Een bijzondere lijdensweg van Domela
CultuurNIJ BEETS De onvermijdelijke gedwongen winkelnering viel al voordat de Domela Passie begon. De voorzitter van It Damshûs gaf er zijn eigen draai aan door op te roepen na afloop vooral even te blijven om met consumpties het vrijwilligersmuseum te ondersteunen. Een voorteken voor een bijzondere avond.
De Domela Passie bezingt het leven van Ferdinand Domela Nieuwenhuis, in de woorden van Meindert Talma. Tussendoor filosofische anekdotes en verhalen van Freek de Jonge. Om te lachen en om na te denken. De combinatie maakte de avond tot een belevenis. De Jonge (bijna 78), die met al zijn ervaring het publiek iedere minuut boeide. Bij iedere opkomst supergeconcentreerd. Zijn bijdragen sloten aan bij het leven en de thema’s van Domela Nieuwenhuis.
Talma verstaat de kunst van het bespelen van het publiek minder dan Freek, maar daar gaat hij ogenschijnlijk niet onder gebukt. Onverstoorbaar bracht hij zijn liederen, de rode draad in het programma. Begeleid door een band, strijkers en een koor. Liederen waarbij het regelmatig leek alsof de tekst en de muziek elkaar juist deze avond voor het eerst ontmoetten. Zoekend waar ze elkaar kunnen passen. Maar dat is de bekende Talma-stijl. Je houdt ervan of niet, maar bijzonder is het.
En dat alles in het passende decor van It Damshûs, in de regio waar Domela op handen werd gedragen. Waar hij als Us Ferlosser meer vertrouwen genoot dan de Verlosser die vanaf de kansel werd gepresenteerd. Terwijl juist Domela deze Verlosser bleef omarmen als grote voorbeeld toen hij de kerk de rug toekeerde. De passie vertelt de strijd die Domela leverde met de kerk, met de opkomst van het socialisme, met zijn gevangenisstraf wegens majesteitsschennis, met zijn doorbraak als parlementslid, met zijn bekering tot het anarchisme, met het feit dat hij heel geliefd én heel gehaat was. En met een persoonlijk leven met veel tegenslag.
Freek putte uit zijn eigen persoonlijk leven als zoon van een dominee, maar verhaalde ook over de spin, over de arbeider, over de een, de ander en iedereen. En over het dode vogeltje dat tot de conclusie leidde dat er eigenlijk maar twee soorten mensen zijn: dode en levende. Of eigenlijk vier. Want er zijn ook mensen die leven maar al jaren dood zijn. En je hebt mensen die al jaren dood zijn en nog altijd voortleven. Zoals Ferdinand Domela Nieuwenhuis.
