De boekenbeurs van Steven Sterk

GORREDIJK Hij kijkt ernaar uit. Uitgever en hannelsmantsje Steven Sterk verwacht in het pinksterweekend weer veel publiek bij de boekenbeurs in zijn opvallende pand in Gorredijk. “It is altyd gesellich. Eins hat it wol wat fan in doarpsfeest. Wy ha der yn elts gefal in soad wille oan.”

Sterk schat in dat het de veertiende keer is dat hij dit boekenfeest organiseert. Meestal rond deze tijd in juni. Hoewel, de laatste editie was, na uitstel door corona, oktober vorig jaar. “It wie krekt op ‘e tiid. In wike as wat letter hie it net mear kind.” Nu dus terug in juni en omdat het in het pinksterweekend valt, vier in plaats van de gebruikelijke drie dagen.

De duizenden bezoekers brengen vaak uren door in het grote voorraadmagazijn, sneupend door een veelvoud aan titels en tussendoor bijpratend met bekenden. Ze tellen het aantal verkochte boeken tijdens de boekenbeurs nooit, maar Sterk denkt dat het er tussen de 15.000 en 20.000 zijn. Een aantal waar een gemiddelde boekhandel behoorlijk van onder de indruk zal zijn. 

Maar op de aantallen boeken bij Sterk valt het wel mee. Op een gewone dag gaan er ook duizenden boeken de deur uit. Besteld door boekhandelaren, via de eigen webshop of bijvoorbeeld bol.com. In het magazijn liggen circa drie miljoen boeken opgeslagen. “Ik ha dit jier al 150.000 boeken nei it âld papier brocht. Dat jout neat. Dat heart der ek by. Wy moatte sa no en dan al wat romte krije.”

De jaarlijkse boekenbeurs in Gorredijk vergt niet meer de uitgebreide voorbereiding zoals in het begin. De pallets met boeken staan in de hal precies zo opgesteld zoals het normaal ook is bij het orderpicken. In het verleden presenteerde Sterk de boeken op marktkramen. “En doe wienen we ek dagen dwaande de boeken fan priisstickers te foarsjen.” De boeken worden nu bij de kassa gescand. “Dat skeelt in hiel soad wurk.”

Restvoorraden

Het grootste deel van de boekenvoorraad bestaat uit ramsj. Restvoorraden die uitgevers van de hand doen omdat de titel niet meer verkoopt of omdat er ruimte in het magazijn nodig is voor nieuwe titels. Sterk koopt de boeken op en verkoopt ze weer via zijn eigen kanalen, waaronder ook de reguliere boekhandel. Het verplicht sluiten van boekhandels tijdens de corona-epidemie had dus ook effect op de groothandel, die de laagste omzet in vijf jaar tijd boekte. Maar onder de streep was het wel een goed jaar. “Ik kocht ek folle minder yn, hie genôch op foarried. En minsken woene wol lêze.” 

Naast de ramsjhandel geeft Sterk ook zelf boeken uit. Een activiteit die de laatste jaren fors is gegroeid. Uitgeverij Bornmeer geeft vooral Friestalig werk uit, ook literatuur. Uitgeverij Noordboek is er alleen voor non-fictie, zoals geschiedenis, filosofie en kunst. Allang niet meer alleen in het noorden, maar actief in het hele land. Als derde grote uitgeverij is er Sterck & De Vreese, waarin Steven Sterk samenwerkt met de Belgische Katrien de Vreese. In dit fonds vooral boeken over lifestyle, koken, maar ook geschiedenis. “Der sit ek wol wat oerlap yn.”

Veel nieuwe titels

De uitgeverijen groeiden. Samen jaarlijks met circa vijftig procent. Ieder jaar verschijnen er circa 150 tot 200 nieuwe titels. “Wy ha dêrom ek enorm ynvestearre yn minsken.” Sommige titels zijn een enorm succes. Sterk was bijvoorbeeld initiatiefnemer van een serie Nijntje-boeken in streektalen. Hiervan gingen in totaal circa een half miljoen boeken over de toonbank. “Se dogge it noch goed, mar de hausse hat no wol west. Der komme ek net folle nije talen by.”

Andere nieuwe boeken zijn niet op voorhand een succes. Sterker nog, soms weet Sterk dat een titel hoogstwaarschijnlijk geld gaat kosten. “Mar guon boeken moatte gewoan útjûn wurde. Dan leit dy ynformaasje fêst. Dat fyn ik wichtich.” Zo verschenen er afgelopen jaar vuistdikke naslagwerken over de geschiedenis van de Friese eendenkooien en meer recent nog over de geschiedenis van de Friese veehandel. “Somtiden binne de auteurs al in hiel libben dwaande om materiaal te sammeljen. Dat moat fêstlein wurde. As skriuwer joust dan wat ôf.”

Diversiteit in cultuur

Sterk wijst daarbij sterk op identiteit. Het verbaast hem dat veel mensen wel hun mond vol hebben over het verlies van biodiversiteit, maar dat er veel minder belangstelling is voor het verlies van de diversiteit in cultuur en taal. “En dat giet noch folle sneller.” ramsj.nl