Via Greenmapper invloed op beleid
NieuwsMeedoen aan Greenmapper is eenvoudig; met vier klikken op de kaart van de site maakt de landschapsliefhebber zijn voorkeuren kenbaar. Het gekoesterde plekje in de buurt, het mooiste gebied in de regio, de fraaiste natuur van Nederland en het favoriete landschap in het buitenland. Waarderen met een cijfer, eventueel de keuze kort toelichten en klaar is Kees. Een moeite van niks, die evenwel door de macht van het getal een schat aan informatie oplevert voor landschapsonderzoekers, beleidsmakers en andere plannenbedenkers. Omgekeerd heeft de deelnemer aan Greenmapper alleen al door het aanklikken invloed op toekomstige ontwikkelingen in de aangewezen natuurgebieden.
Wie zijn de bezoekers van ‘De 7 bossen van Beetsterzwaag’? Waar komen zij vandaan en wat waarderen de liefhebbers nu juist aan deze plek? De website Greenmapper.nl brengt de ‘fans’ van specifieke natuurgebieden in beeld en geeft hen zo een stem.Bonuskaart
“Je kunt Greenmapper vergelijken met de bonuskaart van de supermarkt”, zegt bedenker en wetenschapper Frans Sijtsma uit Veenwouden. “Het onderzoeksinstrument geeft antwoord op de vraag: wie waardeert welke natuur waarom. Zo komen we erachter wie de fans zijn van een gebied.” Sijtsma, als economisch geograaf verbonden aan de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen en het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen, doet momenteel onderzoek naar de kosten en opbrengsten van investeringen bij het herstel van de boslandgoederen van Beetsterzwaag. Daarbij draait het niet louter om economische aanbevelingen, maar ook om wat de wetenschapper de ‘mobilisatie van sociaal kapitaal’ noemt.
Geld voor beleving
“Veel natuurliefhebbers maken dankbaar gebruik van de openstelling van de bossen en ondernemers uit de buurt profiteren daar weer van. De vraag is hoe je de publieke waardering kunt inzetten voor het behoud van de landgoederen, want de toevallige grondeigenaar kan vandaag de dag het onderhoud niet meer in zijn eentje bolwerken. Greenmapper helpt om de bezoekers en hun motieven in kaart te brengen. Als daaruit bijvoorbeeld aantoonbaar naar voren komt dat de fans van ‘de 7 bossen’ verspreid over Friesland wonen, zou de provincie aan de hand van die vaststelling kunnen bijdragen aan het natuurherstel. En wellicht zitten onder de bezoekers van buiten ook genoeg enthousiastelingen die weer willen meehelpen met snoeiwerkzaamheden of het tellen van vogels en paddenstoelen.”
Sijtsma is niet onbekend met Opsterland. De tegenstanders van het Polderhoofdkanaal vroegen hem destijds om een contra-expertise over de economische argumenten voor heropening. “Wat opviel in het maatschappelijk debat was de sterke fixatie op getallen over werkgelegenheid; terwijl gegevens over de vaarrecreatieve beleving nauwelijks aan bod kwamen. Dat laatste is toch de kern. Als wetenschapper erger ik me aan de oneigenlijke argumenten die vaak ten grondslag liggen aan ruimtelijke beslissingen en die de belastingbetalers veel geld kosten.” Hadden gemeente en provincie de publieke beleving over het kanaal feitelijk onderzocht en op basis daarvan het geld gefourneerd, dan was het debat over kosten en baten van heropening evenwichtiger geweest, volgens Sijtsma. “Je meet dan de waardering en zegt na politieke afweging: dit hebben we er met zijn allen voor over.”
Database
Ruimtelijke plannen ontstaan vaak uit gebiedsbeleving, weet Sijtsma. Maar als het aankomt op besluitvorming dan speelt beleving geen rol meer. “De inspiratie waarmee het begon sneeuwt onder in de loop van zo’n proces. Het gaat al gauw over de kosten van parkeerplekken en horecaopbrengsten. Eventueel verricht landschapsonderzoek wordt niet meer gebruikt. Dat stemt droevig. Wat belangrijk is, moet ook een rol spelen in onze besluitvorming en maatschappelijke discussies.” Met zijn vakgroep van de RUG is de onderzoeker sinds enkele jaren bezig met het verzamelen van harde gegevens over de beleving en waardering van natuurgebieden, om die vervolgens vast te leggen in een database. Aan de hand van 13.000 landelijk beantwoorde vragenlijsten kwamen zo de Hotspotmonitor en de Hotspotviewer tot stand; voorlopers van Greenmapper.
Deze sites maken onder andere met stippenpatronen inzichtelijk welke natuurgebieden onder het publiek grote populariteit genieten. Meer verfijnd blijkt uit de gegevens dat bijvoorbeeld in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen opvallend veel fans van de Waddeneilanden wonen. Greenmapper is de meer dynamische online-opvolger van Hotspotviewer. Sijtsma hoopt dat het gebruiksgemak uitnodigt tot nog massalere deelname. Met de vier klikken op buurt, regio, land en wereld geeft de gebruiker zijn keuzes aan. Wie daarbij ook zijn mailadres vermeldt, maakt voortaan deel uit van de virtuele community van zijn favoriete landschap en blijft zodoende permanent op de hoogte van eventuele ontwikkelingen. De praktijk dat je als ‘distant fan’ niets te zeggen zou hebben over het door jou gekoesterde landschap verdwijnt op deze manier, aldus Sijtsma. “Ik woon in Veenwouden maar ik breng vele zomers door op Vlieland; veranderingen op het eiland gaan dus ook mij aan. Net zoals ingrepen in het Bûtefjild hier om de hoek weer voor natuurliefhebbers uit Leeuwarden van belang kunnen zijn. En zo zou het mij niet verwonderen als veel bosbezoekers van Beetsterzwaag uit Drachten en Heerenveen blijken te komen.”
Overbruggen
Volgens Sijtsma geeft Greenmapper antwoord op de vraag wie de eigenaren van het landschap zijn en overbrugt de publiekssite aldus de ‘governance gap’; de schurende praktijk dat bij ruimtelijke plannen dikwijls slechts een klein clubje deskundigen en politici het voor het zeggen heeft. “Met Greenmapper kan iedere betrokkene nu meepraten. Voor beleidsmakers leidt dat tot de gewenste duidelijkheid waarop zij plannen kunnen afstemmen.”
Vul in en win
Wie zich voor 30 november aanmeldt op www.greenmapper.nl, een aantal vragen beantwoordt en een code invult, maakt kans op een mooie prijs. Na het invullen van de vragen wordt gevraagd om een code in te voeren. Wie daar als code 7BOSSEN invult, maakt kans op een Weekend Puur Natuur-hotelvoucher voor twee personen, ter waarde van 99,90 euro.
