeter nauwkeurig berekend en dat is een stuk nauwkeuriger dan de gps die we in de auto gebruiken, zegt Broekens. Ook handig voor bijvoorbeeld het zaaien van maïs: door de grote precisie wordt het zaaigoed beter verdeeld. Er gaan daardoor meer zaadjes de grond in, met als resultaat een grotere oogst.
Real-time bodemanalyse
Een van de nieuwste ontwikkelingen is het gebruik van de NIR-(Nabij InfraRood)sensoren. De infraroodkast aan de zijkant van de machine berekent ter plekke hoeveel stikstof, fosfaat en andere bestanddelen er per kuub in de mesttank zitten en berekent door bodemanalyse op welke plek welke samenstelling nodig is. “It systeem sjocht presys welk plantsje wat mear stront om ‘e holle ha moat. Dit systeem wurdt ek brûkt foar it spuitsjen fan bestridingsmiddels en kin presys sjen welk plantsje bestriden wurde moat, bygelyks de poddeblêden, en welke net.” Zijn er dan nu al zelfrijdende trekkers, vraagt een van de ruim veertig nieuwsgierigen zich af. “Ja, der bin al trekkers wêr’t gjin kabine mear op sit. Mar dy bin noch yn ûntwikkeling.”Vijfde generatie
Mechanisatiebedrijf Broekens heeft een geschiedenis van ruim anderhalve eeuw. Begonnen met een smederij in Anjum (1854) staat inmiddels de vijfde generatie aan het roer van het familiebedrijf met vestigingen in Gorredijk (sinds 1980), Stiens, Surhuisterveen en Elahuizen. Het bedrijf wordt geleid door Gerrit Broekens en zijn neef Renze Gerrit Broekens. Samen hebben de bedrijven tachtig medewerkers in dienst. “Ha jo ek opfolgers”, vraagt iemand zich af. Die vraag is niet zomaar beantwoord. Gerrit Broekens: “Ik ha in dochter, mar dy hat derfoar keazen om boerinne te wurden. Us soan wol no noch net, mar miskien oait wol.” Opvolgers zijn er misschien ook nog onder de neven.Broekens Gorredijk levert landbouwmachines aan veehouders, akkerbouwers, loonbedrijven, aannemers en openbare lichamen zoals gemeenten. Het ruime aanbod bestaat uit nieuwe, gebruikte landmachines, grondverzetmachines en tractoren. Wat kost zo’n grote blauwe trekker, vraagt iemand wijzend op de imposante blauwe rij in de showroom. Toch al gauw rond de 140.000 euro, vertelt Broekens. Nooit gedacht dat ze zo duur waren, is de reactie. “En wêr wurde se makke?”, wil een ander weten. Ook dat antwoord levert verbazing op. “De motors komme út Italië, de assen en achterbrêge út België, de ferbiningen út Frankryk en de assemblage wurdt dien yn Ingelân.” Logische vervolgvraag is of hij problemen verwacht door de Brexit. “Ik tink dat it gewoan bliuwt sa as it no giet.”
Een ander issue is de stikstofcrisis. Merken ze daar de gevolgen van? “Dat hat ús tydlik wol op slot setten, mar dat ha we no wer aardich ynhelle.” Nog eentje: “Als ze het waterpeil laten stijgen, hoe doe je dat dan met je trekker?” Resoluut: “Het is maar de vraag of het peil omhooggaat.” Technisch personeel is tegenwoordig niet aan te slepen. Hebben ze daar bij Broekens ook last van? “It lukt ús noch aardich om personiel te krijen. Faak ha we al monteurs yn hûs dy’t de bol-oplieding dogge, dan wurkje se hjir fjouwer dagen en gean ien dei nei skoalle. En we ha in soad trainingen fia it fabryk en de leveransier.” Daar komt bij dat veel monteurs al lang in dienst zijn, er is weinig personeelsverloop. De storingsdienst is zo geregeld dat monteurs bij toerbeurt standby zijn voor het oplossen van problemen. “Fierders ha we in platte organisaasje. Ik gean sels by de boer del en elke moanne is der oerlis.”
De Club van Sa! kijkt zich de ogen uit in het grote bedrijf. Langs vele meters magazijnvakken en een veelheid aan onderdelen gaat het naar de werkplaats waar naast machines in diverse staat van onderhoud een kleine elektrische shovel klaarstaat voor levering. “Dy boer hat allegear sinnekollektoaren, dan is sa’n ien ideaal.” De tweede hal ruikt anders, geen motorolie maar kuilgeur van de zelfrijdende mengmachine, een inruiler. Ernaast staat een imposante grootpakpers. “Ja, dêr mei jonges fan 16 mei in trekkerrydbewiis ek mei ride.”
Word ook lid van De Club van Sa! Leest u de Sa! graag en bent u blij met de krant? Word dan lid van de Club van Sa!. Voor 25 euro per jaar ondersteunt u ons werk. Steun die wij heel goed kunnen gebruiken. Als dank organiseren wij voor de leden van de Club maandelijks een activiteit. Lid worden kan op sa24.nl of door een mail te sturen naar redactie@sa24.nl.
