Actie tegen sloop Lomanhuis Beetsterzwaag

BEETSTERZWAAG Bewoners en belangengroepen kwamen vanochtend vroeg in actie tegen de dreigende sloop van het historisch pand aan de Hoofdstraat 116, het Lomanhuis. Ondanks de door de projectontwikkelaar geplaatste bewakingscamera, plaatste burgerinitiatief Samen voor het Behoud van Het Lomanhuis bouwhekken voor het pand met daarop een groot protestspandoek. Op de voordeur hingen ze een doek met de aloude voordeur, later op de middag tonen de geblindeerde ramen een kijkje in het oude interieur.

“De sloop oerompelt ús”, zegt woordvoerder en voorzitter van de ondernemersvereniging Lieuwe Krol. “In fertsjintwurdiger fan de projektûnwikkelder, Baarsma Holding, hat ferline wike by omwennenden west. Hy fertelde dat it pân sloopt wurdt en dat der apparteminten op boud wurde.” Het verhaal begint wanneer Alex Travaillé, die naast het Lomanhuis woont, bezoek kreeg van Mias Hiemstra, partner van de Baarsma Groep. “Hy wennet in pear huzen fierderop en liet my it enoarm grutte plan foar de lokaasje sjen. Op in pear meter fan ús hús sil der in flat boud wurde. En it plan soe al akkoard wêze by wethâlder Anko Postma wylst de gemeente noch gjin boufergunning publisearre hat.” Inmiddels hebben ze een afspraak gemaakt met de wethouder om zijn kant van het verhaal te horen.  

De voordeur krijgt oude luister terug - Sietse de Boer

Juridische weg

Alex kwam meteen in actie. Met buurtgenoten stapte hij naar een advocaat die een schorsingsverzoek voor de sloop stuurde naar de gemeente. Hierin is de gemeente verzocht om voor komende maandag, 22 augustus, te reageren. “Want we bin bang dat der moandei begûn wurdt mei slopen.” Eenzelfde verzoek ging naar Provinsje Fryslân in verband met de vleermuizen en steenmarters die in het pand onderdak hebben.

Het steekt dat de gemeente in mei dit jaar een sloopmelding kreeg maar daarover niets gepubliceerd heeft. “Wy fine it in morele plicht fan de gemeente om soks iepenbier te meitsjen. Se witte hoefolle de sloop fan dit pân teweech bringt yn it doarp”, zegt Lieuwe Krol. Hij belde deze week de gemeente om te vragen hoe dit zat. Een ambtenaar vertelde dat het hier niet om een monument gaat en dat dus een melding van sloop volstaat. Waarom de melding niet in de gemeentelijke bekendmakingen stond, kon hij niet vertellen.

Sinds 2006 staat het oude woonhuis en atelier van kunstenaar Jan Loman leeg, verpaupering sloeg sinds die tijd toe. Erfgoedvereniging Heemschut klopte al eens bij de gemeente Opsterland aan om het vervallen pand op een gemeentelijke monumentenlijst te krijgen. Die heeft de gemeente niet. In april 2017 nog stelde een woordvoerder van de Baarsma Groep nog in deze krant dat ze verdere verpaupering wilden tegengaan en het aanzicht van het pand wilden behouden. Vijf jaar later blijken die woorden geen enkele waarde te hebben, stelt Krol.

Klein Lauswolt

In het eerste decennium van deze eeuw kocht projectontwikkelaar Baarsma Groep ook het terrein en gebouw van de naastgelegen garage. Het plan is om vijf torentjes met in totaal veertig appartementen te bouwen op beide percelen. “Neffens de wurdfierder wurdt it in ‘Klein Lauswolt‘, wy tinke dus ôfgryslik djoere apparteminten.” Baarsma Groep kocht eerder het karakteristieke Boschlust aan het andere uiteinde van de Hoofdstraat waar tot vorig jaar een pannenkoekrestaurant gevestigd was. “We hâlde ús hert fêst oer wat se dêr mei fan plan binne.”

Er is inmiddels een petitie gestart voor behoud van het Lomanhuis. “Beetsterzwaag profileert zich als Culturele Hoofdstraat van Europa”, zeggen de starters van de petitie. “In die Culturele Hoofdstraat mag de karakteristieke en monumentale kunstenaarswoning niet ontbreken. Daarom moet het Lomanhuis blijven en worden beschermd als gemeentelijk monument.” Ondertekenaars doen een beroep op de gemeenteraad en het college van b en w om zich in te zetten voor behoud van het pand. “Laten we van de Culturele Hoofstraat van Europa niet tot Culturele Sloopstraat maken.” (lomanhuis.petities.nl)

Het burgerinitiatief wordt breed ondersteund door onder andere de besturen van Plaatselijk Belang, de ondernemersvereniging en stichting Historisch Beetsterzwaag. De petitie wordt inmiddels druk ondertekend, vanuit het hele land.

De buurt is en blijft paraat - Sietse de Boer