Mts. Heida in Hoornsterzwaag neemt vergister in gebruik
Nieuws Mestvergisting en zonnedaken. Melkveehouders Jelle Heida en André Kleistra uit Hoornsterzwaag investeerden fors in het opwekken van duurzame energie. De Club van Sa! nam een kijkje op het bedrijf van de twee jonge agrarische ondernemers.Het is zaterdagmiddag, maar er is nog volop actie op het dak van het melkveebedrijf van Jelle Heida en André Kleistra aan de Miedwei. De mannen zijn een week bezig en bijna de complete staldaken zijn al voorzien van houders voor de 2.400 te plaatsen zonnepanelen. De oude asbestdaken zijn eerder in het jaar al vervangen door nieuwe geïsoleerde daken. “Dêr ha wy mei de hite simmer al in soad wille fan hân”, vertelt André. De zonnedaken zijn straks goed voor een jaarproductie van 650.000 kWh aan elektriciteit, ongeveer een derde is nodig voor het eigen bedrijf. De rest gaat het net op. “Wy woene it dak earst ferhiere foar panelen, mar no’t wy de SDE-subsydzje krigen ha, is it better om der sels yn te ynvestearjen.”
Naast de twee reguliere mestsilo’s staat sinds kort een derde silo, met een halve bol als dak: de vergister. Hier wordt biogas gewonnen uit de rundveemest. Jelle: “Wy wolle mear út de stront helje en dat kin op dizze manier.” Het bedrijf heeft geen putten onder de stal. Mestschuiven zorgen voor afvoer van de mest op de dichte vloer naar de twee opslagsilo’s. “Dat is ek better foar it miljeu. Eins moat de stront binnen in dei nei de fergister ta. Dan kinst it measte gas derút helje.” Het gaat om een mono-vergister, die alleen mest verwerkt.
De installatie van Maatschap Heida heeft een capaciteit van 2.000 kuub. De mest wordt opgewarmd tot 40 graden. “Dat is de optimale temperatuer foar de bacteriën dy’t de stront as fretten brûke. Sy sette it om yn methaangas.” Een naastgelegen opwerkingsinstallatie maakt dit gas geschikt voor direct gebruik in het reguliere gasnet. Dagelijks moet de installatie 600 tot 800 kuub biogas produceren. Het gasnetwerk in de buurt is zo aangepast dat het deze hoeveelheid gas kan verwerken. Het substraat dat in de vergister overblijft, met daarin alle nutriënten, wordt over het land uitgereden. “Dêrtroch is het oantal kuubs stront dat wy útride meie krekt likefolle as earder. Allinnich ha wy it gas derút helle. En dat is foar it miljeu wer in foardiel, sa komt der minder methaangas yn de lucht.” De forse investeringen in de beide duurzame technieken doen de beide boeren zeker niet uit idealisme. “In buorkerij is in bedriuw en sa moatst dit ek sjen. Wy kinne der op dizze manier allinnich mear út helje.” Het bedrijf krijgt twaalf jaar lang gegarandeerde subsidie op de energieproductie.
André en Jelle zijn geen doorsnee boeren, maar agrarische ondernemers die bij alles wat ze doen goed rekenen. Ze melken circa 370 koeien en het bedrijf heeft op twee andere locaties circa 200 stuks jongvee. Van de 150 hectare bij het bedrijf gebruiken ze 20 hectare voor de verbouw van maïs, 5 hectare is verhuurd als aardappelland. De koeien produceren jaarlijks 3,7 miljoen liter melk, zo’n 10.000 liter per dag. “Wy binne in yntinsyf bedriuw. Dat betsjut dat wy net genôch lân ha foar ús stront en dat wy fretten oankeapje moatte.”
De organisatie van arbeid krijgt van André en Jelle veel aandacht. Ze werken met drie vaste medewerkers, waaronder een Poolse melker. De koeien melken ze in een draaiende carrouselmelkstal, met plek voor vijftig koeien. De beide maten kiezen er bewust voor om niet met melkrobots te melken. “Dan wiene wy wol sân robots nedich en dan hast reedlik folle storingen. Wy wenje beide ticht by it bedriuw, dus dan binne wy altyd it bokje.” Verder besteedt het bedrijf veel werk uit aan loonwerkers. “Wy binne grut en dan hast grutte masjines noadich en dat freget ek fakmannen yn de betsjinning.” Door hun manier van werken creëren Jelle en André ook een betere balans tussen werk en vrije tijd. “By ús is middeis om goed seis oere it wurk dien.”
