Sloop Lomanhuis Beetsterzwaag begonnen
NieuwsBEETSTERZWAAG Het eerste deel van het Lomanhuis aan de Hoofdstraat ligt tegen de vlakte. Donderdag begon de sloop van het pand waarover in Beetsterzwaag zoveel te doen is, ondanks dat er nog een aanvraag tot aanwijzing van een gemeentelijk monument loopt.
Vorig jaar was er vanuit het dorp een actie om het voormalige woonhuis van kunstenaar Jan Loman te behoeden voor sloop. Eigenaar Trapezium Vastgoed diende in mei 2022 een sloopmelding in, waarmee de gemeente Opsterland akkoord ging. Het pand heeft geen monumentale status, dus kan de gemeente sloop ook niet keren. De feitelijke sloop bleef vooralsnog uit, onder andere vanwege de aanwezigheid van vleermuizen.
Inmiddels kent Opsterland een beleid om te komen tot gemeentelijke monumenten. Op 1 juni kwam er vanuit de buurt daarom een verzoek binnen om het Lomanhuis (Hoofdstraat 116) aan te wijzen als gemeentelijk monument. Vrijwilligheid is de kern van het Opsterlandse monumentenbeleid. Eigenaren van een pand moeten akkoord gaan met de monumentenstatus. Het college van B en W kan een monument ook aanwijzen, maar daar moeten dan dringende redenen voor zijn. Een voorlopige aanwijzing betekent dat er eerst niets met het pand mag gebeuren, dus ook geen sloop.
Het college van B en W heeft echter nog geen besluit genomen over de aanvraag. Ze besloot op 15 juni om de eigenaar van het pand eerst een zienswijze te vragen op de mogelijkheid om het Lomanhuis voorlopig als gemeentelijk monument aan te wijzen. Het college stelt dat dit volgens de verordening nodig is omdat de aanvrager iemand anders is dan de eigenaar.
Foto: Arend Waninge
De zienswijze van de eigenaar kwam donderdag. Trapezium vindt dat het college het Lomanhuis niet als gemeentelijk monument kan aanwijzen omdat het geen deel uitmaakt van cultureel erfgoed. Bovendien wijst haar advocaat er ook op dat Opsterland en de aanvrager geen enkele onderbouwing geeft voor een eventuele monumentenstatus.
Daar komt nog bij dat Opsterland volgens de eigenaar al lang weet dat dit pand moet wijken voor de komst van een appartementencomplex. Een plan waarvoor de eigenaar een principeverzoek indiende, waarop het gemeentebestuur op 12 juli vorig jaar positief reageerde. Volgens de advocaat is bereidheid tot medewerking uitgesproken. Met andere woorden: als het pand een monumentale waarde had, dan had dit toen op tafel moeten komen.
Begin april kreeg de eigenaar van de provincie Fryslân groen licht voor de sloop, nadat een ecoloog had vastgesteld dat er geen vleermuizen of andere beschermde diersoorten aanwezig waren. Dus stond volgens Egbert Zwarts van planontwikkelaar Dijkstra Draisma niets sloop in de weg. “Het lijkt nu dat alles met elkaar samenhangt, maar een half jaar geleden stond al in de planning dat de sloop eind juni plaats zou vinden.”
De gemeente Opsterland bevestigt dat de eigenaar het recht had en heeft om te slopen. Van het verzoek tot aanwijzing van het pand tot gemeentelijk monument gaat namelijk geen schorsende werking uit. Het college besluit volgende week over de aanvraag en de zienswijze. Maar dat gaat het Lomanhuis niet meer redden.
