Binnenkijken in Beetsterzwaag
Moanne fan it Erfskip Vrijwilligers van Historisch Beetsterzwaag geven regelmatig rondleidingen door het dorp. Ze vertellen de deelnemers veel over de monumenten waar ze langs lopen. In het kader van de Moanne fan it Erfskip is het zaterdag ook mogelijk om bij een groot aantal monumenten binnen te kijken.Zaterdag 16 november (14.00 uur) kan binnen gekeken worden bij Lyndenstein, de Dorpskerk, het Grietenijhuis, de Oude School, het Lycklamahûs, de Van Teyens Fundatie, Huize Bordena, Prins Heerlijck en de Tropische Kas. Aanmelden voor de rondleiding is nodig en kan via redactie@sa24.nl of 06-5247 1013. Deelname: 2 euro.
Deelnemers aan de rondleiding kijken zaterdag bijvoorbeeld in de Regentenkamer in het Fundatiehuis van de Van Teyens Fundatie aan het Kerkepad Oost. Sinds 2003 is het in gebruik als huisartsenpraktijk. Oorspronkelijk deed het gebouw uit 1858 echter dienst als gasthuis voor dames van minder gegoede stand. Opdrachtgevers voor de bouw waren broer en zus Oene en Etta Arnolda van Teyens. Er was plek voor zes vrouwen, weduwen of ongehuwden, die zelf niet in hun onderhoud konden voorzien. Ze kregen niet alleen onderdak, maar ook een jaarlijkse uitkering. De dames woonden op de benedenverdieping. Na de verbouwing in 1930 kwamen er vijf kamers extra.
De dames mochten gebruikmaken van de waskamer, de droog- en bergzolder. Ze ontvingen elke week één gulden en vijfenzeventig cent. Elk jaar kregen ze bovendien 4.500 korte turven om de kachel mee te stoken, tien manden woud- of zandaardappelen en vijf pond rundvet. Bij ziekte kregen ze tien gulden om de dokter te kunnen betalen. En bij overlijden verzorgde de Fundatie de begrafenis en het graf. Om een plaatsje in de Fundatie te krijgen moesten de vrouwen minstens 50 jaar zijn, lid zijn van een protestantse kerk, zich goed gedragen en tenminste twee jaar in Beetsterzwaag wonen. In het Fundatiehuis golden strenge regels. Iedere bewoonster moest een reglement ondertekenen. De deuren van het Fundatiehuis gingen ‘s morgens om half acht open, in de winter een half uur later. ‘s Avonds gingen de deuren om acht uur dicht, in de zomer werd dit half tien. Van deze dameshuisvesting is weinig meer over.
Maar op zolder bevindt zich nog steeds een pareltje: de Regentenkamer. Hier vergaderen de regenten van de Fundatie nog altijd. Het is een stijlvolle kamer met aan de muren het rouwbord van Saco van Teyens (overleden in 1774) en zijn vrouw Etta Arnolda van Besten (overleden in 1785). Dit prachtige rouwbord hing eerst tien jaar in de Dorpskerk van Beetsterzwaag, tot in 1795 op last van de regering alle rouwborden uit de kerken verwijderd moesten worden. Het hing een tijd in het Van Teyenshuis in de Hoofdstraat, sinds 1858 hangt het in de Regentenkamer.
De Van Teyens Fundatie betaalt haar activiteiten uit een deel van de nalatenschap van de familie Van Teyens: acht boerderijen, 430 hectare los land en veengronden en 38 hectare bos. Het bezit is in de loop der jaren aangepast, maar is nog steeds aanzienlijk. Nadat het Rijk de zorg voor de arme vrouwen overnam, zochten de regenten andere bestemmingen voor het geld. Tot op de dag van vandaag schenkt de Van Teyens Fundatie jaarlijks meer dan 200.000 euro aan organisaties en instellingen in Opsterland.
Rondleiding Deelnemers aan de rondleiding op zaterdag 16 november (14.00 uur) nemen een kijkje binnen de muren van Lyndenstein, de Dorpskerk, het Grietenijhuis, de Oude School, het Lycklamahûs, de Van Teyens Fundatie, Huize Bordena, Prins Heerlijck en de Tropische Kas. Aanmelden voor de rondleiding is nodig en kan via redactie@sa24.nl of 06-5247 1013. Deelname: 2 euro.
Verhalen over NAD-kampen In het kader van de Moanne fan it Erfskip en de Friese Verhalenavond vertelt Wilma Couperus op vrijdagavond 15 november in Sparjebird over de plannen om de herinnering aan de NAD-kampen levend te houden. “Met muzikale ondersteuning van een accordeonist en violist vertel ik het kampverhaal aan de hand van persoonlijke anekdotes van de mensen die het hebben meegemaakt. Als het weer het toelaat in het openluchtheater en anders verhuizen we naar de Blokhut.” Het voorproefje duurt 30 minuten en wordt drie keer gegeven: 19.00, 20.00 en 21.00 uur. verhalenavond.nl
Twee koren in Jubbega De Jan de Roas Sjongers en De Reade Hoeke geven op woensdag 13 november (20.00 uur) een dubbelconcert in De Kompenije in Jubbega. Beide koren zingen repertoire dat verband houdt met de (streek)geschiedenis. Entree: 5 euro.
Lezing Van der Wielen gaat niet door De lezing van Anko Postma over Jarig en Henk van der Wielen en de Volkshogeschool in Allardsoog op donderdag 14 november in het Nivon Natuurvriendenhuis kan door omstandigheden helaas niet doorgaan. Er wordt naar een alternatieve datum gezocht.
E-magazine over Moanne fan it Erfskip Sa! Media maakt naar aanleiding van de Moanne fan it Erfskip een e-magazine. Daarin komen online alle activiteiten aan bod. Met geschreven artikelen, foto’s, audio-fragmenten en video’s. Leuk om in te bladeren wanneer u er niet bij was of leuk om na te genieten wanneer u er wel bij was.
Verder in Moanne fan it Erfskip
De Moanne fan it Erfskip is een maand vol activiteiten rond geschiedenis en cultuurhistorie. Kleine of grote gebeurtenissen uit het verleden toegelicht en opgerakeld door deskundigen van nu.November Wo 13 Zang; Jan de Roas Sjongers / De Reade Hoeke Vr 15 Lezing; N.A.D.-kampen in Hemrik Za 16 Rondleiding; Binnenkijken in Beetsterzwaag Do 21 Lezing|Discussie; Monumenten in Opsterland
Al geweest Vaarexcursie omgeving Nij Beets Verteloptreden rond Tjepke Nawijn Lezing over marinier Johannes Hijlkema Filmavond met historische films Gorredijk Lezingen over de NTM, de zusters Cohen, Wolter Postma, Opsterland en de Eerste Wereldoorlog.
