De veilige haven van Marijke en Klaas
‘Ik word pleegmoeder.’ Elf jaar was Marijke Steenbeek toen ze dat besloot. En ze is het geworden. In de loop der jaren bood ze samen met echtgenoot Klaas zo’n dertig kinderen een veilige haven. Kinderen die levenslang hebben door trauma’s uit hun vroege jeugd, prikkelgevoelig zijn en die moeten vechten om hun plaats te veroveren in de maatschappij, maar daarbij vaak aan het kortste eind trekken. In huize Steenbeek krijgen ze mentaal en fysiek de ruimte om zichzelf te zijn.
! Renske Woudstra
Bontebok Marijke (55) weet uit eigen ervaring hoe het is om te leven met een vroeg trauma, om te wonen in een jeugdzorggroep. “Dêr komt it wei dat ik woe dat bern harren feilich fiele kinne.” Ze komt uit een gezin met een aan alcohol verslaafde vader. Elke cent ging op aan drank, soms was er geen ander eten dan de eieren van zwanen die ze in het weiland opzochten. Ze werd misbruikt met als resultaat opstandigheid, woede en dissociatie. Dat laatste betekent losraken van jezelf om nare ervaringen te ontlopen. En dat zijn zaken waar ook de kinderen die bij hen wonen mee te maken hebben. Op haar dertiende ging Marijke naar een woongroep, ze had anorexia ontwikkeld en was door een buitenlander verkracht. “Ik ha it allegear meimakke.” Op haar veertiende ging ze op haarzelf wonen. “Ik ha altyd dreamd dat ik mei pleechbern op in buorkerij wenje soe.” Die droom werd later concreter. “Yn in dream liet God my it gesicht fan Klaas sjen, dat soe myn man wurde. Dat wie nei myn skieding. Ik foel altyd op bad guys, mar Klaas wie oars, foaral hiel betrouber.” Klaas kende ze van de kerkgemeenschap die ze in die tijd alle twee bezochten. Klaas (71) woont sinds 1970 in de boerderij op de hoek van de Eerste Compagnonsweg. Eerst met zijn ouders en zolang hij zich kan herinneren kwamen de dorpsjongens en –meisjes bij hen over de vloer voor gezelligheid. “En sa kaam fan it ien it oar”, verklaart hij kort hun besluit om te trouwen en samen pleegouders te worden. Vrijwel meteen kwam hun eerste pleegkind, een zestienjarig meisje. Marijke ziet haar nu als vriendin en haar kinderen zijn hier kind aan huis.
FASD
Hun eerste pleegkind is nu 43 jaar en heeft zelf kinderen die veel bij Marijke en Klaas zijn nu hun moeder ziek is. Bij hen wonen meerdere kinderen met FASD. Dit foetaal-alcoholsyndroom is een hersenaandoening ontstaan door alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Ook een van de twee broers (22 en 20 jaar) die al negentien jaar bij hen in Bontebok wonen, heeft dit trauma. De oudste staat op het punt van uitvliegen. “Hy hat in protte begelieding hân fan it FACT-team fan de GGZ sadat hy hjir wenje koe, oars hie hy syn libben lang fêstsitten. No kin hy straks selsstannich mar beskermd wenje op ‘e Gordyk.” Ter voorbereiding woont hij in een van de twee appartementen in de voormalige melkstal achter op het terrein waar de jongeren zelf, met begeleiding van Marijke, hun huishouden voeren.
Gezinshuis
Sinds 2015 zijn Marijke en Klaas overgegaan van pleeggezin naar gezinshuis. Op dit moment woont er nog een pleegzoon thuis met daarnaast vier jongeren, allemaal in hun eigen appartement in de daarvoor verbouwde stal. Mandy (14) woont vanaf haar vierde in huize Steenbeek, ze woonde daarvoor bij meerdere pleeggezinnen. “Hier is het heel leuk en we doen leuke dingen met elkaar.” Het fijnste is misschien wel haar hond Gismo die ze vorig jaar kreeg. Maar misschien toch ook het vissen in de vaart waar ze grote snoeken vangt. Mandy gaat naar de praktijkschool in Heerenveen maar als er veel prikkels binnenkomen, wordt het druk in haar hoofd. “Dan word ik gestrest en boos.” En dan helpt vissen, maar ook pianospelen of tekenen, heel goed om rustig te worden.
Vroeg kinderlijk trauma, vaak beperkte of verslaafde ouders. Verwaarlozing, geleefd als een dier, mishandeling en misbruik. Het komt allemaal terug in de puberteit, weet Marijke. “Dêr moatst trochhinne.” Dat doen ze bij Gezinshuis Steenbeek met veel liefde en geduld, ook als ‘hun’ kinderen gekke fratsen uithalen zoals tijdens een psychose de auto pikken, over de kop slaan en in het ziekenhuis belanden. Zelf kon Marijke door haar trauma's niet naar school. Toch heeft ze door middel van een EVC-traject wel haar papieren als jeugd- en gezinsprofessional gehaald en is ze SKJ-geregistreerd (het beroepsregister voor jeugdprofessionals). Klaas: “De âlders bin faak beskadige of ha ferslavingproblematyk. Geandewei komme je derachter dat je ryk binne as je yn reedlik goeie omstannichheden opgroeie kinne.” Ze kozen er bewust voor om zelf geen kinderen te krijgen maar pleegouders te worden. “Fanút ús hûs trochgroeie nei in appartemint en hoopje dat se fan dêrút stevich genôch binne om ergens wenje te kinnen.”
'Opjaan gjin opsje'
Soms komen kinderen voor korte tijd, maar meestal blijven ze langer. Hun verblijf wordt tot het eenentwintigste jaar vergoed maar daar stopt het niet voor Marijke en Klaas. "Salang it nedich is, meie se hjir bliuwe, foar ús is opjaan gjin opsje. Der wenje hjir ek bern wêr't we gjin fergoeding foar krije, want jild ynteressearret ús net. Wat we krije, brûke we foar leuke dingen sa as nei de Bonte Wever gean.” En om de week bowlen en natuurlijk met z'n allen op vakantie. Drie van de pleegkinderen hebben inmiddels voor de achternaam Steenbeek gekozen waaronder de bekende influencer Ipek Steenbeek. De goede band van ‘mem' en ‘heit' met de gezinshuiskinderen vormt geen bedreiging voor de biologische ouders, zegt Marijke. "We ha mei allegear goed kontakt en se komme allegear hjir oer de flier.” Het voorjaar lonkt met kleurenpracht in de voortuin. Daar hoopt Marijke straks weer de theetuin te openen. Mooi voor passanten, maar ook mooi voor een van de kinderen voor wie schoolgaan te lastig is. Ze leert taartenbakken om straks te serveren. "It is hjir nea saai en altyd gesellich.”
gezinshuis-steenbeek.nl
