‘Nei de bewenner sjen, net nei it hûs’
Thema Wonen ‘Van het gas af’ en ‘nul op de meter’ luiden de slogans van de energietransitie. Maar laat je niet gek maken, zeggen de klimaattechneuten van ThermoNoord in Gorredijk. ENG of BENG, energieneutraal of bijna energieneutraal, is voor de meeste huishoudens een proces van lange adem. “Wat kin ik dwaan en wat ha ik derfoar oer. Dêr begjint it mei.”Isolatie, ventilatie, zonnepanelen, vloerverwarming, warmtepomp, zonneboiler, warmtepompboiler, heatpipes, terugwininstallatie warme lucht, hybride warmtepomp. De mogelijkheden om zelf energie te besparen dan wel zelf op te wekken zijn voor de goedwillende leek eigenlijk niet meer te overzien. Zeker niet in combinatie met elkaar. Daarbovenop voegen fabrikanten vrijwel maandelijks nog eens nieuwe slimme innovaties toe aan de markt. Inmiddels bestaan er zoveel keuzemogelijkheden dat het aanbod ook de uitvoerende installatiebranche veelal boven het hoofd groeit. Steeds vaker doen installateurs dan ook een beroep op de technische kennis van groothandel ThermoNoord, vertelt Wiebe de Vries. “De installateurs nimme harren klanten mei nei ús showroom om it nijste fan it nijste sjen te litten. Us techneuten jouwe advys, tegearre meitsje wy dan in plan wêr’t it hûs mar ek de bewenner sintraal yn stiet.”
Wel of geen warmtepomp ThermoNoord levert niet rechtstreeks aan de consument, maar via de erkende installateur. Om er toch achter te komen hoe de praktijk werkt, speelt Sa! voor de vorm de rol van installateur en maakt met een aantal lezers een rondgang door de showroom. Minne en Janke Bron uit Gorredijk hebben een goed ge?soleerd huis van vijfentwintig jaar oud en staan direct niet te springen om te investeren in verdere energiebesparing. “It sil ús tiid wol úttsjinje. As wy al wat dogge, dan wolle we der net jild op talizze.” Maar stel dat de ketel moet worden vervangen, is een warmtepomp dan een optie? Alleen als dat in combinatie gebeurt met zonnepanelen, want een warmtepomp vraagt extra elektriciteit, legt De Vries uit. En bedenk daarbij dat een warmtepomp niet een eindeloze stroom warm water produceert zoals een cv-ketel. “Dat hoecht ek net”, zegt Janke. “Wy binne noch fan de generaasje dy’t net safolle tiid nedich hat ûnder de dûs.” Tja, dan nog, zegt De Vries. “De waarmtepomp komt dochs it best tot syn rjocht mei flierferwaarming.”
Helder hoofd Piet Andringa uit Gorredijk bezit een hoekwoning. “In nije wenning, dus goed isolearre.” Piet maakt serieus werk van energiebesparing. Overal in huis heeft hij ledverlichting aangebracht en binnenkort komen er zonnepanelen op het dak. Hij heeft al een warmwaterbesparende douche en de verwarming staat consequent op achttien graden. “Dêr moatst yn it begjin eefkes trochhinne, mar dat befalt no poerbest. Dêr krigest in heldere holle fan.” Hij zoekt nu naar een manier om ook van de laatste vijfhonderd kuub gas af te komen, maar dan moet de opbrengst wel opwegen tegen de kosten. De Vries betwijfelt of dat zin heeft. Mogelijk dat elektrische stralingspanelen gevoed door zonne-energie de verwarming zouden kunnen overnemen, maar dat zouden zijn medewerkers moeten berekenen. “Om hieldal energyneutraal te wurde hast in buffer foar de elektrisiteit nedich. Sa ien as dizze”, wijst hij op een compact opslagkastje. “Dy wurket op sâltsellen.”
Eerst isoleren De overwegingen van Klaas Luchtenveld uit Jubbega zijn andere dan die van Hilde, Minne en Piet. “By ús siicht it soms ta de stopkontakten út.” Klaas en zijn gezin bewonen een ruim maar traditioneel gebouwd huis uit de jaren zeventig. De glaswol tussen de spouwmuren stamt ook nog uit die tijd. De grote houtkachel in de woonkamer kan niet verhinderen dat het gasverbruik fors is. “Jo sille dochs earst isolearje moatte”, raadt De Vries aan. Klaas weet het, als eerste vulde hij al de kruipruimte met isolatiechips. Meteen het hele huis aanpakken vergt een flinke investering. Wellicht dat hij met heatpipes wat kosten kan besparen op de warmwatervoorziening? Hmm, De Vries zou dan eerder opteren voor zonnepanelen om een besparing op de elektriciteitsrekening te realiseren. “Sinnepanelen kinne altyd út.” Goede kans dat het gasverbruik vermindert als er eens een installateur langskomt om de ketel goed af te regelen. “Dat kin samar in kwart fan it gasferbrûk skele.”
Op isolatie en zonnepanelen na verdienen energiebesparende investeringen in bestaande woningen zich niet snel terug, is de conclusie na de rondgang. Dat neemt niet weg dat bij vervanging slimme keuzes te maken zijn die geld besparen. De Vries: “En ast dochs ynvestearje wolst of moatst, dan moatst ek witte watst krigest.”
