Liesbeth en Henk springen ‘s ochtends eerst in de vaart ‘Dan stean je fuort oan’
NieuwsGORREDIJK Voor Liesbeth en Henk is het begin van de dag niet compleet zonder een duik in het koude water. Een oppepper voor het immuunsysteem, maar ook voor het gemoed. Grootste winst? Je staat ‘aan’ voor de rest van de dag. “It is ‘mind over body’, eltse dei even dippe. Fielst dysels de baas oer dyn lichem en geast.”
De alu-ladder staat permanent in het water van de Compagnonsfeart aan de Kerkewal. Buren Liesbeth Idzinga en Henk Osinga dalen sinds nieuwjaarsdag 2020 elke ochtend die ladder af het koude water in. Wat begon als een grap is nu voor beiden een vast ochtendritueel. “It jout moarns in stjit enerzjy, fielst dy libjend”, zegt Liesbeth. Het heeft haar inmiddels veel gebracht. “Want it libben joech mei de ôfrûne jierren flink wat sitroenen.”
De koudwaterduik hielp om de pittige tijden die ze doormaakte te relativeren. Daarnaast bleek het ook goed te helpen om met het oorsuizen dat ze heeft, de dag gemakkelijker te beginnen. Buurman Henk duikt al langer overal waar hij komt het koude water in. Het liefst ‘s ochtends meteen vanuit bed. “It makket dan net mear út wat der de rest fan de dei bart, moarns hast dan al wat hearliks meimakke.” Het mooiste vindt hij het wanneer er een ijslaagje of sneeuw ligt en er een wak gemaakt moet worden. Dan zou je denken: na afloop maar een warme douche. Niet doen! “Dan krijst it allemachtich kâld.”
Henk stapt aansluitend altijd in de tuin onder de koude buitendouche. Een duik in het koude water is niet schadelijk voor je, zegt Henk. Als je maar goed luistert naar je lichaam: niet doen als je koortsig bent. En het vieze water dan? “Dat is mar krekt wat je derfan fine, boppe de 20 graden en as der in soad boatsjes farre, stap ik der net mear yn.” Vaartoeristen lozen vuil water en de E. coli-bacterie kan opduiken bij stortbuien, weet hij. Maar relativerend: de vuiligheid spoel je er zo af, je drinkt het water tenslotte niet op. Anders wordt het met de olie die soms op het water drijft. “Dat spielst der net samar ôf, mar it hâldt my ek net tsjin.”
Koudwaterzwemmen is geen religie en ook niet voor iedereen geschikt. Maar, zegt Liesbeth, je moet ook niet meteen denken dat het niets voor jou is. “Besykje earst mar ris om kâld ôf te douchen.” En is het gezond? “Sowieso goed foar dyn gemoed.” En voor je immuniteit, vult Henk aan. Hij gelooft wel dat je grenzen moet stellen: met één à twee minuten in het koude water bereik je al het maximale effect.
Voor Liesbeth zit de gezondheidswinst in de regie die ze over haar lijf heeft; gedachten of lawaai in het hoofd bepalen haar dag niet meer en dat maakt haar sterker en weerbaar. “‘A dip a day keeps the doctor away. Ik fiel my folle better sûnt ik dit doch en bin hast nea mear siik.” Henk kreeg van zijn arts te horen dat hij maar steeds geen corona kreeg dankzij het koudwaterzwemmen. “Mar ôfrûne wike ha ik it wol hân en ik bin flink siik west. Ik leau net datst ûnoantaastber bist.”
Mede doordat de buurtvereniging sinds 2021 ook een nieuwjaarsduik organiseert, heeft het koudwatervirus zich inmiddels als een kleine olievlek over de buurt uitgebreid. Hier en daar staan laddertjes in het water en een viertal buren, waarvan de oudste 73 is, ontdekten ook de kracht van het dippen in (ijs-)koud water.