Antje van der Heide wilde het de Lijtebewoners ‘sa noflik mooglik meitsje’
AlgemeenURETERP Meer dan vijftig jaar was Antje van der Heide betrokken bij zorgcentrum De Lijte in Ureterp, de laatste twintig jaar als bestuurslid van ‘Freonen fan De Lijte en Lijtehiem’. Bij haar afscheid kijkt ze terug op wat er in die jaren is veranderd.
Ze was vanaf het begin al betrokken bij de bouw van het zorgcentrum in Ureterp; in 1971 zat Antje van der Heide-Lenting in de oprichtings- en bouwcommissie. Het gebouw aan de Oerterper Feart was te oud en te klein geworden, dus werd besloten om een nieuw pand neer te zetten. Dat werd De Lijte.
In de commissie zaten mensen van diverse achtergronden. “Alle tsjerken wiene fertsjintwurdige en ik siet der út namme fan Humanitas. Mar de tsjerke of it leauwen spile hielendal gjin rol.” In 1972 was de bouw voltooid en stond er plots een wooncentrum in het dorp. De inwoners van de Feart verhuisden mee, de andere nieuwe bewoners kwamen vrijwel allemaal uit Ureterp en de omliggende dorpen. Antje: “De bewenners wienen doetiids jong en sûn. De measten wienen 65 jier en bleaunen wol hast 15 jier yn De Lijte. Dat is no hiel oars. No binne se folle âlder en minder fit.”
In de loop der jaren groeide De Lijte en werd het onderdeel van ZuidOostZorg, een grote regionale zorgorganisatie. Dat bracht veranderingen met zich mee. Antje: “Alles kaam doe mear op ôfstân. Wy wurden in diel fan in grutte organisaasje. It wie in feroaring fan kultuer. Dan ha jo oare minsken noadich. Dêrom bin ik doe út it bestjoer gong.”
Fotolijst
Antje hield zich in haar leven met meer zaken bezig dan De Lijte. Zo zat ze tussen 1974 en 1994 namens de PvdA in de gemeenteraad van Opsterland en was ze bestuurslid van sportvereniging Oerterp. In 2002 werd ze gevraagd als bestuurslid en secretaris van stichting ‘Freonen fan De Lijte en Lijtehiem’, die tot doel heeft het leven van de bewoners zo aangenaam mogelijk te maken. Dat klinkt wat vaag, maar Antje maakt het meteen met een voorbeeld concreet: “Wy ha foar elke bewenner in grutte fotolyst kocht. Elkenien kin der foto’s of oare persoanlike dingen yn dwaan. Dy lyst hinget by elke doar.”
De Freonen zorgden verder bijvoorbeeld ook voor spelletjes, een airco, de prijzen voor bingo-avonden, televisies voor in de opvangkamers, tuinmeubels en lezingen. Antje: “Elk jier krije alle bewenners ek in blomke fan ús en yn ‘e simmer litte we de ijskokarre komme.”
Het geld voor deze activiteiten komt onder andere van giften, erfenissen en legaten. Maar ook is er een grote groep donateurs die de Freonen financieel ondersteunt; het gaat dan bijvoorbeeld om familieleden van bewoners, middenstanders en meelevende dorpsgenoten.
Ouder
Nieuwe bewoners van De Lijte zijn vaak veel ouder en minder fit dan in het verleden. Ze wonen dus ook minder lang in De Lijte. In 2012 werd De Lijte uitgebreid met het Lijtehiem, een zorgcentrum voor dementerende bewoners. Antje: “Foar it persoaniel is it folle swierder as jierren lyn. It is no foller mear swiere soarch. De leeftyd fan de bewenners is gemiddeld wol hast 90 jier.”
Terugkijkend op de afgelopen decennia ziet Antje veel verbeteringen, maar er zijn ook dingen die ze als minder fijn ervaart. Antje: “Yn it begjin wie it allegear folle persoanliker. Ik skreau de notulen op papier en brocht dy sels rûn by de oare bestjoersleden. No stjoer ik in mail en wy appe. Ik ha no it e-mailadres fan minsken dy ‘t ik noch noait sjoen ha.”