4 mei toespraak Burgemeester Ellen van Selm

5 mei 2021, 09:21 Nieuws Burgemeester Ellen van Selm van de gemeente Opsterland sprak op 4 mei bij de herdenkingsplechtigheden in Beetsterzwaag. Deze vonden dit jaar plaats op het Tiny Mulderplein bij De Buorskip. Lees hieronder haar toespraak:
Drie jaar geleden op 4 mei 2018 werd hier, op dit plein, een witte duif opgelaten. Ze vloog de vrijheid tegemoet. Het Tiny Mulderplein was geopend. Tiny Mulder: verzetsvrouw, journalist en dichter.
De Nationale Herdenking van 4 mei laat ons ieder jaar stilstaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van oorlogssituaties en vredesoperaties daarna. We doen dat ook in Opsterland door elkaar te ontmoeten en naar elkaars verhalen te luisteren. Zo proberen we juist de verhalen uit onze dorpen levend te houden.
Het verhaal van Tiny Mulder begint hier, in Beetsterzwaag, waar zij in 1921 werd geboren. Ze verhuist naar Drachten en leert daar de Friese taal. In 1939 is Tiny pas afgestudeerd aan de HBS en wilde ze graag als journalist aan de slag. Toen dat niet lukte en Pieter Wijbenga haar vroeg te komen werken in het gemeentehuis en het distributiekantoor in Drachten, deed ze dat.
Haar aanstelling was niet zonder reden. Wijbenga selecteerde ‘zijn’ mensen met zorg om zo een vertrouwd netwerk van mensen om zich heen te hebben waarmee  hij in de oorlog aan het verzet kon bijdragen. Ook met Tiny had hij een goede inschatting gemaakt en haar rol in het verzet werd langzaam aan van steeds groter belang.  Ze vervoerde als koerierster bonkaarten, valse papieren en wapens. Later hielp ze, net als haar ouders, Joodse onderduikers aan schuilplaatsen en eten. En in de winter van 1943 gidste ze ruim zeventig gestrande geallieerde piloten naar Engeland.
Na de oorlog vertrok Tiny in 1947 naar de Verenigde Staten waar ze ruim een half jaar rondtrok en voor verschillende Nederlandse kranten verslagen schreef. Weer ‘thuis’ kreeg Tiny een aanstelling als journaliste bij het Fries Dagblad en begon ze al snel met het schrijven van Friestalige gedichten. Haar poëzie staat nog altijd in hoog aanzien, ook vanwege de aandacht voor geestelijke thema’s. Veel van deze thema’s zijn ook nu actueel. Vrijheid is daar een van.
Het herdenken van de oorlog en de slachtoffers doen wij met het oog op de toekomst. Wij willen nooit meer oorlog en hopen dat de verschrikkingen van destijds onze samenleving weerhoudt van haat en wantrouwen. Wij leven in een ingewikkelde tijd. Waar we vooral vertrouwen nodig hebben in elkaar, lijkt dat vertrouwen soms weg te ebben en staan groepen mensen juist tegenover elkaar. Het nieuwe verhaal, dat van vrede en vrijheid, komt daardoor maar moeilijk op gang.
Het is niet voor niets dat wij hier een plein hebben genoemd naar Tiny Mulder, die nieuwe verhalen startte als geen ander.
Een plein nodigt uit tot samenkomen, tot het vertellen van verhalen. Verzamel je hier op het Tiny Mulderplein rond deze prachtige boom, die hier al jaren stevig met zijn wortels in de grond staat. De boom is elk seizoen anders maar de plek blijft wat hij is: de plek voor ontmoeting. Bij het dorpshuis, bij de kerk, bij de voetbal, op en rond het plein. Hier ontmoeten we elkaar om samen te herdenken, maar ook om samen te vieren, te sporten, te leren. En die ontmoetingen zijn nodig voor vertrouwen, begrip en saamhorigheid.
Een plein staat al tijdperken lang symbool voor ontmoeting en saamhorigheid. Doorbraken in taaie vraagstukken, oefenen met het gesprek, kwesties op de agenda. Het gebeurt op en rond pleinen. Dat was al zo in het oude Rome, waar op het Forum Romanum samenkomsten plaatsvonden en recht werd gesproken. In Afrika komen de dorpsoudsten samen onder de baobab-boom op de pleinen.
En in Beetsterzwaag komen we samen op het Tiny Mulderplein. En al is het op dit plein al een jaar té stil, -missen we de kinderen die er spelen, de mensen die met een boek onder de arm met elkaar praten, de groepen vrienden en familie die naar voetbal gaan of naar de kerk of die samen komen om te vieren- dit plein is straks weer de plek voor ontmoeting.
Laten we dit plein gebruiken om ons eraan te herinneren  dat gemeenschapszin belangrijk is, dat hebben we geleerd van de oorlog. En laten we pleinen dan ook gebruiken om er een nieuw verhaal te maken. De dochter van Tiny Mulder liet om die reden hier een duif op. Symbool van de vrede, van het geluk en van de vrijheid. Laat dit een plek zijn waar we het nieuwe verhaal beginnen.
Ik sluit af met het gedicht ‘Oorlog’ van Rutger Kopland

Oorlog

Terwijl het verhaal wil dat het verteld en voorbij is - maar het breekt af
zeker, het is mij verteld en verteld maar nog
ik zie die grijze beduimelde foto maar nog is het gras weer groener dan gras en de bloesem weer witter dan bloesem
in die grijze tuin moet het oorlog zijn geweest in die man, die vrouw, dat kind in dat grijze gras onder die grijs bloeiende boom
het is mij verteld en verteld hoe zij daar hadden moeten verdwijnen, worden weggevoerd in goederentreinen, nooit terugkomen
terwijl het verhaal wil dat het verteld en voorbij is - maar het breekt af
zeker, het is mij verteld en verteld hoe vrede weerkeerde
maar nog is er geen andere foto dan deze waarin het nog moet