Het weer is wat het is
NieuwsJawel, regelmatig schiet iemand uit het dorp hem aan om te informeren naar het weer voor de komende dagen of zelfs naar de algehele toestand van het klimaat. Niet zo gek natuurlijk, in Lippenhuizen is zijn website genoegzaam bekend. En anders komen dorpsgenoten de plaatselijke weerstatistieken van zijn hand wel tegen in dorpskrant De Harker. Maar een autoriteit wil Willem Faber zich niet noemen. Weersvoorspellingen laat hij graag over aan Piet Paulusma en aan klimaatbeschouwingen waagt hij zich al helemaal niet. “De knapste saakkundigen komme der al net út, wat sil ik dan?”
Wordt ons klimaat warmer? Mogelijk ietsje. Wordt het natter? Nee, niet over het hele jaar gezien. Kunnen we een Elfstedenwinter voortaan vergeten? Tja, daar vraag je hem wat. “Komt de kjeld net yn ‘e winter dan komt dy letter wol, sei myn heit eartiids al.” Amateurweerman Willem Faber doet niet aan voorspellingen. “Ik bin in mjitter, gjin meteorolooch.”Pieken en dalen
Maar meten is weten, toch? Nou vooruit dan, in zijn algemeenheid kan je stellen dat het weer gelijkmatiger wordt. “De piken en delten binne derút.” Maar dat gaat weer niet op voor de neerslag. Het jaargemiddelde blijft weliswaar gelijk, maar de uitschieters liggen verder uit elkaar dan ooit. Langere droge periodes wisselen af met extremere regenval. Die twee trends kan Faber uit zijn dagelijkse waarnemingen opmaken. En onweer duurt korter, maar dat zegt hij dan weer op gevoel en kan hij niet met gegevens staven. “Ik sit der net op te wachtsjen, hear. Mar hjoeddedei is de tonger mei in pear klappen samar oer. Dat wie yn it ferline wol oars.”
Maar nogmaals, hij oefent zijn weerhobby niet uit met het oog op wat komen gaat. Weer is wat het is. De aardigheid zit voor hem in het registreren; gewoon het weer als dagelijks fenomeen waar je mee te maken hebt. “Dat hie ik as lyts jonkje al, ik tink dat it dêrwei komt.” De ouderlijke boerderij op de klei buiten Winsum stond op de ruimte. Nergens kon je onweer of zonsondergangen zo fraai op de eerste rij bekijken als vanuit de ouderlijke woonkamer. Regen betekende te voet naar school, want met de fiets viel op het onverharde pad niet door de modder te ploegen. Vroor het, dan ging het over de sloten dwars door het land, scheelde een stuk. “It wetter spilet no ien kear in grutte rol yn ús libben, dat makket it ynteressant.”
Verzamelaars
In de jaren zeventig, toen Renske en hij in Lippenhuizen kwamen wonen, begon het registreren met een windmeter op het dak. Een zelfgemaakte weerhaan met propellertje op een stang, die een weerstandje in een stuk pvc-pijp aandreef. Op de display in huis kon hij de windsnelheden aflezen. En zo knutselde hij meer weerapparatuur in elkaar. “Ik bin in man fan de technyk, myn hiele warbere libben ha ik yn it ynstallaasjewurk sitten.” De meetresultaten hield hij louter bij voor eigen gebruik; aan de vaart woonde immers de oude Keimpe de Boer, sinds jaar en dag de weerman van het dorp. “Keimpe wie de man fan Piet Paulusma. Hy wie in samler krekt as ik, yn skriftkes hâlde hy sekuer mei tabellen syn mjittings by. Doe’t de kompjûter it oernaam, hat Keimpe sein: No moatsto it mar dwaan foar Piet.“ Faber vraagt zich nog altijd af waar de schriftjes na het overlijden van Keimpe zijn beland. Nee, hij heeft er destijds niet naar ge?nformeerd. Dat kwam toen niet bij hem op, had hij misschien wel moeten doen. “Foar in oar hat sa’n argyf gjin wearde, ik hie se graach hân as historyske oanfolling op myn eigen mjittings.”
Weermast
In het land achter zijn huis aan De Buorren heeft Faber sinds 2006 een flinke mast staan, die vol hangt met compacte kastjes om onder andere temperatuur, luchtdruk, neerslag en luchtvochtigheid te registreren. Radiografisch pikt de computer binnenshuis de informatie op. Met een paar drukken op het toetsenbord verschijnen op het beeldscherm statistiekjes over neerslag, zonuren en windsterkte. Evengoed peilt hij dagelijks voor de zekerheid de hoeveelheid neerslag nog eens met de hand. Want je weet maar nooit, een toevallige stroomstoring en er zit een hiaat in het overzicht. Elke morgen om zeven uur stuurt hij de plaatselijke gegevens door naar officiële zegsman Paulusma, die de bevindingen vervolgens met de informatie van de andere weeramateurs verwerkt in zijn praatje voor de Omrop. Daarna volgen nog updates om twaalf en om vier uur. En eens in de zoveel tijd belt Paulusma hem op om live de resultaten door te geven. Dat gaat allemaal belangeloos: “Piet organisearret sa no en dan in feestje foar ús waaramateurs, dat is altyd wol gesellich.”
Seizoenen
Voor zijn dorpsgenoten houdt Faber de website weerstationlippenhuizen.nl in de lucht met de actuele gegevens. De totstandkoming ervan kostte wat meer hoofdbrekens dan de regeltechniek van de meetapparatuur, maar het is hem gelukt. “Dêrnei makke ik in moanneoersicht foar de doarpskrante. Dat is noch in erfenis fan Keimpe.” Op vakantie gaan zit er met het consequent bijhouden van de dagelijkse metingen niet in, maar daar malen Renske en hij niet om. “Mei de seizoenen hjir libje wy dochs op it moaiste plakje fan de wrâld. Wêrom soene wy dan earne oars hinne gean?” Kan zo zijn, maar daar hoort toch af en toe wel een Elfstedentocht bij? “Tink it net. Ik lykje misskien wat pessimistysk, mar dat wurdt him net mear. Gjin delten, gjin piken, no.”
