Energiecoöperatie Griene Mienskip Fryske Peallen kan aan de slag
Nieuws De bestuursleden van energiecoöperatie Griene Mienskip Fryske Peallen gaan niet over één nacht ijs. Voordat ze projecten opstarten, vinden ze het belangrijk om eerst een goede organisatorische basis te leggen. En bij alles wat ze doen, is draagvlak essentieel. “Oars lûke je oan in dea hynder.” De eerste ideeën liggen op tafel.Vier ambitieuze mannen zitten in het dorpshuis samen aan tafel. En dat is nog best bijzonder. Want ook al besteden ze al maanden iedere week minstens een avond aan overleg over de energiecoöperatie, de vergaderingen waren allemaal online. “Ferline wike by de notaris wie de earste kear dat wy echt alle fjouwer by elkoar wiene”, lacht Michel de Jong.
Michel is de ‘aanstichter’ van dit alles. Hij meldde zich in 2019 toen de Koffietour van de gemeente Opsterland Frieschepalen aandeed. “Ik woe al wat langer mei duurzaamheid oan de slach. Mar wêr begjinne je?” Het energieteam van de gemeente hielp hem sindsdien verder op weg, Plaatselijk Belang ondersteunt het initiatief vanaf de eerste dag. Na een oproepje op Facebook meldde Albert Havinga zich, Hielke Sinia en Eddy Borger sloten later aan. “It is lestich om bestjoersleden te finen. In korporaasje mei statuten en sa liket wol wat formeel, mar we fine dat wol noadich.”
Formele kant
Want waar enthousiastelingen in andere dorpen eerst met kleinschalige activiteiten beginnen om eventueel later een officiële energiecoöperatie op te richten, wilden ze in Frieschepalen die formele kant eerst goed voor elkaar hebben. Volgens Michel is het belangrijk om verantwoordelijkheden en risico’s goed in kaart te brengen en te regelen. Bovendien kan een officiële coöperatie ook gemakkelijker subsidies aanvragen en zich bij andere organisaties aansluiten.Dat dit formele traject best veel tijd kostte, had ook weer een voordeel. Het dorp kon aan het idee wennen. “Regelmatige berjochten yn it doarp en yn de media helpe dêrby. Sa krije je wol draachflak”, vertelt Albert. “Wy wolle tegearre mei de gemeente in routekaart opstelle en sjogge ússels ek wol as in ferlengstik fan de gemeente. Wy hoege yn Fryske Peallen net hurder te rinnen as de gemeente docht.”
Steun verenigingen
Griene Mienskip Fryske Peallen is inmiddels aangesloten bij Energie van Ons, de energiemaatschappij van de gezamenlijke lokale coöperaties. Voor ieder lid dat energie afneemt bij Energie van Ons, ontvangt de lokale coöperatie 75 euro per jaar. “Dat is voor ons een mooie eerste inkomstenbron”, vertelt Hielke, die zich met de commerciële kant van de coöperatie bezighoudt. Het bestuur is enthousiast over een idee dat ze elders oppikten. Hierbij kunnen leden een vereniging in het dorp kiezen die jaarlijks een deel van die 75 euro ontvangt. Hielke: “Daarmee hebben verenigingen ook weer een stimulans om hun achterban te bewegen om over te stappen. Ook dat helpt weer bij het creëren van draagvlak. Het betrekken van het dorp bij alles wat we doen, is voor ons heel belangrijk.” Duurzaamheid gaat voor het bestuur ook verder dan alleen energie. Door een deel van de toekomstige opbrengsten van de coöperatie te besteden aan leefbaarheid, groeit de sociale duurzaamheid van het dorp, zo is de gedachte.Postcoderoos
In al die avonden voorbereiding gingen al heel wat ideeën over tafel. Het eerste concrete project wordt de aanleg van circa 200 zonnepanelen in een postcoderoosproject. De benodigde 300 m2 dak denken ze in het dorp wel te kunnen vinden. Het project is niet alleen geschikt voor inwoners die op de eigen woning geen zonnepanelen kunnen of willen leggen. Met de aangekondigde afschaffing van de saldering van zonnepanelen, staat het financieel voordeel bij particulieren ook onder druk. Albert: “De postcoderoosregeling garandearret de opbringsten fyftjin jier.” Bovendien blijft het project van deze omvang onder de grens van kleinzakelijke aansluitingen, waardoor netbeheerder Liander verplicht is het project aan te sluiten. Eddy: “Het is ook mooi om met zo’n kleinschalig project ervaring op te doen.”De capaciteit van het net is ook in Frieschepalen een issue. “Wy sitte hjir oan it lêste triedsje achter it it ferdielstasjon yn Waskemar. En dat sit fol.” Grote plannen lijken daardoor lastiger. Toch gaat de coöperatie binnenkort op uitnodiging van de gemeente samen met de Plaatselijk Belangen van Frieschepalen en Siegerswoude aan tafel met een initiatiefnemer voor een zonneveld tussen beide dorpen. Eddy: “Verder weten wij ook nog van niets. Maar het is goed dat wij er vanaf het begin bij betrokken zijn.”
