Vragen menselijke maat sociale zaken
Beetsterzwaag De raadsfracties van GroenLinks-OpsterLanders, D66 en BAS willen meer inzicht in de werkwijzen van de sociale recherche binnen de gemeente Opsterland. Aanleiding voor de vragen is een eind vorig jaar gepubliceerd, uitgebreid artikel in het dagblad Trouw waarin een dossier is beschreven rond een inwoner van de gemeente Opsterland.
Waterverbruik
Centraal in het artikel staat het voorbeeld van een voormalige inwoner van Wijnjewoude die inmiddels in Drachten woont. Hij kwam in 2013 in de bijstand terecht en besteedde veel van zijn tijd als mantelzorger voor twee gehandicapte vrouwen in Drachten. De gemeente Opsterland vermoedde dat de man op een ander adres woonde, onder andere door een opvallend laag waterverbruik op het adres in Wijnjewoude. Uit het relaas in Trouw blijkt dat de man al eerder werd verdacht van bijstandsfraude, waarna een sociaal rechercheur de inhoud van de koelkast en kledingkast controleerde, regelmatig langsreed en ook met buurtbewoners in gesprek ging.
In 2016 dacht Opsterland voldoende bewijs te hebben dat de man elders woonde. Het feit dat hij regelmatig boodschappen deed in Drachten speelde daarin ook een rol. De man gaf als verklaring dat de boodschappen daar goedkoper zijn en dat hij op de terugweg van zijn mantelzorgtaken daarom in Drachten boodschappen deed.
Bijstandsfraude
Uiteindelijk verhuisde hij ook naar Drachten, omdat hij daar vandaan komt. Toen kwam Opsterland met de afrekening vanwege bijstandsfraude: 35.000 euro terugbetalen plus een boete. De rechter gaf de gemeente in eerste instantie gelijk. Uiteindelijk kreeg de betrokkene na een proces van jaren uiteindelijk gelijk van de Centrale Raad van Beroep (CRvB), de hoogste rechter inzake sociale zekerheid. De CRvB concludeerde dat Op- sterland geen hard bewijs had voor een dergelijk ingrijpend besluit.
'Zo moet het niet'
De drie Opsterlandse raadsfracties willen nu van het college van B en W weten hoe vaak de sociale recherche wordt ingezet en welke criteria worden gebruikt. “Wij vinden het vooral belangrijk hoe de gemeente omgaat met het toepassen van de menselijke maat, het zoeken naar ruimte daarvoor”, aldus Elske Beintema (GroenLinks-Op- sterLanders). “Een overheid kan namelijk meer dan alleen roepen dat ze de wet moeten toepassen. Men kan ook binnen bestaande wet- en regelgeving zoeken naar de best mogelijke oplossing. Uit het voorbeeld van deze meneer blijkt volgens ons vooral hoe het niet moet.”