Heleen van der Tuin houdt van geborgenheid
CultuurGORREDIJK “Schilderen is een soort taal, als je dat met woorden wilt vertellen, dan mis je wat.” Het zijn de woorden van Heleen van der Tuin (77); haar werk is tot en met 25 maart te zien in Museum Opsterlân. ‘Schilderen is ademhalen’ is de titel van de expositie én het levensmotto van de kunstenares. “Ik moet elke dag schilderen.”
Abstract, zo zou je haar noordelijke cultuurlandschappen in sprekende kleuren kunnen noemen. Maar ja, wat is dan abstract? Want de goede kijker herkent steeds meer in de doeken: mensfiguurtjes, huisjes, bomen, handschrift. “Er zitten abstracte elementen in mijn werk, maar abstract bestaat eigenlijk niet. Kijk maar eens naar de natuur, daar zijn het ook allemaal vlekken en vegen.”
Kleurrijke streken
De prachtige, oude lokalen van de voormalige school, nu Museum Opsterlân, lichten op met de kleurrijke streken van Van der Tuin. “Kijk, daar kun je nog net ‘We got the blues’ met muzieknoten herkennen”, wijst ze op een van de schilderijen. “Als je je hand voor dat stukje houdt, dan is het een heel saai schilderij.” In haar werk verwerkt ze niet alleen, meestal onleesbare, woorden maar ook mensfiguren. Niet gedetailleerd, maar in abstracte houdingen en bewegingen. Hier en daar een bosje bomen, een paar huisjes, wat cijfers en ballonachtige vormen.
Geen boodschap
Haar werk is vaak een combinatie van een dun laagje acryl met later de olieverf in heldere kleuren. Waar en hoe begin je zoiets op het witte doek? “Die met die huisjes begon ik met gewoon een paar blokjes en dacht: goh, dat zouden weleens huisjes kunnen worden. Soms in een hoekje en soms met een mensje en een kindje erin. Ik houd van die geborgenheid.”
Niet dramatisch of tragisch; ze houdt er niet van om een boodschap te verpakken in haar werk. Evenmin houdt Heleen van der Tuin ervan om haar werk een titel te geven. “Het is een soort compositie, de beschouwer maakt het zelf af.” Dat geldt zeker ook voor de zeefdrukken. “Kijk, dat is de winnaar van de laatste Elfstedentocht”, een schaatsend wit figuurtje op de blauwe baan tussen golvende streken oker die het riet verbeelden. “Mijn zeefdrukken ontstaan vanuit naïeve gestileerde schilderijen, het is de kunst van het weglaten met een strakke horizon en de hoge luchten van ons land.”
Ook dichter
Heleen van der Tuin werd opgeleid aan de Kunstacademie in Arnhem. Ze gaf les op verschillende scholen maar koos na een aantal jaar voor het beroep beeldend kunstenaar en keerde terug naar haar geboorteplaats Groningen. Ze woont er nu nog. Naast haar vrije werk maakt ze muurschilderingen in de openbare ruimte of maatwerkopdrachten op bijzondere locaties. “En ik heb ontdekt dat ik ook kan dichten.” In 2019 verscheen haar geïllustreerde dichtbundel ‘Ik schilder met woorden’.
Gat in agenda
Hoe komt de Groningse kunstenaar terecht in het museum van Gorredijk? Dat legt museumcoördinator Wilma Couperus uit: “Mijn zus heeft een werk van haar en telkens denk ik: jeetje, dat verveelt nooit.” Toen Couperus in september trouwde, kocht ze van het cadeaugeld ook een werk van Van der Tuin. “In het museum zaten we met een gat in de programmering omdat een geplande expositie niet doorging. Toen kwam het idee om Heleen te vragen.”
Alle werken van Heleen van der Tuin, evenals boekleggers, kaarten en boeken zijn voor een betaalbare prijs te koop. Museum Opsterlân is open op donderdag tot en met zaterdag (13.00-17.00 uur).
museumopsterlan.nl