Wandelen in het spoor van de wapens
5 januari 1945, 22.35 uur. De grote Halifax-bommenwerper vliegt in de koude vriesnacht met dreunende motoren over. Verzetsstrijders staan in de Lytse Deelen tussen Tijnje en Aldeboarn gespannen klaar voor de ontvangst van onder andere vijftien containers met wapens. De reis die die wapens vervolgens maken staat zaterdag centraal tijdens de Wapendropping Wandeltocht.
! Renske Woudstra
Hoornsterzwaag Deze wapendropping op droppingsveld Wardrobe had volgens Hessel Bouma vele malen meer impact dan de overige 23 wapendroppings in Friesland. Hij deed onderzoek naar de dropping, onder andere in de Engelse archieven van de RAF. Het leidde tot het vijf jaar geleden gepubliceerde boek ‘Droppingveld Wardrobe’. “It giet der my foaral om de minsken te warskôgjen tsjin oarloch en geweld, dat is myn drive.”
De wapens die op 5 januari 1945 werden gedropt, deden in april '45 dienst bij de bevrijding van Gorredijk en Wirdum. Voorafgaand maakten ze een reis met gruwelijke gevolgen. Omdat er volgens Bouma bij deze dropping verraad, Duitsers en landwachters betrokken waren. Eind 1944 werd al driemaal tevergeefs geprobeerd wapens te droppen in De Deelen. De aan de piloten gegeven coördinaten kwamen niet overeen met die van het droppingsveld; ze konden het niet vinden. Het toegenomen vliegverkeer wakkerde bij de Duitsers wel het vermoeden aan dat er een dropping was geweest. “Omdat se de wapens net fine koenen, ha se in ferrieder ynset: Arjen de Leeuw.” De Leeuw infiltreerde volgens Bouma in het verzet en werd zelfs hoofd inlichtingen bij de NBS (Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten). “Syn ferried hat in soad minsken it libben koste. Dit ferhaal is nei de oarloch yn de doofpot stoppe, mei troch tadwaan fan de offisier van justysje.”
De Wapendropping Wandeltocht op 6 mei volgt het spoor van de reis die de wapens van 5 januari tot 15 april maakten aan de hand van vijftien, soms heftige, beleefmomenten. “As minsken sjen kinne hoe't dat om en ta gie, docht dat mear as it lêzen fan in boek.” De tocht begint bij Kaasboerderij De Deelen, recht tegenover het droppingsveld. Kort vertellen Piet Brouwer en Peke Hoekstra over hoe zij zagen dat hun vaders in elkaar werden geslagen door Duitsers die op zoek waren naar de wapens. Op de polderdijk bij de Warrebrêge brengen toneelspelers uit Tijnje de verzetslieden tot leven die stenguns uit een wapencontainer halen, in jutezakken stoppen en naar de bootjes in de Hooivaart brengen.
Tweehonderd vrijwilligers zijn betrokken bij de historische wandeltocht. Hieronder 85 toneelspelers van verenigingen uit Tijnje, Aldeboarn, Akkrum en een rijvereniging met vier amazones op Friese paarden met rouwkleden. Er zij drie routes uitgezet: 5, 12 en 20 kilometer elk met diverse beleefmomenten. Het laatste beleefmoment is om 16.00 uur op It Doelhôf in Aldeboarn. Hier arriveert de stoet met voorop een jeep met daarin een hoge Canadees en de leider van het verzet, daarachter verzetsstrijders met gevangen Duitsers en landwachters. De stoet loopt naar de ijsbaan waar het openluchtspel ‘Oorlog kent alleen verliezers' wordt opgevoerd. Tijdens de Wapendropping Wandeltocht worden om 13.15 uur door een oud vliegtuig twaalf parachutisten gedropt op het droppingsveld bij De Deelen. Om 17.15 uur wordt gedropt aan de Van Sminiaweg. Voor toeschouwers zijn er parkeerterreinen aangelegd, voor de wegen rondom de droppingsvelden gelden beperkende verkeersmaatregelen. Aan de Wapendropping Wandeltocht kunnen maximaal 4.000 mensen meedoen, dit aantal is zo goed als bereikt. De wandeltocht stond al voor 2020 gepland, maar kon door corona en vergunningsproblemen niet eerder doorgaan.
wapendroppingwandeltocht.nl