Springth: sociaal cement
NieuwsDe maandagmorgen bij Springth begint officieel om half negen, maar groenmedewerkers Piet, Janco en Karst hebben voordat de planning ter sprake komt al een pot koffie op. Het bedrijfsonderkomen aan de Domela Nieuwenhuisweg in Nij Beets - met zijn snorrende houtkachel meer een gezellig clubgebouwtje - nodigt ook uit om eerst even bij te kletsen. En zo moet het ook, bevestigt werkbegeleider Hammie Marinus later. “It teamferbân stiet foarop by Springth.” Met de drie neemt ze vooraf het dagschema door: “Tún Talsma, it parkearplak mei de glêsbol, frou De Groot, en foar it skoft noch de gemeenteperken oan de Van Eedenstrjitte. Fan ‘e middei geane we dan te meanen op it fakânsjepark.” De mannen knikken, het bekende werk, de stoelen worden achteruitgeschoven.
Een klein perkje, een bescheiden haag, wat plantjes langs de kanten en vooral tegels. Veel stelt het tuintje van mevrouw De Groot niet voor. Maar het is háár tuintje. En ze wil het graag een beetje netjes. Zelf bijhouden lukt op haar leeftijd niet meer. Gelukkig komen de mensen van Springth regelmatig langs. “It sjocht der wer kreas út.”Ritme opdoen
Piet, Janco en Karst hebben alle drie een achtergrond die het hen moeilijk maakt om aan te haken in de reguliere maatschappij. Hun persoonlijke verhalen lopen uiteen. Ze hebben gemeen dat ze thuis zaten te verpieteren voordat hun leven een nieuwe wending kreeg bij Springth. “Ik heb eigenlijk een bloedhekel aan tuinieren, maar ik sta hier iedere dag met plezier te schoffelen. Ik heb mijn ritme terug”, zegt Karst. Voor hem is de sfeer belangrijk en de fijne gesprekken die hij tussendoor kan voeren. Piet, die wel groene vingers heeft, vindt weer voldoening in het directe contact met de afnemers. “Dit is hartstikkene tankber wurk.”
Werkbegeleider Hammie knikt instemmend: “Wy besykje mei Springth fer-
skillende ballen yn ‘e loft te hâlden. Wy wurkje net allinnich mei minsken dy’t it dreech ha troch de feroarings by de gemeente en yn de soarch. Mar tegearre
helpe wy ek wer oaren, sa as iensume âlderen. Sa hâlde wy de doarpen in bytsje leefber.” Dorpen jawel, want Springth is geen exclusieve aangelegenheid voor Nij Beets. Met Anneke Berga uit Terwispel, al dertig jaar haar collega in de zorg, heeft ze het sociale werkbedrijf op dorpse maat opgezet. “Anneke is no yn Terwispel mei in oar team oan it wurk.” Vooralsnog beperkt Springth zich tot deze twee dorpen, maar het is de bedoeling dat de werkwijze zich geleidelijk uitrolt over de andere Opsterlandse dorpen. Zo heeft Ureterp zich inmiddels gemeld voor het groenonderhoud aan het wandelpad Lipomwyk en mogelijk volgen er nog meer opdrachten. “No nei it earste healjier begjint ús namme rûn te sjongen.”
Verticaal werken
De leidende gedachte achter het leerwerkbedrijf is de ‘verticale’ samenstelling van de dorpsteams. Intensieve dagbesteding, gewone dagbesteding, begeleid werken, re-integreren; voor elke medewerker stellen Anneke en Hammie een persoonlijk traject op. Sommigen blijven aan Springth verbonden, anderen stromen via bemiddeling uit naar de reguliere arbeidsmarkt. “Underwilens wurkje se meiinoar yn itselde team. Sa helpe en leare se fan elkoar.” Hammie geeft het voorbeeld van een medewerker, die lichamelijk en geestelijk beperkt door het leven gaat. Onder begeleiding van de schuchtere Piet, die zoiets nooit eerder had gedaan, heeft hij zijn diploma zitmaaier gehaald. “De meiwurker wie fansels grutsk mei syn diploma, mar Piet wie like grutsk. Dy hat ek by himsels ûnferwachte kwaliteiten ûndekt.” Het maaiexamen vond ook nog eens plaats in de tuin van een vrouwelijke klant die vanwege een beroerte niet zelf meer het onderhoud kan doen. “Sa makken we trije klappers ynien.” Janco houdt van duidelijkheid. Geef hem een gerichte taak en hij stopt niet voordat het werk is volbracht.
Al doorschoffelend in ‘tún Talsma’ vertelt hij over de twintig jaar die hij bij kozijnenfabriek De Vries in Gorredijk heeft gewerkt. “Oan ‘e profylenmasjine, mar dat hâlde op. Sûnt dy tiid siet ik thús.” Dan duren de dagen lang, weet Janco. Hij is blij weer wat om handen te hebben en werken in de buitenlucht bevalt hem best. Komt hij er even niet uit dan schiet Piet hem wel te hulp, die weet immers alles van tuinieren. Het zijn de laatste dagen van Janco bij Springth. Hij krijgt een baan bij een palletfabriek in Heerenveen. De 47-jarige Karst was graag twee jaar geleden al met Springth in contact gekomen. Toen donderde zijn wereld in elkaar door een echtscheiding. Hij raakte zijn houvast kwijt en uiteindelijk ook zijn werk. Zwarte jaren waren het, maar de mensen van Springth hielpen hem er bovenop. Zijn zelfvertrouwen is terug, vooral de vele gesprekken hebben hem gesterkt. “Ik heb best wel een indrukwekkende cv, altijd bij politie en defensie gewerkt. Springth heeft er voor gezorgd dat ik weer aan de slag kan bij handhaving. Ik ga me daar onmisbaar maken.”
Niet alleen groenbedrijf
Met zijn groene vingers en teruggevonden eigenwaarde maakt ook Piet de overstap naar een boomkwekerij. Een verlies voor Springth, erkent Hammie. “Mar ús minsken moatte net hingjen bliuwe.” Van het tuinwerk gaat het naar de parkeerplaats naast de kerk, een achterafplek waar de oudere Beetster jeugd elkaar ontmoet en de plaats waar de glasbak staat. “We rûmje de rommel op en nimme yn tuskentiid efkes it túntsje fan frou De Groot mei. Samar klear.” Want Springth staat niet louter te boek als groenbedrijf. Springth pakt ook andere eenvoudige onderhoudsklussen aan, maakt schoon, verzorgt boodschappen. Allerlei zaken waar dorpsgenoten door omstandigheden tegenaan kunnen hikken. “Wy hantearje in gewoan taryf en in sosjaal taryf, ôfhinklik fan de situaasje weryn minsken sitte.”
Mevrouw De Groot komt naar buiten met de vraag of ze koffie moet zetten. Liever een andere keer, zegt Hammie. “We ha it drok hjoed.”
www.springth.nl
