Ook begeleiding stervensproces thuis
De meeste mensen willen het liefst thuis overlijden, in hun eigen vertrouwde omgeving. Die laatste, palliatieve fase betekent wel een zware belasting voor mantelzorgers. De vrijwilligers van hospice Smelnehaven staan klaar om als aanvullende mantelzorgers praktische en emotionele ondersteuning te bieden.
! Renske Woudstra
Drachten “Minsken wolle faak it leafst alles sels dwaan, mar op in gegeven momint rêdst it dan net mear”, zegt Kitty Wijbenga (69) uit Lippenhuizen. Dan krijgt de familie in die laatste zorgintensieve fase het rooster niet meer rond of zijn er niet genoeg familieleden of vrienden om de stervende in de laatste fase te begeleiden. Als dan de vrijwilliger van de hospice komt, kunnen de mantelzorgers rusten. Met haar komst ontlast ze de familie, meestal de partner van de patiënt. “Dan freegje se: komme jo de hiele nacht? Faak bliuwe se dan lang praten, mar dan sis ik: jo kin no rêste, op bêd gean. Want dêr kom ik foar, ik pas de hiele nacht op.” Zes jaar geleden ging Kitty met pensioen, ze was 25 jaar ziekenverzorgende in De Miente te Gorredijk. Een jaar later meldde ze zich aan als thuisvrijwilliger bij de hospice. “Ik ha my fuort oanmeld foar de nachten by minsken thús, yn De Miente wurke ik ek foaral nachts.” Ze benadrukt dat je echt geen zorgopleiding nodig hebt om vrijwilliger bij de hospice te worden. Vrijwilligers krijgen een gedegen driedaagse opleiding.
Mooie momenten
Smelnehaven Hospice en Thuisondersteuning heeft circa tachtig vrijwilligers waarvan twintig actief zijn bij mensen thuis. Sinds een half jaar doet ook Inge Vervoorn uit Drachten mee in die poule. Ook zij heeft een zorgachtergrond als huisarts. “Zo mooi hoe warm je als thuisvrijwilliger van het hospice bij mensen ontvangen wordt, dat blijft heel bijzonder.”
Wonderlijk mooie momenten maakte ze al mee tijdens de begeleiding van iemand op het sterfbed. “Een dame bij wie ik ondersteuning bood, vertelde me met zachte stem over een grappig nummer van een kleinkunstduo uit Groningen. Dat nummer heb ik toen afgespeeld op de telefoon en toen kwam er zo’n grote glimlach op haar gezicht. Je zag het kind in haar naar boven komen, een sprankje plezier in een setting die niet zo mooi is. Een heel waardevol moment.”
Regie houden
Wat Kitty het meest is bijgebleven is die oudere man die zelf nog zijn eten kookte. “As hy dan fleis klearmakke, bewarre hy de jus, it fet. De oare moarns kaam er dan om seis oere út bêd en makke waarme molke, dêr kaam dan in skep fan dat fet trochhinne. Hy frege oft ik ek wat ha woe.” Het is ontzettend dankbaar werk, vindt Kitty. Vaak word je als vrijwilliger verwend met lekkere dingen en mensen zijn echt blij dat je komt. Het betekent een stukje ontlasting voor de mantelzorgers. “En het is zo belangrijk dat mensen die sterven toch nog regie kunnen houden over dat laatste stukje”, zegt Inge.
Vrijwilligers gezocht
Smelnehaven is altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers, vooral ook voor de nachtdiensten. Het werkgebied is Smallingerland, Opsterland, Ooststellingwerf, Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen. De vrijwilliger verzorgt praktische taken zoals helpen bij eten, voorlezen, een luisterend oor zijn of spelletjes doen maar draagt geen verantwoordelijkheid voor het zorgproces; dat ligt bij de verpleegkundige, arts en familie. Steeds vaker worden de vrijwilligers ook ingeroepen bij verzorgings- en verpleeghuizen omdat daar onvoldoende menskracht is voor stervensbegeleiding.
Aanmelden voor een kennismakingsgesprek als vrijwilliger kan via vptzzofriesland.nl/vrijwilligers of door te bellen met de coördinator op 06-1359 9331.