Analyse: zo stemde Opsterland

BEETSTERZWAAG De FNP zorgde met een verrassende score voor een verschuiving in het Opsterlandse politieke landschap. Van kleinste partij naar de tweede partij in de gemeente. De opmars is terug te vinden bij alle stembureaus. Een analyse van de uitslagen per dorp geven meer interessante details over het gedrag van de kiezers. En hoe een sterke lokale kandidaat tot veel voorkeurstemmen kan leiden.   

Met een gerichte campagne, vooral tegen de mogelijke komst van de Lelylijn, haalde de FNP van Harm de Jong vorige week 3,5 keer zoveel stemmen als in 2018; op ieder stembureau was er winst. De aanhang groeide met circa 1.500 stemmen. Opvallend was natuurlijk de grote winst in Tijnje, woonplaats van de lijsttrekker, met 238 stemmen extra. Maar de FNP was ook de grootste partij in Terwispel (+83) en Lippenhuizen (+108). 

Dikke winst was er ook in Langezwaag (+88), Nij Beets (+117), Beetsterzwaag (+148), Ureterp (+168) en Gorredijk (+333). In Gorredijk speelde misschien mee dat de FNP in de recente discussie rond Sportcentrum Kortezwaag sterk voor het plan van de mienskip opkwam. Maar in Gorredijk waren ook 457 stemmen ‘over’ die vier jaar geleden werden binnengehaald door BAS, dat nu niet meer meedeed. Buiten Harm de Jong bleek ook nummer twee, Mirjam Bergsma, een stemmentrekker met 466 voorkeurstemmen. 

De drie raadszetels van de FNP gaan naar Harm de Jong (Tijnje), Mirjam Bergsma (Lippenhuizen) en Hans Hofstee (Tijnje). 

Opsterlands Belang

Opsterlands Belang bleef met 3.157 stemmen verreweg de grootste partij in Opsterland, met in totaal maar enkele tientallen stemmen minder dan in 2018. En dat ondanks lastige laatste maanden waarbij de partij zeker vanuit Gorredijk en omgeving nogal wat tegengas kreeg. Dat had in de stembus maar een beperkt effect. Opsterlands Belang zakte in Gorredijk van 646 naar 596 stemmen (-7,7%), bij een lagere opkomst. In Beetsterzwaag boekte Opsterlands Belang een winst van 65 stemmen, terwijl de grootste partij in Ureterp juist 31 stemmen minder haalde dan vier jaar geleden. Lokale kandidaat Date Boekema schoof met 388 voorkeurstemmen op van plek zeven naar plek drie op de lijst. 

Bakkeveen toonde zich met kandidaat Jan van Dalen (429 voorkeurstemmen) weer een bolwerk van Opsterlands Belang, dat bijna 47% (412) van alle uitgebrachte stemmen in het dorp binnenhaalde, nog een paar procenten meer dan vier jaar geleden. Groei was er ook in onder andere Frieschepalen (+34), Langezwaag (+10) en Hemrik (+13). in Tijnje was het verlies 82 stemmen, dankzij de ‘coupe’ van de FNP. In Nij Beets, woonplaats van wethouder Anko Postma, verloor Opsterlands Belang 55 stemmen. Postma haalde in totaal 209 voorkeurstemmen. Dat is meer dan de benodigde 156 stemmen, maar andere kandidaten haalden meer voorkeurstemmen, waardoor Postma naar plek zes op de lijst zakt en niet in de raad is gekozen. Hij is wel kandidaat-wethouder van de partij. Ook Anneke Oosterwoud uit Beetsterzwaag deed het met 388 voorkeurstemmen goed, net als Hans de Jong met 237 voorkeurstemmen. 

De vijf zetels gaan naar Willemijn Bruining (Gorredijk), Jan van Dalen (Bakkeveen), Date Boekema (Ureterp), Anneke Oosterwoud (Beetsterzwaag) en Hans de Jong (Langezwaag).  

CDA

Het CDA had het in Opsterland moeilijk, net als in veel andere gemeenten. De partij zakte van 2.006 stemmen vier jaar geleden naar 1.617 stemmen nu. Winst was er wel in Wijnjewoude (+22), waar lokale kandidaat Martin de Vries (plek 3) met 181 voorkeurstemmen in de raad is gekozen. Wijnjewoude blijft een CDA-bolwerk, met lokaal 30% van de stemmen en 15% van alle stemmen. Verlies voor het CDA was er in Beetsterzwaag (-55), Bakkeveen (-34) en Nij Beets (-30). Ook in Gorredijk (-112) en Ureterp (-137) waren er minder stemmen dan vier jaar geleden toen Wietze Kooistra (Gorredijk) en Sjors Veenstra (Ureterp) een belangrijke plek innamen op de lijst. 

Opvallend is dat het CDA in Langezwaag, woonplaats van lijsttrekker Bareld van der Meer, 12 stemmen minder haalde dan vier jaar geleden. In Siegerswoude, met twee dorpsgenoten in de top 5 op de lijst, haalde het CDA 12 stemmen meer dan vier jaar geleden. Kees Jan Dijk (nummer 5) haalde in de hele gemeente 230 voorkeurstemmen, waardoor hij in de raad komt. Dat gaat ten koste van Pieter van der Schaaf, nummer twee op de lijst, die 56 voorkeurstemmen haalde. 

De drie CDA-zetels gaan naar Bareld van der Meer (Langezwaag), Kees Jan Dijk (Siegerswoude) en Martin de Vries (Wijnjewoude).

PvdA

Collegepartij PvdA bleef in aantal stemmen nagenoeg gelijk (-72). Winst was er in onder andere Gorredijk (+89) en Ureterp (+28). Opvallend verlies was er in Frieschepalen, woonplaats van lijsttrekker Libbe de Vries (-13), Beetsterzwaag (-35), Nij Beets (-25), Tijnje (-24) en Wijnjewoude (-28). Nummer twee op de lijst, Anja Wiersma, deed het goed. Zij haalde 422 voorkeurstemmen. 

De drie nieuwe PvdA-raadsleden zijn Libbe de Vries (Frieschepalen), Anja Wiersma (Beetsterzwaag) en Joke Brouwer (Bakkeveen).    

ChristenUnie

Collegepartij ChristenUnie behield twee zetels, maar verloor wel 187 stemmen (-12%). Het verlies was zichtbaar in alle drie dorpen met traditioneel de grootste aanhang. De ChristenUnie bleef in Ureterp de grootste partij, maar haalde wel 93 stemmen minder dan vier jaar geleden. Met 661 stemmen levert Ureterp ongeveer de helft van alle stemmen die op lijst 4 zijn uitgebracht. Ook in Frieschepalen (-35) en Siegerswoude (-22) was er verlies. 

De twee zetels gaan naar Oebele van der Veen (Ureterp) en Rob Jonkman (Siegerswoude). 

GroenLinks

GroenLinks leverde een flink deel van de winst van vier jaar geleden weer in. Van de 1.538 stemmen van 2018 bleven er nu 1.231 over, een verlies van 20%. Verlies was er in Beetsterzwaag (-43), Gorredijk (-76), Lippenhuizen (-26), Terwispel (-30) en Tijnje (-37). Winst was er in Ureterp (+54). Dankzij een restzetel houdt GroenLinks de twee zetels die ze had. 

De twee raadsleden van GroenLinks waren en zijn Elske Beintema (Beetsterzwaag) en Johan Sieswerda (Bakkeveen).

VVD

In het dossier Kortezwaag trok de FNP samen op met VVD, het leverde hen in Gorredijk 53 stemmen extra op ten opzichte van vier jaar geleden. De liberalen verloren in totaal 122 stemmen, waarbij de uitslag in Langezwaag opvalt. In de woonplaats van de nummers twee (Hans Dekker) en drie (Hielke de Vries) van de lijst verloor de VVD 38 van de 116 stemmen. De VVD verloor ook relatief fors in Bakkeveen, Lippenhuizen en Siegerswoude. 

Winst was er naast Gorredijk in Beetsterzwaag, Ureterp en Terwispel. Hielke de Vries haalde 159 voorkeurstemmen en dat was genoeg om alsnog in de raad te komen omdat nummer twee, Hans Dekker, 38 voorkeurstemmen binnenhaalde. 

De twee zetels van de VVD gaan naar Wanda Geertsma (Gorredijk) en Hielke de Vries (Langezwaag) 

D66

D66 won 149 stemmen en komt uit op 688 stemmen in totaal. Ondanks de groei is D66 nu wel de kleinste partij in de raad en de enige eenmansfractie. Winst was er vooral in Beetsterzwaag (+46), Gorredijk (+131), Ureterp (+34) en Wijnjewoude (+29). Verlies was er in Langezwaag (-18), Lippenhuizen (-18). 

De raadszetel gaat naar Shajan de Wagt (Bakkeveen).