Turfroute maakt zich op voor groei
NieuwsZaterdag vindt de seizoensopening plaats in Gorredijk, voortaan gedoopt tot ‘Poort van de Turfroute’. De feestelijkheden rond de start van de vaarzomer kunnen echter niet de afname maskeren van de aantallen boten die de Turfroute de laatste jaren aandoen. In 2015 telden de sluiswachters bij de drie toegangen 2.500 vaarbewegingen. Gedeeld door twee - erin en eruit - betekent dat vorig seizoen zo’n 1.250 boten de veenvaarten van het Zuidoosten hebben verkend. Veel te weinig, meent bestuurslid Sieger Mulder van De Nije Kompanjons, de beheersstichting van de route. “We willen toe naar een verdubbeling van de vaarbewegingen in 2020.”
Zorgeloos varen en gastvrijheid aan de wal. Deze gedachten moet de Turfroute bij watersporters automatisch oproepen. De technische uitvoering van de opwaardering van Frieslands zuidoostelijke vaarwegennet is inmiddels gestart. Nu nog de mentaliteitsslag waardoor varensgasten van buiten zich echt welkom weten.Landschapsvaarders
Ondanks dat de pleziervaart overal onder druk staat denkt Mulder dat de verdubbeling er wel degelijk in zit. Veel hangt af van de bevaarbaarheid van de Turfroute. Ook dit seizoen vormt de diepte nog een probleem, wanneer grotere jachten moeten uitwijken naar de kanten om elkaar te passeren. De gemiddelde vaardiepte van 1.10 meter moet naar 1.30 meter. “Bedenk dat de Turfroute ‘landschapsvaarders’ aantrekt; vooral vijftigplussers zonder al te veel ervaring. Die willen om zich heen kijken en verder zorgeloos varen.” Het geld voor het uitdiepen heeft de provincie inmiddels vrijgemaakt. Nu grote delen van de Tjonger van nieuwe natuuroevers zijn voorzien, begint daar deze herfst het baggeren. In 2017 komt vervolgens de Opsterlandse Compagnonsvaart aan de beurt.
Gratis fietsen
Met Stichting Toeristisch Netwerk Friese Wouden bekijken De Nije Kompanjons ondertussen waar de zogenaamde overstapplaatsen moeten komen. De mogelijkheid om vanaf het water het omringende landschap in te trekken maakt de Turfroute nu juist zo uniek en aantrekkelijk, aldus Mulder. Appelscha en Oldeberkoop geven volgens hem al het goede voorbeeld door de varende bezoekers bij de afdracht van het havengeld gratis fietsen beschikbaar te stellen. Maar dergelijke gebaren van welkom zijn nog lang niet gemeengoed. “Dit gebied blinkt niet uit in gastvrijheid. Of dat nu ligt aan de volksaard van het zich niet ondergeschikt willen voelen, weet ik niet. Maar er vallen nog de nodige slagen te maken. Dat begint bij de sluis- en brugwachters, maar ook de horeca zou bij zichzelf te rade kunnen gaan. Een kopje koffie drinken in Appelscha betekent doorgaans lang wachten op de bediening en vervolgens op de bestelling, is mijn ervaring.”
De Nije Kompanjons steken de hand in eigen boezem wat betreft de herkenbaarheid van de zuidoostelijke vaarroutes. Zo moet er duidelijker onderscheid komen tussen de ‘Kleine Turfroute’ (rondje Opsterlandse Compagnonsvaart, Tjonger, Heerenveen, De Deelen, Ulesprong) en de ‘Grote Turfroute’ (rondje Opsterlandse Compagnonsvaart of Tjonger, Drentse Hoofdvaart, Noordwest-Overijssel en Linde). Die keuzemogelijkheid komt nu nog onvoldoende voor het licht, zegt Mulder. “Niet alleen bij de bezoekers, ook bij de bewoners langs de Grote Turfroute zelf.” De logische uitbreiding op termijn zou het stelsel van Drentse veenvaarten kunnen zijn, of nog verder door de veengebieden van Duitsland. “Denk aan een grote themaroute, om vervolgens over de Dollard weer koers te zetten naar Friesland.”
Polderhoofdkanaal
De moeilijkheid bij dergelijke aansluitingen ligt volgens Mulder echter bij de eenkennigheid van de verschillende beheerstichtingen. “Elk clubje is gericht op het eigen gebied.” Zelfs de toenadering tussen De Nije Kompanjons en de commissie van het vorig jaar geopende Polderhoofdkanaal verloopt moeizaam. “Wij begrijpen de mensen van het Polderhoofdkanaal niet zo goed. Aan de ene kant geven zij ons de indruk liefst apart te willen opereren, maar anderzijds vinden ze de openingstijden van de Turfroute weer te krap.” Welbeschouwd is het Polderhoofdkanaal nog niet klaar om deel uit te maken van de Turfroute. Ook deze zomer blijft de openstelling beperkt en is er de beperkte vaardiepte van 90 centimeter. Maar dat neemt volgens Mulder niet weg dat het kanaal een ‘geweldige aanvulling’ zou kunnen zijn. “En ik zie niet in waarom we niet samen naar de provincie kunnen stappen om over uitbreiding van de openingstijden te praten.”
Zorg
Hoewel de nabije toekomst er zonnig uitziet, uiten De Nije Kompanjons niettemin hun zorg over wat er daarna in het verschiet ligt. De provincie is namelijk van plan om het entreegeld voor de bediening van sluizen en bruggen in 2017 op te heffen. Goed nieuws voor de bezoekers, maar het maakt de toekomst voor De Nije Kompanjons ongewis en uiteindelijk ook die van de Turfroute, waarschuwt Mulder. “Een deel van het entreegeld gaat naar de promotie van de Turfroute. Weliswaar geeft de provincie gedurende vijf jaar een bruidsschat mee, maar daarna zijn we de inkomsten kwijt. De toeristische marketingorganisatie Merk Fryslân richt zich vooral op de Waddeneilanden en het Merengebied, en heeft al laten doorschemeren de andere regio’s niet zo interessant te vinden. Ik ben bang dat de zeggenschap over de Turfroute dan komt te liggen bij goedwillende amateurs waardoor de centrale visie verwatert.”
Gorredijk: Poort van de Turfroute
Met de feestelijke opening van een nieuw seizoen Turfroute op zaterdag 14 mei wil Gorredijk zich serieus op de kaart zetten als Poort van de Turfroute. Om 13.00 uur wordt de Turfroute met dixielandmuziek van de Old Fellows Jazzband geopend door het Gordykster skûtsje. Na de officiële opening zijn er in het centrum diverse activiteiten. Door het centrum lopen figuranten van het Flaeijelfeest, in de vaart zijn er workshops suppen en Eijer Producties verzorgt demonstraties. Daarnaast is er een kleine markt met streekproducten uit het Turfroutegebied, waaronder turfgerookte worst en gerookte paling. Om 14.00 uur is er voor de kinderen een klompenbootjesrace, met eigengemaakte klompenbootjes. De bemanningsleden van het skûtsje zijn de juryleden. Zij beoordelen en kiezen de snelste, de mooiste en de origineelste klompenboot. Ook is er een circuit met oud-Hollandse spelletjes. Het programma duurt tot circa 16.00 uur.
