BBB overtuigt de kiezers massaal
Met in Opsterland 31,8% en in Heerenveen 24,9% van de stemmen is de BoerBurgerBeweging (BBB) bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten ook in de Sa!-regio uitgegroeid tot de grootste partij. De kiezers trokken massaal naar de stembus, met verrassend hoge opkomstpercentages.
! Arend Waninge
Beetsterzwaag Net als in het hele land heeft de BBB in de gemeente Opsterland een grote aanhang vergaard. In enkele Opsterlandse dorpen kleurde meer dan veertig procent van de mensen het vakje op lijst 17 rood. BBB haalde relatief de meeste stemmen in Langezwaag (44,6%), Terwispel (44,3%), Hemrik (41,7%) en in Siegerswoude (39,7%) en Frieschepalen (39%). De FNP deed het met 10,2% van de stemmen ook goed; een winst van 3,4% ten opzichte van 2019. Vorig jaar bij de gemeenteraadsverkiezingen haalde de FNP in Opsterland 15,6% van de stemmen. Het lijkt alsof de FNP ook last heeft gehad van de opkomst van BBB, al ziet de Opsterlandse FNP-fractievoorzitter Harm de Jong dat niet zo. "De FNP hat bij de Steateferkiezings yn Opsterlân noch nea safolle stimmen helle. Fergelyk- je mei de gemeenteried giet mank." Net als elders in het land was het CDA in Opsterland de grootste verliezer. Ten opzichte van vier jaar geleden zakte het CDA van 14,2 naar 6,6%. Forum voor Democratie was in 2019 nog goed voor 10,4% van de stemmen; daar bleef woensdag 3,4% van over. De PvdA veroverde 9,6% van de stemmen; een verlies van 5,4% ten opzichte van 2019. Ook de overige ‘gevestigde partijen’ verloren stemmen: ChristenUnie (-2,5%), GroenLinks (-2,3%), VVD (-3,7%) en SP (-3,1%). Nieuwkomer JA21 haalde in Opsterland 1,9% van het aantal stemmen.
Onverwacht druk
Het was vorige week druk op de Opsterlandse stembureaus. Het opkomstpercentage lag met 69,4% fors hoger dan bij de vorige provinciale verkiezingen. In 2019 ging in Opsterland 60,5% van de inwoners die mochten stemmen ook daadwerkelijk naar de stembus. Bovendien was het aantal stemmers nogal ongelijk verdeeld over de stembureaus. Topdrukte was er bijvoorbeeld in De Buorskip in Beetsterzwaag en De Skâns in Gorredijk, met opkomstpercentages van meer dan 90%. De gemeente Opsterland plaatste op beide locaties in de loop van de dag extra stemhokjes. Burgemeester Lex Roolvink weet nog niet waardoor deze scheve verdeling over de stembureaus is ontstaan. "Dat gaan we bekijken. Of het nodig is de verdeling van de stembureaus aan te passen? Daarvoor is het nog te vroeg." De hoge opkomst, de dubbele verkiezingen en de grote verkiezingsbiljetten zorgden er bovendien voor dat het tellen van de stemmen veel minder snel ging dan verwacht. Op veel stembureaus werd tot in het begin van de nacht geteld. De totaaluitslag in Opsterland werd kort na half twee 's nachts bekendgemaakt. Donderdagochtend vroeg begon een nieuwe ploeg vrijwilligers met het nogmaals natellen van de stemmen op kandidaatsniveau.
Heerenveen
Ook in de gemeente Heerenveen lag de opkomst met 64,9% hoger dan in 2019 (59,3%). Ook hier was BBB de grote winnaar door vanuit het niets 24,9% van de stemmen te halen. Een kleine winst (+0,7%) was er voor de FNP. De PvdA verloor 3,6% ten opzichte van de vorige provinciale verkiezingen in 2019, maar blijft met 13,3% wel duidelijk de tweede partij. Grote verliezer, ook in Heerenveen, is het CDA dat uitkomt op 6,9% van de stemmen, een verlies van 5,2% ten opzichte van 2019. Verlies was er ook voor de VVD (-3,4%), GroenLinks (-1,9%). D66 (-1,0%), SP (-1,9%) en ChristenUnie (-0,9%). Forum voor Democratie kelderde van 11,7 naar 3,6% van het aantal stemmen. Nieuwkomer JA21 haalde in Heerveen 2,6% van de stemmen.
Vier Statenleden
Op basis van de voorlopige uitslag en nog zonder het tellen van de voorkeursstemmen hebben vier inwoners uit de Sa!-regio een plekje in Provinciale Staten veroverd. Voor de BoerBurgerBeweging zijn dat Freerk Abma uit Gorredijk en Oene Marinus uit Bakkeveen. Voor GrienLinks mag Jochem Knol uit Beetsterzwaag vier jaar verder. Hij was ook al lid van de Staten. Danny van der Weijde-Hoogstad uit Lippenhuizen heeft zijn plek in de Staten namens D66 behouden.
Wetterskip
Ook bij de verkiezing van de 21 leden van het algemeen bestuur van het Wetterskip was BBB de grote winnaar, met waarschijnlijk zeven zetels. De overige fracties hebben één tot drie zetels. Peter Kraak uit Makkinga van BBB is een van de gekozen bestuursleden.
