Marc de Jong schilderde de kinderen in zijn eigen straat
Cultuur Wat past dit er mooi bij, bedacht kunstenaar Marc de Jong toen het thema Mienskip voor LF2018 bekend werd. In het kleine nieuwbouwwijkje de Jister legde hij de afgelopen jaren vele buurtkinderen vast op doek. “En dat konsept past oermjittich goed by in mienskip.”Wat is er nou mooier dan kinderen te portretteren; de verbeelding van kwetsbaarheid, onschuld en toekomst. Met dit idee begon Marc de Jong aan een bijzondere portretreeks. “Ik hâld fan minsken dus ek fan bern. Al in hiele tiid hie ik gjin bern skildere. Op in stuit foel myn each op al dy memmen dy’t mei harren bern foar hûs delkamen ûnderweis nei skoalle.” Hij stapte naar de overburen en vroeg of hij hun kinderen mocht schilderen. Deze portretten groeiden uit tot het thema ‘Kinderen van de Jister’, een reeks van 34 schilderijen.
Marc de Jong woont zelf aan de Jister in Langezwaag, hij heeft een atelier aan huis. Kunstschilder is een eenzaam beroep, vindt hij. Door ‘Kinderen van de Jister’ kwam hij weer midden in de ‘mienskip’. “Earst de bern fan de oerbuorren, doe harren freontsjes en sa groeide de kring.” Een eensgezinde kring, ervoer hij. “Jo ha hiel leuk kontakt mei de âlders. In soad gesprekken ek, faak oer keunst.” In 2013 had hij zo’n twintig portretten klaar en exposeerde ze in zijn toenmalige galerie in Beetsterzwaag. “Dêr kamen âlders en oare famylje. Guon ha ek it portret kocht. Ik tocht: wat is dit leuk!”
De portrettenreeks werd een doorgaand proces. Tussendoor kwam ander werk, waaronder een serie over het Friese paard. Op dit moment legt hij de laatste hand aan de laatste twee portretten. Van zijn naaste buurkinderen nota bene. “Je tinke dan: ach, sy bliuwe wol. Dat kin noch wol.” Hij zag ze opgroeien, nu staan ze op het punt van uitvliegen. Evenals de kunstenaar zelf trouwens: het huis is verkocht. Na veertien jaar Langezwaag verhuist Marc samen met echtgenote binnenkort naar Drenthe. De twee laatste portretten zijn hiermee ook de laatste van de ‘Kinderen van de Jister’. “Miskien doch ik it yn Drinte wol wer.”
Kinderen van alle leeftijden schilderde hij. “Ik sjoch de bern goed yn de eagen. Foar de oare details meitsje ik foto’s dy’t ik thús mei it fergrutglês bestudearje.” Want hoewel alle kinderen het fantastisch vinden dat ze worden geschilderd, is het te veel gevraagd om urenlang stil te zitten. Ieder portret vraagt wel zes weken werk, legt De Jong uit. Dat zit hem vooral in de laatste finesses van het gezicht. Dit schildert hij met een bijzondere techniek: duizenden lijntjes. “Ik begjin by alle portretten mei in blauwe eftergrûn. Dêroerhinne komme de oare kleuren.” Zijn verfpotjes zijn genummerd met de vaste kleuren: 1 tot 5. “Nei it blau komt oker en dêrnei de wat readere kleuren. Sa wurkje ik nei de ljochtste tint fan de boppegrûn.”
Duizenden minuscule impressionistische kwaststreekjes vormen het gezicht. Tussendoor schemert altijd het blauw van de achtergrond, kenmerkend voor dit werk van Marc de Jong. De kleine kwastlijntjes zijn alleen van dichtbij te zien, van afstand is het een egaal en treffend portret. Bij de eerste portretten maakte Marc de Jong soms gebruik van architectonische elementen in de omgeving. “In famke yn in moaie oranje fauteuil mei har foet omheech of ien dy’t foar in moaie raampartij siet. Dat ha ik letter loslitten en doe bin ik nei in boskige blaugriene eftergrûn gien.”
Door de jaren heen maakte hij een overzicht van welke kinderen er in de buurt woonden. Sommigen zijn verhuisd, er kwamen nieuwe kinderen en er werden kinderen geboren. Zo’n straat is als een spiegel van het leven, het verandert altijd, beschrijft de kunstenaar.
Kijk in hun ogen en je krijgt het vertrouwen dat het ondanks alles in deze woelige wereld om ons heen wel goed komt Dat geeft hoop
Marc
