Jarige Turfroute geopend
NieuwsDe organisatie achter De Turfroute, De Nije Kompanjons is na 40 jaar nog steeds ambitieus. Door tal van investeringen in de recreatievaart, is de verwachting dat het aantal boten op De Turfroute de komende jaren gaat verdubbelen.
De Turfroute bestaat 40 jaar. Zaterdag beleefde de toeristische vaarroute de seizoenopening met tal van activiteiten in het centrum van GorredijkHet is nu niet meer voor te stellen, maar begin jaren zeventig waren er serieuze plannen om de vaart in het centrum van Gorredijk te dempen. En dat met maar één reden: de roep om meer parkeerplaatsen. Een plan voor een alternatief kleiner kanaal rond Gorredijk voor het afvoeren van het water lag al klaar. Maar zover kwam het niet. Gorredijk werd wakker, met de plaatselijke pater Van Ulden voorop. Het plan ging uiteindelijk van tafel, de vaart bleef open en de Turfroute was geboren. Deze zomer viert de Stichting de Nije Kompanjons, de hoeder van de route, haar veertigjarig bestaan.
De bestuursleden Jantienus Have en Sieger Mulder draaien al heel wat jaren mee in het bestuur van De Stichting. “Het was soms bijna een hopeloze strijd tegen gemeenten en provincies. Drie keer dreigde de provincie om financiële redenen te stoppen met het bediening van bruggen en sluizen,” vertelt Have. Drie keer konden De Nije Kompagnons het tij keren. Onder andere door zich deels garant te stellen voor de dekking van de kosten. “Het geld moet ergens vandaan komen, dus werd besloten het Turfroutevignet in te voeren. De gebruikers betalen op die manier zelf mee aan het in stand houden van de route.” Ook de lengte van het seizoen is een steeds terugkerend discussieonderwerp. De laatste jaren is de route geopend van midden mei tot midden september. “Maar dat sluit nog steeds niet aan bij de openingstijden van bruggen en sluizen in Drenthe en in de rest van Friesland,” merkt Mulder op.
Kentering
De laatste jaren krijgt De Turfroute de wind echter steeds meer in de zeilen. Ook de Provincie en de aanliggende gemeenten zien het belang van de vaarroute voor de ontwikkeling van het toerisme in de regio. “Vergeet niet dat er via de Turfroute jaarlijks zeven- tot achtduizend toeristen het gebied binnen komen.” Door De Turfroute op te nemen in het Fiese Merenplan kwamen er vele miljoenen vrij. “Maar die boot hadden we bijna gemist,” herinnert Have zich. “Even daarvoor was de route niet eens opgenomen in het langjarige Provinciale Verkeers- en vervoersplan.”
De Provincie Fryslân investeert nu volop in het bevaarbaar maken en houden van de route. Door de route uit te baggeren tot een vaardiepte van 130 cm en door grote stukken walbeschoeiing te vervangen. Mulder: “Walbeschoeiing is heel belangrijk voor de route. De vaartoeristen moeten een flink deel van de bruggen en sluizen zelf bedienen. Dan moet je goed van en aan boord kunnen komen.”
Op het traject Appelscha-Oosterwolde is de klus voor een groot deel geklaard. Wat rest is de aanpak van het zuidelijke stuk van de Compagnonsvaart vanaf Oosterwolde en De Tjonger. Het gaat hierbij nog om tientallen kilometers walbeschoeiing. Het geld is volgens Have voor het grootste deel geregeld. ”Als alles volgens plan verloopt is het hele traject van de Turfroute in 2016 helemaal op diepte.”
Dat opent volgens Mulder veel nieuwe mogelijkheden, onder andere voor huurjachten. “Dat is een hele interessante groep gebruikers die ook graag geld uitgeeft. Jachtverhuurders hielden deze, vaak wat onervaren, schippers nogal eens weg van de Turfroute omdat ze te vaak last met ondieptes hadden en de verhuurder dan kon opdraven.”
Minder boten
Met deze investeringen hoppen de betrokken partijen het dalende aantal gebruikers van de Turfroute te stoppen. In 2013 maakten 1.750 boten gebruik van de toeristische vaarroute, dat zijn er in goede jaren ook wel een circa 3.000 geweest. “We zijn heel erg afhankelijk van het weer,” stelt Mulder. “Een mooi voorjaar levert ons veel extra boten op. Over de jaren heen gerekend bevaren jaarlijks 1.750 tot 2.250 boten de Turfroute, met soms enkele uitschieters naar boven.”
Als het aan de bestuurders van De Nije Kompanjons ligt, neemt dat aantal de komende jaren fors toe. De verwachtingen zijn ambitieus. “In tien jaar tijd kan het aantal boten door de Turfroute verdubbelen,” denkt Mulder. Dat is niet alleen een gevolg van de bevaarbaarheid. De Turfroute wordt dankzij een uitgebreide promotie ook steeds meer bekend bij vaartoeristen. “Al willen we die bekendheid de komende jaren nog veel verder vergroten. Dat kan onder andere door samen te werken met aanliggende gebieden in Drenthe, Groningen en het Duitse Grensgebied. Daar liggen ook heel veel vaarten en kanalen die allemaal gerelateerd zijn aan de turfwinning. In die gebieden ontstaan ook steeds meer toeristische routes. Door samen te werken en routes op elkaar af te stemmen maken we het voor de vaartoerist steeds aantrekkelijker.” Dichtbij huis liggen ook nog volop kansen. De heropening van het Polderhoofdkanaal gaat de Turfroute waarschijnlijk ook extra aanvoer van toeristen opleveren.
Vasthouden in het gebied
Het aantal passanten op de Turfroute is niet het enige dat telt. Net zo belangrijk is, de toeristen langer in het gebied vast te houden. “Dan heeft de regio er ook veel meer aan. Hier is nog een wereld te winnen,” vindt Have. Het gaat dan niet alleen om aanlegplekken, maar ook wat de regio de vaartoerist op het land te bieden heeft. “Daar kunnen ondernemers nog veel meer uit halen. Maar dat moeten ze wel zelf doen,” benadrukt Mulder. Het gebied heeft voldoende moois te bieden.
Gebruikers van De Turfroute vragen wel kwaliteit, zo is de ervaring. “Maar daar willen ze ook voor betalen.“ De Turfroute kent drie grote plaatsen. Gorredijk, Oosterwolde en Appelscha. Met alle drie een eigen cultuur. Appelscha is helemaal op toeristen ingesteld, maar volgens de bestuurders niet helemaal op vaartoeristen. “Dat zou je verwachten, maar Appelscha is vooral gericht op kampeerders en bezoekers van Duinenzathe. Die toeristen hebben een heel ander bestedingspatroon dan de vaartoerist.” Ondernemers in Gorredijk en Oosterwolde richten zich volgens De Nije Kompanjons nog te weinig op de varende toerist. “Het begint met gastheerschap. Toeristen willen voelen dat ze welkom zijn. Ben je een goede gastheer, dan komt de rest vanzelf. En ontstaan er ook weer nieuwe initiatieven.” Zelf hebben De Nije Kompanjons het gastheerschap ook hoog in het vaandel staan. “De brug- en sluiswachters zijn onze gastheren. Daar hebben we het vaak met hen over, ze begrijpen dat en brengen het ook in de praktijk. Van gebruikers van de Turfroute krijgen we daar enthousiaste reacties over.”
