Loonbedrijf Bos: beter en sneller dan de boer zelf

HOORNSTERZWAAG Ronald Bos is sinds de zomer van 1994 gespecialiseerd in loonwerk rond de teelt en oogst van gras en het voeren van koeien. “Ik sykje altyd nijichheden.” Zo nam hij als een van de eersten in Nederland een zelfrijdende maaier in gebruik.

Bij het loonbedrijf zijn naast een zzp’er vier mensen in vaste dienst, waaronder Ronald en zijn 23-jarige dochter. “Dêr moasten de boeren wol even oan wenne, sa’n famke op in grutte meaner fan tsien meter breed.” Maar vrouwen kunnen dat net zo goed als mannen, stelt hij, soms zelfs beter en nauwkeuriger. Inmiddels zijn de boeren zo aan haar gewend dat sommigen zelfs om haar vragen. 

Daar waar andere loonwerkers werkzaamheden laten liggen, gaat Bos verder. Bewust, hij wil niemand het brood uit de mond stoten. Het bedrijf staat geheel in het teken van gras: bemesten, zaaien, maaien, harken, oogsten en voeren van gras, kuil en mengvoer. Per jaar maaien de drie zelfrijdende maaiers circa negenduizend hectare gras. “Mei sa’n brede meaner kinne wy mear as wat de boer sels kin. Kinst der oeral mei bylâns en wy kinne heakse hoeken meitsje.”

Drie vierelementsharken van veertien meter breed, getrokken door tractoren, harken het gras vervolgens bij elkaar. “En we ha dêrneist in selsridende bânhark.” Deze oogstmachine raapt het gewas voor de wielen op waardoor het niet over de grond sleept; dit betekent geen verlies of vervuiling van de oogst. “We meane de hiele simmer troch, ek as it gers koart is.” Sommige boeren willen dat het gras iedere vier weken wordt gemaaid, dit betekent zo’n zes maaibeurten per jaar.

Kruiden in opmars

Tegenwoordig hoeft het gras niet meer zo lang te drogen als vroeger, vertelt Bos. Het meeste maaisel is bestemd voor de kuilbult of kuilbaal. “Foaral by lytse stikjes lân meitsje we ek balen; yn 1995 ha ik sels in balenparse oanskaft.” Het donkergroene glimmende gras, Engels raaigras, ligt zo’n een tot twee dagen op het land te drogen. “Tsjintwurdich komme der ek mear fan dy krûdetúntsjes, dan wol de boer in mengsel fan krûden yn it gers.” Laatst nog zaaide hij klaver en een kruidenmix bij in het grasland van een boer. Hiervoor beschikt het bedrijf over een doorzaaimachine. Kruidenrijk gras is iets in opkomst, merkt Bos. 

Pionier

Ronald Bos is pionier van het loonwerkvoeren, inmiddels met drie zelfrijdende mengvoerwagens; twee zijn dagelijks op pad, de derde is reserve. Dagelijks voorzien ze op deze manier zo’n negenduizend dieren van een smakelijke portie voer. “Wy komme by de boer oan mei in lege wein. De frees klaut it foer út de kuilbult.” Naar wens van de klant kan het voer vervolgens gemengd worden met onder andere krachtvoer en bijproducten. 

Het voer wordt vervolgens keurig voor de stalhekken gebracht. Het bedrijf heeft ook apparatuur voor graslandverzorging zoals het egaliseren, onkruid verwijderen, bijzaaien en aanrollen. Bos heeft de machine aangepast zodat zaden iets in de grond worden gebracht voor betere ontkieming. Een goede graslandopbrengst betekent ook bemesten. Voor kunstmest beschikt hij over een strooier die heel nauwkeurig afweegt en verdeelt. “Wy moatte sneller en better wurkje as dat de boer dat sels kin. Dat is ús kracht. Wy kinne op trije plakken tagelyk meane of swylje.”

loonbedrijfronaldbos.nl