VAK-C op BHS: Broedplaats voor creatievelingen

GORREDIJK Het is het paradepaardje van de creatieve vakken, de grote trots van de school. Waar leerlingen graag komen, zelfs in hun vrije tijd. Waar diversiteit en creativiteit hoogtij vieren, waar aan jonge breinen de meest fantastische ideeën ontspruiten. Waar opdrachten niet van leraren komen en waar je stappen maakt die je horizon verbreden. Dat is VAK-C, de creatieve broedplaats van de Burgemeester Harmsma School.

Woensdagmiddag, tijd voor VAK-C. Een vrije middag wel te verstaan, dus komen de leerlingen in hun eigen tijd. Waarom? “Gewoon leuk om uit te proberen, iets nieuws te doen”, zegt Marlena. “Ik weet nog niet per se wat ik later wil doen, maar creatieve vakken vind ik leuk.” Zus Allana heeft al wel een idee van de toekomst: “Ik wil meer met tekenen doen. Binnenhuisarchitectuur, huisdesign lijkt me leuk. Plattegronden maken en nieuwe gebouwen designen.” En dan komt VAK-C goed van pas, want hier mag je al je creativiteit uitleven in wat je maar wilt doen. Sara wil gewoon een hobby houden, later zoekt zij het meer in de geneeskundige richting. 

Vier kunstvakken

In de onderbouw, klas 1 en 2, van de BHS heeft iedere leerling structureel vier kunstvakken op het leermenu staan: handvaardigheid, tekenen, muziek en drama. Dat zijn vier van de vijf officiële kunstvakken, legt dramadocent Marius Del Grosso uit. “Lânlik hoege de bern mar twa keunstfakken oanbean te wurden. Dat wy fjouwer ha, makket ús wol hiel bysûnder. Ik tink dat wy dêrmei de ienige yn it Noarden binne.” 

In het derde leerjaar mogen leerlingen die dat willen, meedoen in VAK-C. Leerlingen uit de gemengde en theoretische leerweg kunnen daarnaast kiezen voor een kunstvak in hun regulier lesprogramma. “Se krije neist twa oeren tekenjen oanbod út de oare keunstfakken: muzyk, handvaardigheid en drama. Foar tekenjen kin se as ferfolchroute yn it fierde jier eksamen dwaan.” Het initiatief voor VAK-C ontstond twaalf jaar geleden vanuit de leerlingen zelf, vertelt handvaardigheidsdocent Corita van der Veen. “De learlingen fan de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg hienen gjin kreative fakken mear, dy wienen der wol foar de gemengde en theoretische leerweg. We bin doe yn gesprek gien mei de direksje en dy seinen: sykje mar in foarm, dan fasilitearje wy dat.” VAK-C is de kroon op de creatieve vakken, zegt ze. En zo ervaren de leerlingen dat ook. VAK-C is het enige vak dat niet vanuit een docent gestuurd wordt, zegt Marius Del Grosso. Op de BHS draaien ze het om. De leerlingen doen voorstellen over wat ze gaan doen. “Ast dat as learling kinst, dan makkest grutte stappen dy’t net ien oars yn Nederlân makket.”

Hittepers

Soms bieden ook de docenten iets aan, zo brengt Corita vandaag de hittepers mee. “Textiel bedrukken is erg vervuilend. Wij hebben een manier gevonden om met bladeren en bloemen te drukken, dat kunnen we vandaag proberen. Deze manier van bedrukken is een duurzaam alternatief voor de giftige verfstoffen. We hopen dat we met de gemaakte kledingstukken in maart bij Rinsma Modeplein een show mogen houden.” 

Dat deed VAK-C drie jaar geleden al eens met de eigengemaakte regenjassencollectie van gerecyclede materialen onder begeleiding van coupeuse en vrijwilligster Willy de Ruiter. De jassen waren bestemd voor sociale partner festival Welcome to The Village in Leeuwarden. Marius: “Voor hen maken we kunstprojecten die ze kunnen gebruiken, zoals ook shelters. Gebruiksvoorwerpen met een kunstzinnig karakter.” Zijn er mensen die medestand nodig hebben, vraagt Del Grosso de verzamelde groep leerlingen. Een helpend handje, zeg maar. “Ik wou tatoeages zetten”, oppert Lisanne. “Oei, dat mag dus niet”, vanwege de regels, zegt de docent. “Maar dat kan wel met henna, een mooie tussenstap. En alles wat je doet, begint met een ontwerp.” Dus naar de tekentafels. “Lisanne wilde tattoos, dus heb ik me aangeboden.” Amerins heeft inmiddels een ontwerpje op haar arm, een planeet. Renee heeft het getekend, zij is de beste tekenaar van de drie die zich nu buigen over een verzameling tubes met hennapasta.

Leuk doe-vak

Het grote lesplein wordt omsloten door een hobbylokaal, tekenlokaal, muzieklokaal en minitheater. In het hobbylokaal is Meike aan het schetsen met een houten bankje. Met Marius heeft ze het over zithoogte, materialen en hoeveel mensen erop moeten kunnen zitten. Waarom ze een bankje maakt? “Het festival in Leeuwarden wil graag een bankje. En ik ga het ook gebruiken voor mijn CKV (de verplichte kunstvakken), dan ga ik het Fries schilderen. In een hoek van hetzelfde lokaal is Anne bezig met de soldeerbout. “Het wordt een soort armband.” Aan een grote ronde tafel midden op het plein zijn Claudia, Fenna en Yvonne geconcentreerd bezig met karton. Ze zijn altijd met z’n drieën, zegt Claudia. “We zijn nu met elkaar een huis aan het maken.” Fenna vindt de kunstvakken erg leuk: “Ik wil later graag iets in de kunst doen.” Echt leuk om te doen, beaamt Yvonne. En omdat het een leuk doe-vak is, zegt Claudia.

Diploma

Met VAK-C kunnen de leerlingen een diploma verdienen. Als ze het vak een jaar lang volgen - dat is veertig keer twee uur per week - dan krijgen ze een diploma met eigen status, zegt Marius Del Grosso. “De mbo’s erkenne dit sertifikaat. Ast as learling bewize kinst datst motivearre bist om der safolle eigen tiid yn te stekken, dan nimme se dy graach oan.” De leerlingen stromen uit naar opleidingen als art and design, licht- en geluidtechniek, specialist mode en maatkleding, interieur en design en zelfs scheepstimmerman. “Alle ynsichten dy’t de learlingen hjir krije, helpe harren om in passende mbo-oplieding te finen.”

Van die passende opleidingen getuigen de succesverhalen van oud-leerlingen: een fotograaf die voor Rinsma Modeplein werkt, een cabaretier die onder hoede van Herman van Veen furore maakt en een licht- en geluidtechnicus die met Afrojack de wereld over reist.

Passend bij de creatieve school werden de foto’s gemaakt door BHS-leerling Cynthia Huiskamp (14).