Landbouw haalt punten binnen in debat

URETERP Het hoofdstukje landbouw maakt niet het verschil tussen de acht partijen die deelnemen aan gemeenteraadsverkiezingen in Opsterland. Maar toch keerden de boeren vorige week na het landbouwdebat tevreden naar huis. De tegenstand tegen kleine windmolens op boerderijen lijkt namelijk geslecht. En de partijen willen meer kansen voor alternatieve functies op (vrijkomende) boerderijen.  

Het opmerkelijkste geluid kwam van D66-lijsttrekker Shajan de Wagt. Zijn partij wil de boeren financieel bevoordelen in de gemeentelijke energietransitie als steun in de rug bij de omslag naar een groene landbouw. Want ook die is onvermijdelijk, aldus De Wagt. In De Wier in Ureterp kregen de vertegenwoordigers van de acht deelnemende partijen donderdagavond de kans een aantal landbouwstandpunten uit te dragen. Niet dat gemeentepolitiek van doorslaggevende betekenis is voor de landbouw - echt ingrijpend beleid komt uit Den Haag en van de provincie - maar helemaal tandeloos zijn gemeenten nu ook weer niet. In samenwerking met Sa! selecteerde LTO-Opsterland daarom vier onderwerpen waar de lokale politiek wel over gaat: de rol van boeren bij de lokale energietransitie, de inzet van de gemeente op gebiedsvisies, nieuwe invullingen voor vrijkomende boerenerven en het ecologische bermbeheer. 

Tijdrovende procedures

Melkveehouder Eelco Zandvliet uit Langezwaag roept de partijvertegenwoordigers op om kleinschalige energie-initiatieven in Opsterland makkelijker te maken. “Bijvoorbeeld bij de kleine windmolens op boerenerven. Daar werpt Opsterland drempels op met lange dure procedures.”  De coalitiepartijen Opsterlands Belang, PvdA en CU waren de afgelopen jaren tegen deze windmolens, net als de FNP. Harm de Jong (FNP), beducht voor verrommeling van het landschap, laat zijn bezwaar nu varen om onder de afhankelijkheid van Russisch gas uit te komen. “Neam it voortschrijdend ynsicht.” Ook Opsterlands Belang staat de komst van erfmolens niet langer in de weg. Maar dan niet alleen voor boeren, ook voor anderen die de ruimte ervoor hebben, aldus Jan van Dalen. “Under de foarwaarde dat de omjouwing akkoard giet en it leafst meiprofitearret.” De inpassing van de molens vraagt wel om zorgvuldigheid en dus regels, sputteren coalitiepartners Libbe de Vries (PvdA) en Oebele van Veen (CU) nog tegen. Onzichtbare inpassing berust volgens Hielke de Vries (VVD) evenwel op wensdenken: “In wynmoune mei beammen deromhinne hat gjin sin.”

Laaghangend fruit

Bareld van der Meer (CDA) ziet in de zelfvoorziening met molens, zonnecollectors op staldaken en mestvergisters alleen maar voordelen: “De boeren profitearje sels, wy sette stappen nei in enerzjy-neutraal Opsterlân en we ûntlêste it folle enerzjynet. Prosedures moatte gewoan sneller en goedkeaper.” Jochum Knol (GroenLinks) omarmt de ideeën van coalitiepartijen OB, PvdA en CU voor een gemeentelijk energiebedrijf. “Om vaart te maken en geldbeluste investeerders van buiten te weren. Begin daarom met het laaghangend fruit zoals panelen op bestaande staldaken.” De mestvergisting centraliseren vindt GroenLinks een minder goed idee. “Daarmee los je een mestprobleem op, geen energievraagstuk.” Ook De Wagt (D66) spreekt zich uit tegen centrale mestverwerking: “Niet duurzaam vanwege het hoge kostenplaatje, mestvergisting moet op boerenerven gebeuren.”

Complex gebied

Zeker jongere boeren willen maar al te graag investeren, houdt veehouder Jan-Willem Haisma uit Bakkeveen zijn gehoor voor. “Maar waarin? Opsterland is een complex gebied met allerlei gebiedsvisies. De gemeentelijke partijen kunnen de boeren geen duidelijkheid verschaffen die op termijn zekerheid biedt. De meeste ontwikkelingen rond bijvoorbeeld Natura2000-gebieden komen van het Provinsjehûs. Boeren zullen de weg naar een meer natuurlijke landbouw vooral zelf moeten uitdokteren. VVD’er De Vries ziet wat dat betreft het meeste heil in een gezamenlijke aanpak van boeren uit hetzelfde gebied, zoals in De Deelen gebeurt. Oebele van der Veen (CU): “Laat daarbij horen waar je tegenaan loopt. Wij kunnen vanuit de gemeente met jullie verhaal invloed uitoefenen bij de provincie.”

De gemeente heeft wel een vinger in de pap bij de herbestemming van vrijkomende boerenerven. In Opsterland nog geen prangende kwestie, maar de partijen tonen zich wel beducht voor verpaupering en de risico’s op ondermijning. Knol (GroenLinks) pleit voor het ruimte-voor-ruimtemodel dat Brabant hanteert. “Zoiets hebben wij al, maar de Brabanders hebben er een intergemeentelijke organisatie aan gekoppeld die actief meehelpt om nieuwe invullingen van de grond te krijgen. En dat werkt.” D66’er de Wagt wil de bestemmingsruimte het liefst op voorhand vastleggen, zodat verkoper, koper en omwonenden weten waar ze aan toe zijn.

Distels

Sietse Zwaagstra uit Nij Beets kaart als laatste het ecologisch bermbeheer aan. Als gevolg daarvan stuit hij in het land op ongewenste exoten als distels en jakobskruiskruid. Ecologisch bermbeheer is echter een blijvertje, ook al moet het definitieve besluit nog vallen, zo wordt duidelijk. De remedie tegen ongewenste kruiden zou niet veel hoeven kosten, vindt OB’er Van Dalen. “Wandelen is goed voor iedere Opsterlander. En als je dan toch onderweg bent, schop je zo’n exoot er toch gewoon even uit?”